UNAYEN a kinamalmalastayo ditoy lubong! Dipay nagturturpos iti idadalapos ni Covid-19, adda manen impugsitna a kamalasan. Kuna dagiti eksperto -- putot, este, baro kano a "variant" daytoy ti coronavirus. Diaske a pinarsua. Dinto pay laeng simmangsanglad ditoy Pilipinas ti matagtagiuray a bakuna kontra Covid-19...adda manen kanayonan a parikut. Ti banglesna, kaawatan kadi a barunto manen a bakuna ti maaramid para iti daytoy anak ti sal-it a baro a sakit? Hayna, appomi nga im-imahe a pagtamtamedanmi...isalakandakami koma amangan ta daytoyen ti kunkunada nga "ukom."
***
Sakbay man nga intay wasay-wasayen ti isyu ti baro a "variant" ti corona virus....ania man daytoyen sumangkabaro met nga isyu: "Nabakunaan kanon dagiti taga-PSG! Sinalbag dagiti amin a kasal-itan iti rabaw ni Covid! Kasano a napasamak daytoy ket naglawag ti palawag ti nakudrepan ke naulpan a tangatang ti DFA, DOH ken aminen a ramot dagiti limsutan dayta anak ti buwaya a bakuna-nga awan pay bakuna nga aprobado para Pilipinas? Kasano aya ti kalawlaw dagita a barikada ta dida man la nadlaw ti iseserrek ti nakuna a bakuna nga inaramat dagiti nagbakuna iti bagbagida a taga-PSG? Adu pay a salsaludsod ti nagsisipul a simngat gapu iti dayta nga eksena. Ngem iti pannakaisursurat daytoy a panid...awan pay masnop a sungbat, kabsat. Ti la pagliklikawanen ti kontrobersiya. Kuno ket para met laeng iti seguridad ni Pres. Duterte ti inaramid dagiti taga-PSG. A ti kayatna a sawen....panangisakit wenno panagsagana. Hmmm, kasla ngarud kinabannuar ti naaramid? Iti kaudian a saripda ti PSG -- kinunada a bukodda a bagi kano ti nangbakuna nga iti ababa a pannao -- binakunaanda ti bukodda a bagi. Isudan ti nagbalin a doctor, kasla kasdiay pards. Ngamin babaen iti linteg wenno reglamento, dagiti laeng umno a medical-practitioners ti legal a makaitudok iti dayta a bakuna. Iti mas nalawlawag a pannarita....insakripisyo kano dagiti nabakunaan a PSG members ti bukodda a biag para iti presidente ken pagilian. Hmmm...kinabannuar ngarud no kasta? Ngem no sibibiag daydi lolok...tabbaawannakayo a kas ulbod ken pasaw! Kasano nga agbalinkayo a bannuar ket illegal ti inaramatyo a bakuna! Illegal met ti mismo nga inaramidyo a panagbakuna! Illegal pay a nakastrek ditoy pagilian dayta a bakuna! Aniangay ti kinabannuar koma dita, saludsod ti kaadduan. Relax, pards, ta dipay nalpas ti panagsukimatda. Apay isu????
***
Kunada...madusa kano dagiti maduptalan a nagbasol. Adda laeng sangabassit wenno sangakur-it a damdamagenda: kasano kano a di naammuan ti iseserrek dayta a bakuna a saan pay a rehistrado iti DFA? Saanda ngata nga impakada iti "bosingda" (PSG ken Malakanyang) ti panggepda nga agbakuna? Dida ngata ammo nga illegal dayta nga inaramidda? Dida ngata ammo a nadagsen ti pannusa a sanguenda kas pangarigan? Ket ita ta nabukingen ti eksena...amin ngata dagiti nabakunaan ket sumango iti umno a pannusa? Tsk tsk...amangan kano ta magaburanto manen daytoy a kontrobersiya nangruna ta adu dagiti agdama a parikut kenni Covid-19! Piman met dagiti frontliners (medical) nga isuda koma ti adda iti kaunaan iti listaan a mabakunaan no addan bakuna. Iti dayta a listaan, adda iti maikalima dagiti unipormado (soldado, pulis, etc) ngem isuda metten ti nakauna. No naaramiddda
dayta, kasano kanon dagiti marigrigat a di makabael a mangbakuna iti bukodda a bagi? Adda met kimmambio: donasyon kano ti nasao a bakuna. Oppsss guray!!! Naikabsiwdan sa, apo. No pudno a donasyo, ti saludsod: sinno ti nagdonar? Tao kadi wenno nasyon? Sinno dagiti nangotorisar iti donasyon ken sinno dagiti nakayawatanna ditoy pagilian? Nagrurutongen dagiti saludsod, pards. Dida koman urayen pay nga agbuburtongen dagiti kontrobersiya sakbay nga adda solusyonna. Ti kadakkelan a kontrobersiya ken saludsod ita ket kastoy: adda ngata umako nga isu ti nangted-mandar tapno mapasamak daytoy a kontrobersiya?
