Nariper... nalidem... wenno nasirnaat ngata ti ipus ti Paskua ita a tawen? Dagita man dagiti panirigan a saludsod ken gartem dagiti umili iti agdama. No apay... adu ngamin dagiti nakasalat a samben ti agus ti biag iti agdama. Kas koma iti daytoy dipay masinunuo nga isasangbay ti bakuna (no adda man ken pagtaudanna) ken dagiti gumidgiddan a sinasairo nga aramid kas koma iti napasamak iti Tarlac itay nabiit. Medyo agaddayo dagiti eksena, pards, ngem... rumbeng laeng nga intay bisibisan ta ngamin ket pudno a kontrobersiya. Ngem sakbayna, bato-bato sa langit pay:
***
Kumusta ti Paskuayo, pards? Naputukankayo kadi? He he... joke lang ta ngamin iti pannakaisursurat daytoy a panid, dipay nagripeke ti Paskua. Agpugpugtokami laeng ta natural nga aginana met piman dagiti kaduatayo iti daytoy a pagiwarnak. Ulitek manen, pards... kumusta ti Paskuam? Uray kadi iti pagdarikmat a sinnukat ni Dec. 24 ken Dec. 25 ket nagkiremka wenno adda linipatmo a paset ti agdama? Kas koma ti rigat nga intay pinasar gapu kadagiti delubyo dagiti bagyo ken layus a nangrebba iti kabibiag ken pagbiagan dagiti kailaiantayo iti adu a disso ditoy pagilian? Kas koma iti danag kenni Covid-19 ken sakit ti nakem a dika makagunay gapu kenkuana? Wenno dika pay laeng malipatan ti napasamak idiay Panique, Tarlac iti inaramid daydiay a pulis-putok nga awanan pasensiya ken konsiyensiya?
Tsk tsk... panagriknami, pards... adu kadatayo ti saan a nakarikna iti pudpudno a karirikna ni Paskua gapu kadagiti naaalsem ken napapait a saplit ti biagtayo iti agdama. Ngem anus laeng, pards. Kunada ngarud, kasta la ti biag. Adda pait ken alsem... ngem adda met sam-itna iti ungdo. Kuna ngarud dagiti minero: iti ungto ti nasipnget nga usok... adda lawag. Kuna met daydi lolok iti dayta a panirigan..iti tunggal kano nalidem nga abut, adda sardam iti ungto... adda pay bisisibisna a linnaaw ken isem. Sus mariasantisima a naikaglis... sabagay adda met tema ni lolok, pards.
Ta ngamin, uray kasano’t kadagsen ti pannubok ti biag... adda latta pagdas-alanna a kalma wenno sennaay ni ragsak. Tay ngay kano kalpasan ti panagling-et... isalungayngaymo ti makaabbukay-rikna nga arapaap. Iti Filipino: Sa likud ng maraming usad... nakamit mo ang tagumpay.
***
Intay sublian dagiti pasamak sakbay iti Paskua. Adun dagiti pammati nga iti masungad a tawen... addanton bakuna. Ngem aguray, pards. Adda naipadamag a sadiay United Kingdom adda naduptalanda a baro nga “strain” ti Covid-19 a mas naparpartak kano nga agwaras. Nupay daytoy ket manarimaan pay laeng ti pannakaadal ken pannakasiertona sadiay, maigunamgunam nga awan pay ti kasta a nakastrek ditoy pagilian. Kinapudnona, addan addang ti gobyerno tapno saan a makastrek dayta nga strain ditoy pagilian.
Haaayyy biag... dipay nakadanon dagiti bakuna ditoy ilitayo, adda manen baro a parikut? Kayatna kadi a sawen a kasla mangrugitayo manen nga agsangga iti daytoy a kita ti virus kas pangarigan? Sus, Apo a Mannakabalin... saan met koman. Ngamin... ditoy laengen pagilian, pards... sipud nangrugi daytoy a pandemya... adun dagiti napasamak a di koma rumbeng. Adu dagiti nalugi a negosyante, adu dagiti naawanan iti trabaho, adu dagiti napukawan iti namnama a makalung-aw ken adu dagiti kimmarkaro ti ulpit ni Covid-19 kadakuada gapu kadagiti pagteng kas iti layus, uram ken kanaig a pasamak iti biag.
