164 saop mitiyabaw kay giilogan sa ilang katungod

GIKASAKIT og maayo sa kapin gatus ka saop sa usa ka hasyenda sa Talicud Island, Samal, Davao del Norte ang alang nila pagpangdaug-daug sa ilang katungod nga maugmad ang yutang ilang gitikad sukad pa sa ilang mga ginikanan.

Emosyonal nga gisaysay sa usa ka molupyo sa lunang ginapanag-iyahan sa pamilyang Reta ang nasinati nila gikan sa mga kamot sa mga taga-gawas nga miilog sa ilang luna.

"Kining mga lubi dinhi gitanum niadto pang panahon sa akong amahan 1970s pa, unya karon mokalit lang og sulod ning mga dili taga dinhi, ilugon nila sa amoa. Wala nami panginabuhian karon, nagmintinar na lang mi og panguha og isda sa dagat," saysay ni Elizalde Adjad.

Si Adjad, usa lamang sa 164 ka saop sa luna nga gipanag-iyahan sa pamilyang Reta nga nahimutang sa isla nga nag-ilaid sa maong suliran.

Nasayran nga sukad Pebrero ning tuig nagsugod ang kalbaryo sa mga molupyo sa dapit.

Ang parte sa luna sa Reta napailawom sa Comprehensive Agrarian Reform program (CARP), diin kini maoy nahimong tinubdan sa kagubot.

Apan wa kauyon ang mga saop ug pamilyang Reta tungod ang luna inay ihatag sa mga benepisyaryo didto na hinuon kini nahatag sa mga taga-gawas.

"Nganong sa ilaha man gi-award ang yuta nga kamo pila ka tuig nami dinha nag-ugmad, naniguwang nami, nagka-apo, apan nganong ana man ang nahitabo," pintok nga pahayag ni Eulalio Adlawan, nga molupyo sab sa lugar.

Si Karl Reta, administrador sa luna sa ilang pamilya nagkanayon, nga dakong pabor sila nga iapud-apod ang mga luna ngadto sa mga beneficiaries nga angayan gyud nga modawat.

"We are not against the program, we are not bitter landowners here. We support the program, pero what we want is dun ibigay sa talagang beneficiary, not to those people na di naman taga rito," niya sa pakighinabi sa Isla Reta Resort.

Dugang pa nga sukad nagkagubot tungod sa giilugang luna, ang kanhi pipila ka ektaryang luna nga gitamnan og lubi sa mga saop, gibutangan og kural sa mga miyembro sa Agrarian Reform Beneficiaries Association (ARBA) nga maoy nahimong benepisyaryo subay sa desisyon sa Department of Agrarian Reform (DAR).

Sigun ni Reta nga ang ARBA gilangkuban sa mga magtutudlo, pulis, uban pang personalidad nga dili taga didto, wala mitikad sa luna.

Luyo sa pagbutang nila og kural, kapin napulo sab ka gwardiya ang gibutang sa lugar aron bantayan ang mga saop nga mosud sa dapit.

"Bisan ang pagkuha og lubi alang sa pangsagul namo og lutuon nga sud-an di pwede, sitahon dayon mi nila. Dako kaayo ang kahasol ani sa amoa, wala nami panginabuhian," nagpugong sa iyang emosyon nga pahayag ni Carmen Omambac.

Aron madepensahan ang pamilyang angayan unta nga manag-iya sa luna, ang pamilyang Reta mopasaka og petisyon sa korte aron mawad-an og bili ang desisyon nga paghatag sa luna ngadto sa mga dili haum nga benepisyaryo.

Nauna nang mipasang-at og kaso ang pamilya kalabot niini.

Gidugang ni Reta nga buot nilang matabangan ang mga molupyo sa ilang luna tungod nakita nilang kini ang haum nga mahimong benepisyaryo.

"For how many years na silang working in here, all of a sudden they are forced out kasi may ibang tao na gustong makinabang."

Malaumon ang mga molupyo sa dapit nga dunggon ang ilang yangungo sa lokal nga gobyerno sa isla, ug ubang ahensiya sa gobyerno.

Nanghinaot sila nga di pasagdan ang kapit-os nga ilang nasinati human mahikawan sa ilang katungod. (Rhona O. Goc-ong)

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph