NAKUMPISKA ang 276 ka kilong green shells kon tahong gikan sa napulo ka mga vendors sa pampublikong merkado sa Siyudad sa Digos tungod sa katahap nga kontaminado kini sa saxitoxin, Miyerkules sa buntag, Oktubre 2, 2024.
Ang maong mga tahong giingong gikan sa Samar ug Leyte diin duna'y gipaguwa nga Red Tide Advisory sa Catbalogan, Leyte, Oktubre 1.
Ang Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) XI, uban ang Office of the City Agriculturist ug ang City Economic Enterprise Manager (OCEEM), mihimo sa pagkumpiska sa nahisgutang mga kinhason human masuta ang ilang tinubdan.
Una nang gibutyag sa BFAR-National Fisheries Laboratory Division nga positibo sa ilang test sa Paralytic Shellfish Toxin (Saxitoxin) ang nakuhang sample nga unod sa shell fish gikan sa Villareal Bay, Villareal, Samar pinaagi sa Enzyme Linked Immunosorbent Assay (ELISA) method.
May taho nga nadawat ang lokal nga kagamhanan ug mga hingtungdang ahensiya sa Digos nga may na-monitor ang BFAR nga dunay mga marine products gikan sa Catbalogan ginabaligya sa Digos, siyudad sa Davao, ug uban pang bahin sa Davao region.
Tungod niini, si Digos City Mayor Josef Cagas gilayong nagmando sa OCEEM nga mohimo og mga lakang aron pakgangon ang posibleng pagkatag sa mga gituohang apektadong mga marine products.
Sumala sa kamandoan sa mayor, mopadala og mga tawo ang OCEEM sa merkado aron mosusi sa mga tinubdan sa mga seashells ug kung mapamatud-an nga ang maong mga produkto gikan sa Samar ug Leyte, dali nga mopadala og Market Inspection Team aron nga pakgangon ang posibleng pagkatag sa gidudahang mga kontaminadong produkto aron di kini makonsumo sa publiko.
Usa na usab ka Red Tide Advisory ang gi-post sa Facebook account sa lokal nga kagamhanan sa Digos kagahapon.
Nasayran nga ang mga nakumpikasng mga tahong, ilabay sa lungag sa waste disposal area.
Pipila usab ka mga vendors sa dapit nga may samang mga produkto nabalaka nga maapektuhan ang ilang halin. Hinuon, pinaagi sa pagmaymay sa gobyerno, nasabtan ra sab nila ang tumong nga alang ra sab sa kaluwasan sa tanan.
Hinuon, giklaro sa mga hingtungdan nga dili tanang kinhason sa Digos gikan sa Samar ug Leyte. Subay sa taho, sagad sa mga ginabaligya nga kinhason sa Digos Public Market, gikan lamang sa Sta. Maria, Davao Occidental ug Malalag nga nagpasabot nga luwas kini sa publiko.
Ang Saxitoxin kun STX, usa ka delikadong neurotoxin ug nailhan usab nga paralytic shellfish toxin. Kung makaon kini sa tawo, nga sagad tungod sa pagkonsumo og mga kontaminadong shellfish dala sa toxic algal blooms, matawag kini nga paralytic shellfish poisoning (PSP).
Lakip sa mga sinyales sa Paralytic Shellfish Poisoning mao ang pagpamanhod sa baba, ingon man sa mga kamot, pagkalipong ug pagsuka, pagpanakit sa tiyan, kalibanga, pagpanghuyang ssa kaunoran ug paglisod og ginhawa.
Giawhag ang katawhan nga kung makabati og samang mga sintomas human makakaon og mga shellfish, dali kining moadto sa balay-tambalanan.
Sa taho sa lokal nga panggamhanan sa Digos City, nagpasidaan ang BFAR sa mga tawo nga likayan una ang mga alamang o hipon gikan sa Villareal Bay tungod sa dakong posibilidad nga kontaminado usab kini. Hinuon, gitin-aw sa BFAR nga luwas kaunon ang mga isda, nokus, alimango ug pasayan apan segurohan lamang nga presko ug nalimpyohan pag-ayo una lutuon. (July Aubrey R. Ngo)