MAAYONG adlaw!
Gamay na lang ba karong tuig 2018 ang nakit-an ninyo, mga higala, nga nagbinuang sa daplin? Bag-ong tuig; bag-ong kinabuhi man kuno, mga darling, unta maulian kadtong mga naadik-adik o natililing. Sa pagkatinuod lang, ang pagbag-o dili madala sa New Year's Resolution o magic nga pinaabtik masinatian apan nanginahanglan og sinserong kasingkasing ug ang mas importante, grasya sa Kahitas-an.
Well, let's talk about health aron dili ta maigo sa widening (madamay bah!) niadtong ninghunong sa pagkatiguwang kay gilubong na man, mga higala (simba ko!).
Nakadungog na kamo sa pulong nga "morning person?" Mga tawo kini nga laskig manikaysikay sayo sa buntag. Aduna poy ginatawag nga "evening person" o "nocturnal" pareho sa abat nga sama pod nako nga tulog dala hagok sa adlaw pero buhi kaayo magabii maabutan pa'g kaadlawo'g panarbaho, mare. Dili kini tinuyuan apan natural nga oras sa atong kalawasan.
Anyway, ang rason nga mao ni atong hisgutanan karon kay tungod sa bag-ong pagtuon nga gipagula sa mga tigdukiduki (researcher) sa Cambridge University, USA, mahitungod sa reaksiyon sa atong kalawasan kung kita masamdam o moagi og mga operasyon, amahan.
Matud sa pagtuon, ang mga samad nahiaguman sa adlaw mas dali maayo kumpara niadtong nahitabo sa gabii. Gipakita sa mga resulta nga ang mga samad, ilabi na ang pagputol ug pagkasunog, nga nahitabo sulod sa alas 8 sa buntag hangtud alas 8 sa gabii maayo sulod sa 17 ka adlaw. Samtang ang mga samad nga mahiaguman lapas sa alas 8 sa gabii mokabat og 28 ka adlaw una maayo.
Gitun-an sa mga tigdukiduki ang mga ilaga, ug nakita nga ang mga samad nga nasinati sa kagabhion mikuha sa 60% mas dugay maayo. Nagtuo ang mga researcher nga tungod kini sa atong "circadian rhythm" o "body clock" o ang orasan sa atong lawas. Ang orasan sa lawas mao ang internal nga biological nga mekanismo nga kontrolado sa usa ka bahin sa utok nga gipalihok sa kahayag ug kangitngit. Tungod niini, ang usa ka tawo natural nga mobati nga katulgon sa kangitngit ug alerto sa panahon nga kini kahayag.
Nadiskubrehan sa mga researcher nga adunay usa ka klase sa gene sa skin cell nga aktibo mahitungod sa pag-stimula sa orasan sa atong lawas ang makatabang sa pag-ayo sa nasunog o abre nga samad.
Gitun-an usab sa ubang ang relasyon tali sa orasan sa lawas ug tambal. Ang uban nga mga pagtuon nag-ingon nga ang dili pagsubay sa orasan sa lawas makadugang sa risgo sa mga sakit sa kasingkasing o kanser. Ang laing pagtuon nag-ingon nga ang dili-regular nga orasan sa lawas makapahunong sa paggama og immune cells, nga makaluya sa atong resistensiya.
Ang maong bag-ong impormasyon gituohang makatabang ug mahimo nga usa ka kaayohan sa ebolusyon sa kinabuhi. Uyon ug nasabtan ba, igsuon? See you soon!!!