DEAR Dr. Fritz,
Maayong adlaw kanimo. Ako diay si Geraldine. Nisuwat ako kanimo, dok, tungod sa akong Lolo Jose. Magsakit gyud akong buot, dok, oi, maminaw ko nga magping-it siya sa kasakit sa iyang mga kasu-kasoan ug lawas, ilabi na ug anaa kini siyay mga buhat-buhaton. Di man pod ni siya gusto nga magsige og inom og mga tambal alang sa pagpanakit sa lawas kay manghapdos man ang iyang tiyan. Unsa kaha ang mahimo namong buhaton sa panimalay, dok, nga dili ra siya kinahanglan nga moinom og mga tambal?
Intawon, tabangi mi. Daghang salamat ug more power kanimo kanunay.
Geraldine of Toril
*****
Dear Geraldine of Toril,
Maghunahuna bitaw ko nimo nga nagping-it sa kasakit, unya dayon inig inom ug alang sa sakit, manghapdos na sad ang kuto-kuto, di gyud tuod lalim. Pero, Lo, naay mga tambal alang sa pagpanakit sa lawas nga dili mohatag og kasakit sa kuto-kuto, susama sa Celecoxib. Kini mamahimo nimo nga inumon nga di ka angay nga mahadlok nga maglain ang imong kuto-kuto, isip side effect sa pag-inom sa tambal alang sa pagpanakit sa lawas.
Apan, mamahimo nimo nga sulayan ang mga mosunod nga mga pamaagi aron maalibyo ang mga sakit nga imong gipamati diha sa imong panimalay.
1. Pangutana una.
Ang uban man gud nga mga tawo dili magsaba nga nag-antus kini sila sa sakit. Seguro, dili nila gusto nga mahimo silang pas-anunon, o di ba kaha, bation nila nga sinyales kini sa kahuyang kung ila kini nga angkunon. Awhaga sila nga Ok lang nga sultihan ka kung unsa ang ilang gibati, aron matabangan nimo kini sila. Pero, seguro sa imong lolo, paminaw nako makabawo man guro ka, kay nagaping-it man kini siya. Ang problema lang kung diha lang moping-it ug grabe na kasakit.
Ang problema usab sa uban, anaa kini silay dementia o di ba kaha niagi og stroke. Mao nga maglisud kini sila sa pagpagawas sa ilang gipamati. Importante gayud nga tabangan nato ang atong mga minahal sa kinabuhi, aron ang atong mga minahal makaatubang gihapon kini sila sa adlaw-adlaw nga mga aktibidad, magpabilin nga independente ug pamation nila nga maayo ra gihapon sila sa pangisip man o sa pisikal nga panglawas.
Daghan pa unta kita og istoryahan mahitungod sa sitwasiyon ni Lolo Jose, apan, tungod kay nagkulang na kita karon sa espasyo, tugoti ako nga pagahisgutan kini nato sa sunod pang edisyon ning atong patik. Hangtud sa sunod!
Dr. Fritz
*****
Si Dr. Fritz Legarde Espedilla usa ka aesthetic dermatologist/surgeon ug clinical sexologist. Aduna usab siyay kahibalo ug training sa hypnotherapy ug sa Medical Acupuncture. Usa usab siya ka personalidad sa radyo nga sobra na sa dekada nga nagadagan sa kahanginan ug autor sa iyang libro nga “Healthy is Sexy Secrets ni Dr. Fritz”. Nagatudlo usab siya sa usa ka kolehiyo sa Pharmacy. Alang sa inyong mga sulat-suliran, mamahimo kini ninyong ipadala sa Dear Dr. Fritz, c/o SunStar-Davao Publishing Inc., Ebro-Pelayo Building, Jacinto St., Davao City, (former Department of Foreign Affairs office), across Ateneo de Davao University and beside Holy Child School of Davao, o i-e-mail kini sa dokfritz@yahoo.com. Ang dili magpamantala dili matubag!