***
Subliantayo man tay isyu ti baro manen a sakit ti ulo -- tay baro a variant ti coronavirus. Naduptalanda daytoy sadiay UK ken dumna pay a pagilian. Nairakurak metten nga addan duapulo a pagpagilian ti nagkarayaman daytoy a variant. Mapagdandanagan a makastrek ditoy Pilipinas. Iti imasna, nakastreken daytoy sadiay Malaysia...ket nakaas-asideg ti Sabah, Malaysia ditoy Pilipinas. Iti kaudian a report, iningetandan ti boarder iti nagbaetan ti Sabah ken pagiliantayo. Sapay koma ta saan a makalusot dayta a variant ta isu pay nayon a parikut. Kuna met dagiti eksperto...saan met kano a kas iti Covid-19 daytoy no pigsa ti saritaan. Ngem mas naparpartak kano daytoy nga agwaras. Adda met panagarisit dagiti eksperto a medyo pakalag-anan iti dandagentayo. Ta uray gayam ti TB ken SARS ken kaarngina a sakit a dimmalapusen ditoy Pilipinas ket nagpautdan iti nasurok sangagasut a tawen. Ngem adda pay laeng ditoy pagiliantayo dagita a sakit. Ngamin, kano ket nag anak-anak dagita a sakit a kas met ita ti baro a corona virus. Ti kasapulan laeng ket panagannad. Dayta ti gapuna no apay a ti immunan a pangeddeng a "face to face" a sistema iti edukasyon iti daytoy a tawen ket intantan pay laeng ni Pres. Duterte. Nainsapasapan met ti nainget a pannakasurot ti health protocol tapno saluad-salun-at. Arasaas: ti kadi imbakuna dagiti taga-PSG iti bagbagida ket umdasen a pangontra iti Covid-19 ken ti baro a variant? Ngem guray, pards, adda nasalawtayo itay kallabes a nakuna ti maysa nga eksperto nga iti uray ania a klase ti bakuna, saanna a kayat a sawen a saankan a makaptan ti virus. Maryusep nga eppes ken nabsog! Nia ngarud ti maited a salakan dayta a bakuna no kas pangarigan ta sumangpetton (ti legal)? Kuna dagiti eksperto, salaknibtayo met ketdi daytoy ngem no dika agannad...awan sirbina. In short...panagannad gayam ti suma-total a pakaisalakanan, intiende? Kumprende, kumpadre!
***
Iti agdama, adu dagiti rumbeng a masiputan tapno malisian dagiti agbalin a problema: Umuna...iti importasyon ti bakuna. Masapul a magna amin iti legaledad nga awan pinnalusutan. Masirip a naimbag ti pakaaramatan ti kuarta ti gobyerno kas koma pannakagatang iti bakuna nangruna ta saan laengen a maymaysa dagiti bakuna a napartuat. Adda nagkuna a tay kano kalakaanen a bakuna nupay nasamay ti intay gatangen. Iti imasna, kuna met dagiti sutil...no bidding koma...tay kano kalakaan a presyo ti nababa ti kaledadna. Kayatna a sawen...sanabale a nangina no laketdi ta nangato ti kaledadna. No mapalubusan dagiti pribado ken LGU a makagatang iti bakuna...masapul nga agmata dagiti umili ken maseknan nga ahensiya ti gobyerno amangan ta serken ti korapsiyon ti eksena. Iti kinaadu dagiti sairo a buwaya ditoy pagilian....amangan ta ditada manen a kumittab. Maikadua ken maudi nga addang a rumbeng a maipakat ket ti umno a pannakamonitorto no ania ti ibunga ti Covid-19 vaccine. Masapul a masagaan anianto man ti parnuayenna a parikut kas pangarigan. Maisagana metten dagiti kangrunaan nga addang ken pamkuatan, pisikal ken material agraman pinansiyal tapno ditayto ketdi agkarkaradap manen iti kasipngetan. Kailian...awan iti umuna ngem iti panagannad kontra iti aniaman nga elemento a mangrebba iti salun-at.
Happy New Year! Adios mi amor, ciao, mabalos!