No kadagita a pasamak ket adun ti nagrigat ken agrigrigat pay laeng agpapan ita... saan ngata a madegdegan manen gapu iti daytoy baro nga covid-Strain a kunada? Sus, Ama aya... saan koma metten. Tay kunadan, adda paginggaan iti tunggal panagteppel. No magsat ti sintron, amangan ta no ania ditan ti pagtungpalanna. Kuna met dagiti manag-analisa: Sanabale a magsatanka kano iti sintron no saan a gumiddan a mapespes ti tianmo gapu iti bisin.
***
Sakbay iti Paskua, simmingit ti maysa nga eksena dita Tarlac. Maysa a pulis ti nangpatay iti agina gapu laeng iti susik. Adu ti nangkondena ditoy pagilian ken ballasiw-taaw. Mantsa manen daytoy ti pagiliantayo. Ngamin, nupay manarimaan pay laeng ti nakuna kaso a maad-adal ken maim-imbistigaan iti korte... nagrairan iti social media ti pasamak. Ultimo otoridad a kasla kimmampi iti inaramid ti suspetsa a pulis (a pimmatay iti agina) ket nakondena ken naikkat iti takemna. Mismo a Palasyo ken adu nga opisyal ti Kongreso ti nangkondena iti pasamak. Brutal ngamin ti eksena, pards.
Saludsod: Ania ngata ti pudpudno a napasamak? Kuna ti PNP, adun dagiti rekords ti suspek. No apay nga imetna ti paltogna uray off-duty, dayta kano met ti maysa a pammilin a mabalinda nga imeten ti igamda. Iti benneg ti Karit, wen, mabalinda nga imeten ti igamda ngem saan a tapno pumatay no di ketdi salaknib ti bukodda a biag, kas pangarigan koma. Ngem iti imasna, adu dagiti rumrummuar a panirigan, nga adda kano kadagiti addaan igam ti aglablabes iti akmenda. Adda kano dagiti pimmangas gapu ta addan paltogda. Nagbalindan a parammag.
Iti banglesna, manmanoda laeng dagita a kita ti otoridad. Kasanon ti sibubukel a puwersa ti kapulisan? Kasanon ti imahe ti PNP ti pagilian? Saludsod: Adun ti nakaaramid iti kasta a panaglablabes. Ania ti inaramid ti gobyerno? Awan kadi dagiti nakaluban wenno naikupin nga eksena? Ngamin... dita a rumusing ti aligaga ken danag dagiti umili no makabig wenno maillemeng ti dakes nga aramid. Dita a rumusing ti pannakapukaw ti talek... nangruna iti benneg dagiti biktima ti kinaranggas. Sapay koma ta masiripyo ti punto ni Karit iti daytoy a benneg.
***
Mano laengen a turog... baro a tawenen. No iti likud ti rigat ket naisakadtayo ti Paskua... kuna ti kaadduan, kabaelantayo manen a sang-aten ti bantay ni pannubok daytoy a panagsukat ti tawen. Kuna met dagiti managsakuntip... bay-am dita a sumangbay ti Baro a Tawen ta tinnawen met a dikam marikrikna gapu iti rigat. Tsk tsk. Ditay ida mapilaw, pards. Ita pay laeng, nagsasarunon ti oil price increase. Ngamin, gumatgatangtayo pay laeng iti supply ti krudo manipud sabali a pagilian. Ngem no koma ta addan bukodtayo a pagtaudan ti langis... awan daytan a parikut. Ngimmina manen ti presyo dagiti tagilako. Imported ti adu. Kaasi dagiti lokal a producers.
Ditay kadi kabaelan ti gumiddan tapno ditayon ag-import? Wenno adu kadatayo ti mas mangayat iti imported? Kuna ti Palasyo, iti masungad a tawen, maiparitton ti paputok? Sumapulne dagiti negosyante dita iti baro a panggedan. Mayat ti punto. Ngem adu dagiti madalapus . Ngem kunada, adda remedyo. Awan dumana dita ti matagtagiuray a bakuna. Nanamentayo amin dayta. Ngem sinno dagiti umuna. Kasano dagiti nakurapay nga awanan igatang iti bakuna? Tinto pay relief operations – adu dagiti anomalya, bakunanto pay ngata, saludsodda! Awanto ngata ti “palakasan?” Awanto ngata ti “kumpadre system?”... ala, agridamtayo kailian. Happy New Year.
Adios mi amor, ciao, mabalos.