NAGTUYOK ang kalibotan sa aksis sa adlaw sulod sa 24 ka oras (rotasyon) dungan sa paglihok sa orbit nga miliyok sa 365 ka adlaw (rebolusyon). Duha ka hulagway ang kalibotan diin tulo ka tipik katubigan ang usa ka tipik kayutaan. Milangkob sa katubigan ang dagat, sapa, linaw, bulho, salog, falls, atabay, suba ug sapa-sapa. West Phil. Sea maoy kinadak-ang dagat, kinadak-ang golpo ang Golpo sa Mexico, kinatas-ang falls ang Salto Angel sa Venezuela, kinatas-ang sapa ang Nile River, ikaduha ang Amazon River sa South Amerika, kinadak-ang suba ang Hudson Bay sa Southeast Canada ug kinadak-ang linaw ang Caspian Lake. Halapad nga kadagatan ang Pasipiko, Atlantiko ug Artiko.
Tulo ka lut-od ang kayutaan nga mao ang ibabaw, tipaka sa bato ug kinauyokan ang nikel ug puthaw. Dakong pahat sa kayutaan ang kontinente sa Asya, Africa, North America, South America, Antartika, Europa ug Australia. Sahara ang mainit nga disyerto sa Algeria Africa, pinakadakong arkipelago ang Borobudur sa Indonesia, pinakalapad nga yuta ang Tibet, kinatas-ang kabukiran ang Andes sa South America, kinadak-ang pulo ang Greenland sa Denmark ug ang Himalayas nga pinakamadako ug pinakataas nga kabukiran sa Nepal ug China.
Ang dagat usa ka halapad ug dakong tubig sa kapuloan sa nasod sa Pilipinas. Sulu Sea ug Celebes Sea maoy duha lamang ka mahinungdanon. Golpo maoy kabahin sa dagat nga naa sa bukana sama sa Golpo Lingayen sa Pangasinan, Golpo Lagonoy sa Camarines Sur ug Golpo Ragay sa Quezon. Nag-unang kasapaan sa nasod ang kinatas-an ug kinadak-ang Cagayan River nga nagdagayday padulong sa Nueva Viscaya, ikaduhang pinakadako ang Rio de Mindanao ug ang pinakamahinungdanon ug gikabalak-ang Pasig River. Naila nga linaw sa nasod ang Taal Lake sa Batangas, Buhi Lake sa Camarines Sur, Lanao Lake sa Lanao del Sur ug pinakadako nga Laguna Lake sa Laguna ug Rizal. Nailang bulho sa Los Baños ug Calamba sa Laguna ug ang bulho nga Tiwi sa Albay nga gikuhaan og geo-thermal energy. Salog o Tinagboan sa Guimaras, Cebu, Basilan, Surigao ug San Juanico sa Samar ug Leyte nga gidugtong og taas nga taytayan. Nailang falls ang Pagsanjan Falls sa Laguna ug pinakadako nga Maria Cristina falls nga kabahin sa sapa sa Lanao del Norte sa Mindanao nga nagpadagan og makina sa elektrisidad ug Aliwagwag falls sa Davao Oriental. Nabantog nga atabay nga Nagcarlan ug Makiling sa Laguna nga gihugopan kay limpyo ug malinawon taliwala sa kalasangan. Anaa ang mga sapa-sapa nga mahubas panahon sa ting-init.
Tubod sa naughang sapa inig abot sa ting-ulan.
(csa_1156@yahoo.com/0905-250-4643)