Rodel C. Nuñeza
Maslog, Tabogon, Cebu
SAMTANG nangumpay ko para sa among mga kanding nga gipamaod sa likurang bahin sa among payag maoy akong nasigpatan si Mr. Romero, kuyog sa mga gabasero og kahoy nga taga laing lungsod.
Mihunong kog pangumpay ug gipanid-an ko sila. Si Mr. Romero nagsige og tudlo sa dakong kahoy nga nagharag sa among payag ug nakahatag og kalandong niini, kay labong man kaayo kinig mga dahon. Daghan usab og mga sanga nga hapit na gani mosangyad sa atop.
“Kadako man diay niining kahoya,” nabati nako nga namulong ang usa sa mga manggagabas kinsa nagbitbit og galon nga may sulod nga gasolina.
“Dili kaha na taw-an?” mitimang ang laing kauban, nga ang buot ipasabot kon duna bay dili ingon nato nga nagpuyo sa maong kahoy. Mao man god ni ang pagtuo sa uban, ilabi na kon dagko na kaayo ang mga kahoym labi na ang kahoy nga dakit.
“Maayo tingali, Sir, nga ato unang testingan. Ato usa nga panid-an kon wala bay tagpuyo kanang maong kahoy. Mamiligro unya ta kon dunay nagpuyo niini kon ato kayong putlon,” misugyot ang pinaka hamtong sa mga manggagabas.
“Sige, kamo ang mahibawo. Kamo man ang labing nasayod,” ni Mr. Romero.
“Kami ang bahala, Sir. Mobalik lang kami dinhi karong hapon ug dad-on namo ang usa ka ‘orasyunan’ nga maoy moila kon angay bang putlon kanang maong kahoy o dili ba,” matod sa pinakahamtong nga manggagabas.
Gibati kog kahinugon kon mahinayon gyud pagputol ang maong kahoy. Dako man god nig kapuslanan kanamo. Gawas nga mahimo kining kabatugan sa among mga binuhing manok, ug kapauran sa among mga hayop, naghatag kini kanamo og kalandong. Pero kon madayon gayud pagputol ang maong kahoy, wala na kami mahimo, kay ang kahoy anaa moturok sa yuta nga gipanag-iya ni Mr. Romero ug kanait sa among yuta nga paril lang ang nakauwang.
Naseguro kong dili gayud mosugot si Mr. Romero kon among hangyuon nga dili na lang ipaputol ang kahoy. Dili man siya maayog kinaiya ug siko kaayo sa tanan; mata-pobre pa.
Nianang pagka hapon nakit-an ko na sab ang manggagabas, kauban si Mr. Romero. May kauban na silang usa ka tiguwang nga nagdala og atsa. Mao tingali kini ang ‘orasyunan.’
“Unsay buhaton nimo aron pag-ila nga dunay tagpuyo ang kahoy?” nabatian nako nga nangutana si Mr. Romero ngadto sa ‘orasyunan.’
“Itakdang ta lan kining atsa sa punoan nianang kahoy. Kon magpabilin gani kining nagtaop gihapon ugma sa buntag, magpasabot kini nga walay tagpuyo kining maong kahoy.
Apan kon ibton gani kini ug isandig sa punoan, kana nagpasabot nga dili kini maayong putlon kay dunay nagpuyo niini nga dili ingon nato,” tubag sa ‘orasyunan’. Dayon gitakdang niya ang atsa ngadto sa punoan sa kahoy, dungan ang pagyamyam sa iyang orasyun. Unya mipalayo siya sa punoan.
“Kanus-a man nato kini mahibaw-i?” daw apurado nga masayod si Mr. Romero.
“Ugma pa sa buntag nato kini balika. Ug mahibawo ra unya ta sa resulta,” tubag sa tiguwang.
Unya nanglakaw ang grupo.
Nianang pagka gabii mihilom ko pagkanaog sa among payag ug miadto ko sa punoan sa kahoy. Nagmatngon ko nga walay makakita sa akong pagabuhaton. Nanagana ko kay basin og dunay gipapaniid si Mr. Romero o gipabantay sa palibot.
Pagka ugma, sayo sa buntag, nagpanon na sab ang grupo nila ni Mr. Romero nga nagpadung sa punoan sa dakong kahoy. Hilom ko nga naniid sa tanan nilang mga lihok. Gisusi nila ang atsa nga gipataop sa punoan.
Nasaksihan ko ang paglingulingo sa ‘orasyunan’ nga mipunit sa atsa nga gisandig diha sa punoan. Nahimuot ko nga nagsud-ong kaniya ug ingon man usab kang Mr. Romero nga morag nangagho. Tungod tingali, sa akong pangagpas, kay dili man madayon ang iyang gitinguha nga ipaputol ang dakong kahoy nga nagharag sa among payag. (KATAPUSAN)