MAHINUNGDANON ang pagpreserbar, pagpangga ug pagpanalipod sa mga bahandi sa kinaiyahan. Atong tamdan ang napalabang nga mga balaod ni Bokal Thadeo Ouano nga napasar sa Hunta Probinsyal ubos sa komitiba sa kalikopan. Provincial Water Resources aron luwas imnon ang tubig sa mga tinubdan. Septage Management nga magtukod og dagko nga mga septic tank nga hiposanan sa hugaw. Water and Sanitation Authority nga maoy molantaw nga limpyo ang palibot ubos sa pag-abag sa National Water Reosurces Board. Green Building ug insentibo sa mga private developer nga nagpalambo sa kinaiyahan. Visa-free entry sa mga langyaw nga mobobo og pohonan ug sa mga turista nga mobisita sa mga naigo sa katalagman aron makabangon ang ekonomiya. Disaster-Reselient Building Program nga gihangop sa DPWH ug DILG padulong sa climate change reselient. Nagpanday sa Environmental Code, Fishery Code, Coral Reef Protection ug Provincial Fisheries and Aquatic Resources nga magpreserbar sa mga mga samo-kwapo, bakhaw, pagatpat, tungki lakip sa mangrove reforestation ug pagpanalipod sa mga endangered species basi sa pag-ila sa International Union for the Conservation of Nature. Saulogon matag kataposang semana sa Mayo ang Anti-Illegal Fishing Conciousness Week atol sa Ocean Month. Matag Hunyo 9 ang National Coral Triangle Day dungan sa Indonesia, Malaysia, Papua New Guinea, Solomon Island ug Temor Leste, nataran ilawom sa dagat nga agianan sa panon sa mga isda nga tua ang mga gasang nga pasilonganan ug itloganan sa mga dagatnong bahandi. Coral Triangle, Congo Basin ug Amazon Rainforest maoy tulo ka bantogang wanang sa kalibotan nga milangyab. Bahandianon ang Tañon Strait nga naglatas gikan sa Cebu ngadto sa Negros. Arbor Day matag kataposang Biyernes sa Hunyo. Sa panglawas nangusog nga mabutangan og Dialysis Center sa distrito. Sa education gipasidunggan og doctorate degree for humanities sa dakong natampo sa mga tinun-ang kabos pagtukod sa Mandaue City College. Scholarship “Edukasyon Mo Pangandoy Ko” gipadayon ni Konsehal Lolypop Ouano-Dizon tali sa Benedicto, Saint Louise, UCLM, Larmen de Guia ug Ama University.
* * *
Heritage Plaza sa Mandaue gipabungkag ni Mayor Jonas Cortes. Merkado sa Tribunal wala ipaayo kay magtukod og bag-o. Tukoran pa og delicacy center ang karaang merkado sa Centro ug Bagsakan Center sa Ibabao-Estancia. Drainage Master Plan gipakatulog. Natanggong ang New Mandaue North Reclamation. Wala matuman ang People Center ug Global Central Project kay maoy paliton ang CICC. Hinoon natuman ang Integrated Traffic Control System nga nagtangkil og CCTV apan suliran gihapon ang trapiko, dugangan sa dili han-ay nga rerouting. Mga pangutana mitumaw kinsay nakapahimolos sa siyam ka mga illegal terminal sa Mandaue ug sa nagligdas nga komisyon sa 6.5 ektarya Paknaan relocation site, upat ka parisan sa traffic system, rerouting sa J-mall, katukoran sa Chong Hua sa reclamation ug Gaisano Grand Mall. Nauntol pa ang dredging sa Butuanon river kay ngano kaha?
(csa_1156@yahoo.com/0905-250-4643)
* * *
Dalaygong Ordinance 2103 ni Konsehal Nestor Archival nga Rain Water Conservation. Tugotan pagtukod og edipisyo uban ang pagmontar og Rain Water Tanks, ugmaron ang drainage ug Rain Water Pond niadtong magtukod og subdivision aron maminosan ang baha panahon sa ting-ulan. Sa iyang gugma sa kalikopan gipasidunggan sa DENR ug PIA sa iyang green advocacy tampo pagminos sa climate change o global warming nga masaksihan sa iyang eco-house sa Talamban.
(csa_1156@yahoo.com/0905-250-4643)