UMUNA iti amin...ti inkam panangiyabrasa iti nabara a kablaawmi manipud pakabuklan ti Sun Star Baguio via Karit para iti kasangay manen ti siyudad dagiti saleng.
Happy Baguio Day! Maikadua: good luck kenni President Rodrigo Duterte iti lima nga aldaw a misyonna sadiay China (madaman ti saritaanda kenni Chinese Pres.
Xi Jinping iti pannakaisursurat ti Karit)...a kas tema: Jinping plus Digong...ania ngata ti resultana? Adu dagiti matagtagiuray a mapagsaritaan dagiti dua...ngem sakbay nga intay ida singaen, intay pay ukagen dagiti kontrobersiya nga is-isyu iti naglabas:
Sakbay a nakagteng ni President Duterte sadiay Tsina...nagkiddaw iti dispensa wenno apolohiya ti opisyal ti barko ti Tsina a bimmangga iti bangka a pagkalap ti Pilipinas itay nabiit.
Kudos ta adda met laeng nagnaan dagiti tensiyon iti nakuna nga insidente. Ngem ti banglesna, nagpadispensada ngem pinasingkedanda nga aksidente kano laeng ti napasamak....saan a naigagara.
Tsk tsk...imbes a lumag-an ti an-anek-eken dagiti biktima nangruna iti akinkukua iti nabangga a bangka...ad-addan nga immut-ot ti saemna.
Karbengan ti vessel owner ti agkiddaw iti danyos kas koma iti pannaka-repair ti luganna, saan aya? Saludsod: mapagsaritaan ngata da President Duterte ken President Xi Jinping ti nakuna nga isyu? Saludsod manen: iti kapauten ti nasao a trahedya ken kontrobersiya, apay nga ita laeng a nagkiddawda iti apolohiya? Gapu ngata iti ibibisita ni Digong?
Itay nabiit, adda nadagsen a mensahe ni President Duterte kadagiti amin a mangidadaulo iti lokal a gobyerno: dalusan amin a riper kadagiti kalsada.
Gapu iti daytoy, nangted met iti ultimatum (60 days) ti DILG kadagiti amin a mayores iti sapasap a pagilian para iti clearing operations kadagiti sakupda.
Resulta: nagkakababtuog dagiti clearing operations ket rimmuar dagiti kalsada a sigud nga inukoparen dagiti negosyante.
Idi dagup dagiti report iti compliance iti bilin...ket mapan kanon iti 80-90% kadagiti kalsada ti nadalusan kadagiti obstructions.
Saludsod: malaksid iti pannakalinis dagiti kalsada ken pavements...adda kadin aksiyon ti DILG kontra kadagiti opisyal dagiti LGUs a nangipalubos iti illegal a pannakaaramat dagita a dalan ken disso? No awan maiparbeng a pannusa, yamaktayo nga amangan ta agsublinto manen dagita nga illegal.
Ditoy lokaledad...kudos iti addang ni Mayor Benjie Magalong. Adu ti nadalusan agraman kadagiti napasaraduan a negosyo iti lokaledad nga awanan business permits ken naglabsing kadagiti paglintegan.
Kas pangarigan ta malpaston ti inlatang ti DILG nga ultimatum iti panagdalus ket addanto pay dagiti saan a nag-comply....ania ngata ti mapasamak? Masuspendi kano dagiti sadut ken sukir. Sapay koma.
Philippine Offshore and Gaming Operations (POGO) simngat a kontrobersiya itay nabiit.
Kuna dagiti eksperto: adda imbag ken pagdaksan ti operasyon a nakuna. Unaentayo ti imbag nga itdenna: iti record...idi 2018, nagbayad iti P579 million a buwis ti operasyon ti POGO idinto ta iti uneg laeng ti tallo a bulan ti 2019, addan P789million pesos a buwis ti on line gambling operators.
Adda pay pakabuklan a P9 billion a bayadanda ita a tawen. Iti kinadakkel ti baybayadanda a buwis, maponduan dagiti proyektos ti gobyerno kas koma ti “Build,Build, Build Program”.
Paborable met ti POGO kadagiti addaan sanikua wenno lote iti abayda wenno asidegda ta ngimmato ti balor ti dagada.
Adu kano a Chinese ti aggatang kadagita a lote uray nangina ta kasapulanda.
Iti sabali met a benneg, adtoy dagiti kunada a pagdaksan ti kaadda ti POGO: umadu dagiti Tsino ditoy pagilian ket maagawan dagiti kailiantayo iti trabaho.
