NAKURAT ko dihang tag P6 na ang saging mantikaan sa akong suki tungod kay suma niya nagmahal na ang palaliton sa merkado.
Apan isip responsableng lungsuranon, gisuportahan nako ang fiscal policy sa gobyerno nga maoy mopahaum sa galastuhan ug buluhisan aron sutaon ug impluwensiyahan ang ekonomiya sa nasud.
Kini nga istratehiya gigamit sa isip giya sa ekonomikanhong katuyoan (economic goals) sa nasud nga maoy makapalambo sa kalidad sa kinabuhi sa katawhan.
Gikinahanglan nato ang bag-ong tax rate tungod kay kini ang kinabuhi sa gobyerno alang sa mga serbisyong sosyal, suweldo sa mga empleyado sa gobyerno, bayad sa utang (foreign debt) sa laing kanasuran, ug uban pa.
Tungod niini, gipatuman ang Tax Reformation for Acceleration and Inclusion (Train) Law ning tuiga.
Sa maong buluhisan, giwagtang na ang buhis sa mga Pinoy nga ang kita ubos sa P250-mil matag tuig. Aron mokita ang gobyerno, gipatas-an ang excise tax sa produktong petrolyo, sweetened bevarages, ug uban pa.
Dinhi nagsugod ang kalbaryo sa mga way permanenteng trabaho kay gipas-an niini ang pagsaka sa presyo sa batakang palaliton.
Mas bentaha ang dunay trabaho tungod kay dunay pangsapar sa nagmahal nga presyo.
Sa gihimong survey sa University Of Mindanao Institute of Popular Opinion (UM-IPO) ngadto sa 1,200 ka mga Dabawenyo, kadaghanan kanila di pabor sa maong balaod.
Kini tungod kay 9 sa 15 ka Dabawenyo mibati na sa impak sa Train law pinaagi sa pagsaka sa presyo sa mga palaliton sa merkado sugod niadtong Enero ning tuiga.
Base sa akong kasinatian, sa wa pa gipatuman ang Train law, makakaon pa ako og P10 nga takus sa law-uy ug P5 nga takus sa kan-on sa suki nakong karenderya.
Sa akong naandan, makakaon na ako bisan P20 lang ang budget sa usa ka kan-anan. Ug kung sumadahon, mabuhi na ako bisan P60 lang ang sapi matag adlaw.
Apan karon, ang law-uy nahimong P15 samtang ang kan-on P8 na ang takus. Busa, kinahanglan nga duna akoy P31 sa usa ka kan-anan. Kung sumadahon, mokabat sa P93 na ang budget sa pagkaon matag adlaw. Buot ipasabot, miusbaw akong budget og P33 matag adlaw, nga kung kwentahon moabot sa P990 ang nadugang sa budget sa pagkaon matag buwan.
Wa paay labot niini ang konsumo sa akong pamilya nga naa sa probinsya. Apan, di nako mabasol ang suki nakong karenderya tungod kay apektado sab sila sa mahal nga palaliton.
Sanglit giaprubahan man sa atong mga repesentante sa kamara ang balaod, pilit nato kining tumanon uban sa panghinaut nga ang kita sa gobyerno ibalik sa tawo pinaagi sa maayong serbisyo.