Abel de Leon
Oslob, Cebu
GIBADLISAN niya ang iyang gitumban. Kaisog ang iyang nakita sa nawong sa yuta. Ang hataas nga dalan sa iyang atubangan usa ka gilay-on sa hagit. Gisikad niya ang iyang mga tiil. Gikumo niya ang iyang duha ka mga kamot. Gipundohan niyag huyuhoy ang iyang dughan. Dayon gihanggap-hanggap niya ang hutuhot sa makadaghan. Mikatawa ang hangin. Mibalik siya pagduko. Midan-ag ang iyang anino.
Misakdap-sakdap na niya ang mga goriyon nga gipanggutom sa mga tipasi sa iyang pagtagad. Bisan laing mga pak-an ang iyang gitil-ugan sa pagkaon kaganiha dinhi sa iyang tugkaran namasin gihapon ang uban nga kasabligan sa iyang kaluoy. Kini ang katilingban sa nagkalain-laing mga binuhat nga pak-an, ikugan, tiilan ug sigbinan.
Silang tanan pulos may pangandoy sa pagpakabuhi. May damgong gipugas ug gialimahan tumong sa katumanan.
Ang gipanghimangno sa iyang katiguwangan dakong buhi pa sa iyang panumdoman. “Ayaw katalaw.” “Ayaw itunol ang kaugalingon sa kapakyasan.” “Kon madagma, bangon kay may hangin pang iginhawa.” “Ikaw modaog kon mosukol ka.” “Unya, ayaw gyud paglinaog.”
Gitan-aw niya pagbalik ang unahan. Imbes, tin-aw sa kahayag kaganina naglugitom na kini. May dag-om na ang langit sa iyang paghangad.
Apan di siya mosibog. Mopadayon siya sa unahan. Didto naghuwat kaniya. ang iyang kapalaran. Ang puhonan mao ang iyang kaisog, kakugi, kalig-on, kaalam, ug kadasig pagkab-ot sa iyang pangandoy. Ang pagpanuko kinahanglan ilubong sa daplin sa dalan aron di makahawid sa iyang bukton nga molabyog-labyog sa iya unyang paglakaw.
“Dakong gubat kining akong puntahan, Nay, ayaw kabalaka nako dako na ko ug malig-on.” Gipasaligan niya ang iyang inahan nga sa iyang tan-aw may lama ang panagway sa kabalisa. “ Kon molampos ko didto kuhaon tika, Nay, ug akong mga igsuon.”
“Ayaw lang kalimot sa Diyos, Edgar, ayaw gayud. “Di gyud magmahay kaniya ang Diyos kay gisunod niya ang Iyang napulo ka mga sugo. Nitabang siya sa nagkinahanglan sa iyang kalig-on. Wa siyay gipinig ug gipili. Ang tanan iyang mga higala. Labaw sa tanan way kalagot, kapungot ug pangabubho nga nagpuyo sa iyang kasingkasing karon. Andam na siya karon sa iyang kaugalingon.
“Kon tua ka na didto, Ed, ayaw kalimot nga nia ako naghuwat kanimo. “ Masulub-on kaayo ang iyang hinigugma sa ilang katapusang panagkita didto sa halapad nga wanang sa Plaza Independencia. Gitutokan niya si Loida. Gisuhid ang gidak-on sa kamatinud-anon sa babaye diha sa nangatagak nga mga luha ug sa di maihap nga mga panghupaw. Gilayon, gigakos niya kini dip-ig gyud sa iyang dughan.
Mingsakdap-sakdap na sad niya ang mga goriyon. Puno sa kadasig ang ilang pagkapa-kapa bisan nahurot na ang mga tipasi sa mga manok, itik ug gangsa nga ningpasad sa yuta sa iyang pagsabwag kaganiha. Daw nanamilit sad ang mga langgam kaniya. Misugod na ang pagtaligsik; moulan na sad ning adlawa sama kagahapon.
Miigham siya. Misaka siya sa itaas diin didto ang iyang maleta. Di na siya makalikay sa dakong kahigayunan sa pakig-asdang sa panggubatan sa kinabuhi. Nanaog siya dala ang maleta. Nanghugot ang iyang mga bukton. Mingkuma sa yuta ang iyang mga tiil. Sa di madugay molupad na siya ngadto sa yuta sa nag-agos nga dugos ug gatas. Milingi siya sa iyang luyo; didto nahabilin ang kamingaw. (Katapusan)