GITAKGOS. Gibugkos ang Pilipinas sa diplomatikanhong kahugpongan sa kanasoran. Dinhi makita ang kamatuoran sa pagtinabangay panahon sa katalagman. Southeast Asia Treaty Organization (Seato) gitukod sa 1954 sa katuyoan nga mahilayo sa hulga sa komunismo.
Sakop ang Pilipinas, Malaysia, Indonesia, Singapore, Thailand, Myanmar, Sri Lanka, Australia ug Amerika. Nagbinayloay sa kulturanhong kaalam.
Nabungkag ang SEATO sa 1975 dihang ang South Vietnam ug US napilde sa gubat sa komunistang Vietnam.
Association of Southeast Asian Nations (Asean) natukod sa Agusto 8, 1967 sa Bangkok, Thailand sa katuyoan pagpalambo sa politikanhon ug ekonomikanhong kahimtang. Sakop ang Pilipinas, Thailand, Singapore, Malaysia, Indonesia, Vietnam, Cambodia, Myanmar, Brunei ug Laos. Simbolo sa Asean ang napulo ka uhay sa humay timaan sa 10 ka naghiusang nasod. Magtagbo matag tuig pinaagi sa summit.
United Nations (UN) natukod gumikan sa dakong kadaot nga nahiagoman sa una ug ikaduhang gubat sa kalibotan. Batakang balaod sa UN gipalig-on sa Okt. 24, 1945 nga gilangkoban sa 193 ka nasod.
Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) namugna sa 1981 alang sa panagtambayayong nga mapadali ang binayloay sa mga produkto, serbisyo ug kaalam teknikal tali sa kabos ug adunahang nasod. Gilangkoban sa 18 ka nasod nga nag-alirong sa Pacific Ocean. Sakop ang Pilipinas, Amerika, Australia, Brunei, Canada, Chile, China, Hongkong, Indonesia, Japan, Malaysia, Mexico, New Zealand, Papua New Guinea, Singapore, South Korea, Taiwan ug Thailand. Magtagbo matag tuig pinaagi sa summit.
* * *
Apan ang maong mga kahugpongan wala makasulbad sa inilogay sa teritoryo aron palapdan ang gahom ug bahandi. Pilipinas, China, Malaysia ug Vietnam nag-ilog sa Spratlys.
Pilipinas, China ug Taiwan nag-ilog sa Scarborough o Panatag Shoal. Pilipinas ug China nag-ilog sa West Phil. Sea o South China Sea (Ayungin Shoal). Pilipinas, Indonesia, Brunei ug Malaysia nag-ilog sa Sabah. Tokyo, Japan ug Beijing, China nga malamboon sa ekonomiya sa Asya nag-ilogay sa gamayng isla sa Senkaku o Diaoyu sa East China Sea.
Pilipinas ug Indonesia polos moangkon sa Celebes ug Phil. Seas. Russia sa tinguhang pag-ilog sa Kremia Peninsula gikan sa Ukraine Vietnam ug China nag-ilog sa Paracel Islands sa South China Sea. Diplomasya maoy makasulbad sa miturok nga tensyon.
Gihinganlan na hinoon sa China si Pres. Noynoy Aquino nga hilaw ug ignorante human gihulagway ang China nga sama kang Adolf Hitler sa Nazi, Germany sa 1938 nga giangkon ang tipik sa Czechoslovakia. Laing nakahaling ug kayugot ang wala pagpangayog pasaylo sa 2010 Manila bus-hostage nga namatyan og walo ka mga Hongkong nationals binuhatan sa naghuramentado nga police officer. Tam-is man unta ang pagpangayog pasaylo. Tan-awa ang nars ug tagdumala sa maternity house nga wala mangayog pasaylo, misilaob hinoon ang kaso bahin sa pagplaster sa baba sa bata. Ang gamayng palito sa posporo makasunog sa lasang.
(csa_1156@yahoo.com/0905-250-4643)