Roldan: Giya sa paghunong og panigarilyo

GINAINGON nga lawas ra ang atong kapital mao nga ampingan nato kini. Napamatud-an sa daghang pagtuon nga ang pagpanigarilyo maoy usa sa mga nag-unang hinungdan sa sakit ug kamatayon sa tawo. Daghang lugar sa kalibutan nga nisunod sa tunob sa Davao sa pagdili sa pagpanigarilyo.

Sa 1980s puwede pang manigarilyo sulod sa eroplano hangtud nga nagbutang kini'g "Smoking Section" hangtud nga nawala na. Apan dili tanan nahimuot niini. Siyempre ang tighimo ug naninda og segarilyo naproblema sa gamay nga kita.

May mga tawo nga moduso sa ilang katungod sa pagpanigarilyo bisan nagtabon sa ilong ang uban.

May pilosupo nga nag-ingon "magbuot diay mo kung gusto ko'ng mamatay nga bata pa?" Nindot tubagon og "wala lagi mi magbuot apan idamay man mi nimo." Timan-i nga mas grabe ang epekto sa second hand smoke.

Naay bana nga dili moundang bisan kapila na gidala sa hospital sa asawa kay ang nicotine na lang daw ang nipapilit sa iyang baga. Ingon sa uban "mao na lang ni kalipay nako sa kinabuhi nganong ihikaw pa ninyo?"

Wa gyud tay bawot sa mga ingon niini, hinunua sa kaulahian kita pod ang moingon "your foolishness will go back to your body."

Apan sayon ra ba mohunong sa pagpanigarilyo? Di ko makatubag niini kay mga duha ra tingali ka kaha ang akong nahurot sud sa 50 anyos.

Dunay nagsulti nga sayon, naa poy naglisud. Para kanako sama kini sa gobyerno, nga dili matuman ang proyekto kung walay "political will" gikan sa hingtungdan. Ang akong anhing amahan nga nanigarilyo sukad nga 18 anyos pa nihunong sa pagpanigarilyo sa dihang 65 anyos na.

Giingnan lang siya sa doktor nga naghiling para sa iyang US Visa nga "Manong Tonyo kinahanglan kang mohunong aron makasulod ka sa Amerika."

Pagkahuman niini, niundang siya sa pagpanigarilyo hangtud siya namatay sa edad nga 88.

Ang akong ugangang lalaki nga heavy equipment operator napugos sa pag-undang kay na-bed-ridden human napiang ang likod ug walay makatunol sa iyang sigarilyo. Naa koy kahagilap nga basahon gikan sa Philippine College of Chest Physicians, Council on Tobacco or Health and Air Pollution kabahin sa giya sa paghunong sa makamatay nga bisyo ang atong istoryahan.

Una sa tanan kinahanglang desidido ka na nga moundang busa magplano ka na sa imong buhaton ug pagtakda sa "quit date." Sultihan nimo ang imong pamilya, higala ug kauban sa trabaho sa imong plano ug quit date.

Limpyuhan nimo ang imong balay, sakyanan ug opisina ug ilabay ang butang nga gigamit sa panigarilyo.

Sugdan nimo sa pag-delay nga manigarilyo mga 5-10 minutos ug mokaon og daghang prutas.

Kanunay mag-exercise, mag-meditate ug mag-deep breathing ug hinay-hinay nga molikay sa mga barkada o higala nga nanigarilyo.

Sulayi nga ma-busy kanunay bisan sa panahon sa imong "down time" ug makigkita sa mga higala nga dili manigarilyo og moadto sa mga smoke-free areas. Kung may mohanyag og sigarilyo motubag og "Salamat na lang. Nihunong na ko."

Sa sunod atong hisgutan ang buhaton nimo human miundang sa panigarilyo. Pag-text sa inyong pangutana ug resulta sa ALPa - 0921-5223652.

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph