NAMATID na ang Komisyon Probinsiyal sa Sinugbuanong Pinulongan (KPSP) sa ilang “pagbiya” sa konsepto sa panitik nga “spell as-you- pronounce” sa uwahi nilang tigom sa miaging buwan sa Hunyo.
Mabasa ni sa artikulo ni Atty. Vincent Isles “Lagda sa Panitik sa Bisaya Gisagop sa KPSP ug DepEd 7, gula sa Bisaya Hulyo 9, 2014. Nahibung ta nganong sila nibiya nga wa man ni nila masagop. Bag-o pa man ang KPSP.
Santako kuno kini sa Sun.Star Superbalita nga nagsagop ning maong konsepto matod sa akong higala. Di naman ko matandog kay di na ko connected sa kapangulohan ning maong tabloid nga may 90,000 ang nagbasa kada adlaw karon sa tibuok rehiyon.
Apan sa ngan nga ako ang nagpasiugda niini sa Superbalita dihang ako pa ang language consultant, literary/copy ed uban sa mga staff, atong tin-awon ang nalubog nga panan-aw sa ubang tawo ning isyuha.
Sa kinatibuk-an di ko supak sa panitik sa Bisaya magazine. Ang nahitabo nga gamayng kalahian mao ang paggamit sa patingog “o” ug “u” sa paghilwas (spelling) sa usa ka pulong. Dinhi nisud ang maong konsepto.
Ang Superbalita naa sa paglitok: katahuman, “u” (gahi) ang gigamit samtang ang Bisaya: katahoman, “o” (humok) kay di mausab ang gamotpulong tahom kon sumpayag uwahingdikit (suffix). Sa Superbalita kini mausab tungod sa paglitok. Ug daghan pa.
Nagsugod ning sinupakay sa terminong gigamit sa KPSP nga Pinulongang Sinugbuanon. Di ta makatulon sa maong termino kay matod ni Dr. Hope Yu, redundant kuno. Ang adjective (pinulongan) mi-describe og laing adjective (Sinugbuanon).
May punto ang director sa Cebuano Studies Center. Apan ang ako simpol lang kay pagtumbok diin gikan (racial identity). Cebuano o Sugbuanong Pinulongan kay gikan o natawo sa Sugbo. Sama sa English Language kay gikan sa England.
Mahimo seguro nga Sinugbuanon kon nangutana how it is written or spoken (giunsa pagsuwat o pagsulti). Apan di gyud kon ang gipasabot linguahe o pinulongan.
Ang mga batan-ong mga haligi sa Bathalad karon nga sila si Jeremaya Bondoc (Pamuno), Noel Villaflor (Puli pamuno), Josua Cabrera ( Past President) ug Kevin Lagunda naglibog sa gitindugan sa KPSP.
Naa man kahay mga sakop nga mga ngilngig nga academicians, linguists, grammarians ug mga abogado wa gyud maka-analyze kon unsay husto? Sila nangutana.
Tinuoray ba gyung nagmahal ang mga sakop karon sa KPSP sa atong dila. Wa ko magduda kang Mayor Ade Sitoy kay ako saksi sa iyang lunod-patay nga paglaban ug pagmahal sa atong dila.
Kanang uban nga nitungha lang ug nagpapel-papel sa KPSP, unsa kahay ilang katuyoan?
Ang mga batan-on nangutana kon sila aduna bay body of works sa atong katitikan aron sila motahod ug mosalig. Tubag ko, wa ko mahibawo duna seguro.