Iti agdama, addan 130 Chinese ti agtrabtrabaho iti POGO. Naagawantayo kano a Pinoy iti trabaho.
Maikadua a bangsitna: adda panagatap kano a dagitoy a Tsino ket mabalin nga agis-espiya a pagdaksan ti seguridad ti pagilian.
Kinuna ni Defense Secretary Delfin Lorenzana a disgrasyado iti pannakaipasdek ti POGO kadagiti disso nga asideg kadagiti military installations kas koma iti Camp Crame, Camp Aguinaldo, Villamor Airbase ken Philippine Army HQ idiay Taguig.
Mabalin kano a maaramat a kas espiya dagiti POGO workers para iti China. Tsk tsk...no sibibiag daydi lolok...siyento porsiyento a komontra.
Awan kano’t talekna kadagiti “espiya”. Ta ngamin...daydi tinaltalekna a katrabahona iti panaderya a hapon sakbay ti gubat...ket nangato gayam nga opisyal ti Japanese Imperial Army idi gubat.
In short...nabayag gayamen nga espiya ti kaduana a hapon. He he..kayatmo a sawen lolo...idi ti naduptalam nga espiya ket “SAKANG” ...atapem ita a mabalin met a “SINGKIT”? agulimekkan, lolo amangan ta es-espiyaannaka met ti kararua ni lolak.
Itay nabiit, bimtak ti kontrobersiya nga adda kano dagiti agas a nadadael laeng a saan a naaramat kadagiti bodega ti DOH.
Maryusep, nagkimat-kimat manen idi dagiti basnot kada pammabalaw. Nagtitinnudodan no sinno dagiti nagkurang. Ngem agpapan ita, awan pay resulta ti imbestigasyon. Awan pay nadusa.
Simmingit ti baro a kontrobersiya: ginabsuon kano a bagas (imported) ti adda kagiti bodega met ti NFA. Nagdipensa met ti D.A. Kasapulan kano. He he...amangan ta madadael laeng no saan a maaramat iti umno a panawen. Amangan ta adda manen isyu iti “bukbok”.
Ti banglesna, pards..iti kinaadu dagiti maang-angkat a bagas...piman met ti sasaaden dagiti mannalontayo. Ngamin naiwekwekdan iti utang tunggal panagtalon. Inton agapitda, nakalaklakan ti tunggal kilo ti irik ken bagas gapu iti importasyon.
Imbes kano a matulongan dagiti piman a mannalon, ad-adda kanon a maparigat. Sapay koma ta masukimat a naimbag daytoy a parikut sakbay a sumadot ken agpukaw dagiti mannalontayo ti pagilian.
Intayon sublian ti tema ti Karit iti suspense nga ibunga ti panagsarak da President Duterte ken President Jinping iti maika-lima a daras.
Kararag ti kaadduan, sapay koma ta pudnuen ti China ti kanayon nga ibagbagada a gayyemda kano ti Pilipinas.
Sapay koma ta saan laeng nga iti sao no di ketdi iti pudpudno a pannakigayyem iti aramid. Sapay koma ta ipursigi ni President Duterte ti resulta a nangabak ti Pilipinas iti Arbitral Tribunal panggep iti isyu ti teritoryo.
Masapul nga adda mabukel ken masurot a “code of conduct” ti dua a pagilian nangruna ta adun dagiti pasamak no panggep kadagiti nadappatan a teritoryo a protprotestaan ti Pilipinas.
Sapay koma ta risuten dagiti dua a lideres ti isyu ti panaglayag. Adda ngamin dagiti reports nga adda kano dagiti barko de giyera ti Tsina a nagdappat kadagiti teritoryo ti pagilian nga awanan pakdaan ken pammalubos.
Itay nabiit, adda pay kiniddaw ti Tsina a pawilan koman ti Pilipinas ti operasyon ti online gambling ta ngamin ket kaadduan kadagiti kustomerna ket pasig a Tsino.
Bawal ngamin ti on-line gambling sadiay China. Masagidda ngata daytoy a parikut? Pagammotayo nga iti tunggal biyahe wenno misyon ti presidente iti ruar ti pagilian ket mangyawid iti pagimbagan ti Pilipinas.
Sapay koma ta nabunga manen daytoy a pagna ni President Duterte. Ulitentayo...good luck Mr. President. Adios mi amor, ciao, mabalos!