KULTURA natong mga Pinoy ang pagtabang bisag dili kaila labi na adtong nagkalisud ug mga nabiktima sa sunod-sunod nga mga dagkong trahedya. Kasagaran mo boluntaryo sa ilang kusog ug katakos samtang ang uban nga mga tubig-tubigan mo abre sa ilang panimalay para paghatag og trabaho labi na ni-adtong naundang sa ilang inadlaw ug naandang panginabuhi-an.
Ang uban nila nahimong mga domestic workers sama sa yaya, kusinera, katabang, labandera ug uban pa. Dunay mga gipangswerte kay nakasulod ug agalon nga maayo og kina-iya apan duna po’y pipila nga napunta sa mga amo nga dili makaon ang batasan kay mura’g hayop makatratar sa katabang, halos dili na pakan-on, papahuwayon ug deriyot ma “thank you” na ang suhulan.
Gani dunay uban nga mitaho sa awtoridad kay wala na ka-agwanta. Kasagarang sumbong ang dili makatarunganon ug tawhanong pagtratar sa katabang sama sa dili insaktong paghatag sa sweldo, gipangdagmalan sa amo, gibuhat-buhatan og estroya og ipalabas nga nakasala.
Kasagarang midangop sa DSWD walay dala kun dili tapot-lawas.
Pagkahimugso sa balaod nga RA 10361 kun Kasambahay Law nga gitawag sab ug Domestic Workers Act o Batas Kasambahay (Kasama sa Bahay), gilatad ang mga katungod ug kaayuhan para sa mga kasambahay apil ang pagpanalipod sa ilang katungod pina-agi sa polisiya.
Kining bala-ora, nga miusa na katuig niadtong Enero 18, 2014 hingpit nga nagpatuman sa mga katungod, pribilihiyo ug binipisyo sa mga katabang aron mahatagan sila og insaktong pagtagad ug mapalayo sa mga pang-abusong pisikal, pinansyal, mga hulga ug uban pa nga makapa-ubos sa pagkatawo.
Gani, apil na sila sa pormal nga sector sa mga mamumuo. Pasabot, gitan-aw ug gimonitor ang ilang mga kahimtang ug kalihukan karon sa Dole lakip ang ilang estado, suhulan, pribilihiyo sama sa insaktong pahuway, pagdestino sa ilang mga buhat, mga binipisyo sama SSS, Phil Health ug PagIBIG, pagpa-eskwela, pagbansay-bansay ug tukmang tabang panahon nga ma-abusuhan.
Karon, ang minimum nga suhulan sa National Capital Region (NCR) P2,500 na matag buwan sa mga Kasambahay samtang P2,000 sa mga chartered cities ug mga first class nga mga munisipyo ug tag P1,500 sa ubang kalungsuran. Kining balaora magmando sab sa mga agalon pagparehistro sa ilang katabang sa Registry of Domestic Workers sa barangay diin siya nagpuyo.
Kining Kasambahay Law nakalipay sa amo ug katabang tungod kay protektado naman silang duha: ang katabang duna nay madu-ulan panahon nga siya dunay kakulian. Ang amo sab makasiguro nga ang iyang makuha nga katabang lehitimo og dunay legal nga mga dokumento nga gikuptan sama sa medical o health certificate, barangay o police clearance, NBI Clearance, Birth Certificate o bisan unsang dokumento nga makapamatuod sa ilang tinuod nga edad (voters ID, baptismal record, o pasa porte).