Ginikanan gidasig ipasusi anak vs hand, foot, mouth disease

(U.S. Center for Disease Control and Prevention)
(U.S. Center for Disease Control and Prevention)
Published on

GIDASIG sa Davao City Health Office (CHO) ang mga ginikanan kansang mga anak ubos sa unom ka bulan ang pangedaron ug nakasinati og sintomas sa Hand, Foot, and Mouth Disease (HFMD) nga magpasusi, human nga daghang mga kaso sa sakit gitaho sa usa sa mga eskuwelahan sa Davao City.

Gikanayon ni Dr. Tomas Miguel Ababon, officer-in-charge sa CHO, atol sa ISpeak media forum, Huwebes sa buntag, Oktubre 17, 2024, sa City Mayor's Office, nga mga ginikanan kinahanglan nga magpahiling sa ilang mga anak, ilabi na kung ang ilang immune systems makompromiso ug kung magpakita sila og mga sinyales sa komplikasyon sama sa "seizures and severe dehydration."

Mahimo sab nga kadtong mga indibiduwal kinsa nagpakita og sintomas sa sakit kinahanglan nga mokonsulta sa doktor.

Dugang pa niya nga dunay mga 30 ka kaso sa HFMD sa eskuwelahan. Sulti niya nga kining 30 ka mga kaso gikan sa 16 ka seksiyon sa tulunghaan. Iyang giklaro nga ang ihap sa mga kaso wala dayon modaghan; inay nahitabo kini kapin sa tulo ka semana.

Nahisgutan niya nga ang unang natala nga kaso nahitabo niadtong Oktubre 3, ug ang pinakaulahing ihap nga naa kanila mga 30 sukad Oktubre 16.

“We investigated the case and we sent staff to the school and we learned that the cases of HFMD started on October 3 and up to present but this is not a start there are already multiple cases,” butyag niya.

Tungod niini ang Ateneo de Davao University-Basic Education Department nikambyo sa "online learning" tungod sa pagtaas sa mga kaso sa HFMD sa eskuwelahan. Gikanayon sa tulunghaan nga ang "face-to-face" nga klase gisuspende hangtud sa sunod nga pagpahibalo aron nga malikayan ang pagrisgo sa panglawas ug kaluwasan sa mga tinun-an, magtututdlo, ug staff.

Gi-esplikar niini nga pinaagi sa mga ginikanan sa mga bata nga sila napahibalo bahin sa mga kaso sa HFMD sa partikular nga tulunghaan.

Iyang gidasig ang tanang mga eskuwelahan nga itaho ang bisan unsang mga kaso sa HFMD sulod sa ilang institusyon tungod, ubos sa Republic Act 11332, labing nailhan isip “Mandatory Reporting of Notifiable Diseases and Health Events of Public Health Concern Act,” ang HFMD nalakip sa mga sakit nga kinahanglan nga itaho sulod sa 24 oras aron nga ang CHO makalihok dayon bahin niini.

Matud niya nga ang City Epidemiology and Surveillance Unit (CESU) hugot nga nakigkoordinar sa mga klinika sa mga tulunghaan, ug mga nars sa eskuwelahan ug doktor gimandoan nga itaho ngadto sa CHO kung dunay "viral" nga mga kaso.

Unsa ang hand, Foot and Mouth Disease?

Gihulagway sa World Health Organization (WHO) ang HFMD isip komon nga "infectious disease" nga moigo sa mga kabataan, ug bisan sa mga batan-on ug hamtong, apan talagsa ra mahitabo.

Ang sakit mao ang "mild and self-limiting", ug mga komon nga sintomas naglakip sa kalintura, sakit nga nuka sa baba, ug lipaka uban ang bal-ot nga makita sa mga kamot, tiil, ug sampot.

Kasagaran ang HFMD molungtad og mga lima hangtud pito ka adlaw; apan kung ang pasyente magpadayon nga makasinati og grabeng hilanat ug lipaka, nagpaila kini og komplikasyon, ug mga ginikanan gitambagan nga dalhon ang ilang anak ngadto sa pinakaduol nga ospital.

Gitug-an sa CHO nga ang HFMD mahimong motakod pinaagi sa direktang kontak ug "respiratory droplets."

Gi-esplikar ni Ababon nga walay espisipiko nga tambal nga makaayo sa HFMD; ang pagtambal niini nagbase sa mga sintomas nga gipresentar sa pasyente.

Iyang gihisgutan nga dunay uban nga komplikasyon sa nervous system, sama sa "seizures and lethargy", apil na ang komplikasyon sa "cardiovascular and respiratory systems;" apan iyang gipasabot nga kini mga "typically rare."

Pamaagi aron pagpugong sa pagkatag sa HFMD

Gipahimug-atan sa buhatan nga ang kaimportante sa pagtuman sa minimum public health standards atol sa Covid-19 pandemic, apil na ang pagpanghugas sa mga kamot ug pagdili sa mga indibiduwal nga motambong sa trabaho o eskuwelahan kung gibati nilang di maayo ang ilang lawas.

Kasamtangan, padayon ang CHO sa ilang pagpaniid bahin niini aron nga maseguro nga ang katawhan mapahibalo kung duna silay mga komplikasyon. Gitataw ni Ababon ang kaimportante sa pagmonitor sa sakit aron nga makontrola ang pagkatag niini ngadto sa publiko ug mag-obserba sa bisan unsang komplikasyon o kausaban kung unsa kini nakaapekto sa lawas sa tawo.

Girekomendar ni Ababon nga mga tulunghaan nga dunay mga kaso sa HFMD mag-"disinfect" sa ilang mga klasrom, duwaan o duwaanan, ug uban pang mga lugar aron mapugngan ang dugang pagkatag sa sakit.

Base sa datus gikan CHO-CESU, dunay mga 191 ka kaso sa HFMD ukad Oktubre 16, dinhi sa Davao City. Kini mas ubos itandi sa 479 ka kaso sa HFMD nga gitaho niadtong 2023.

Sa 191 ka kaso sa HFMD, 109 niini mga lalaki ug 82 mga babaye. Mga edad niadtong natakdan sa sakit nagsugod gikan usa hangtud 54-anyos. Samtang ang 191 ka kaso, 112 niini mga indibiduwal nga nagpangedaron og usa hangtud kuwatro anyos.

Mga barangay nga dunay pinakadaghan nga mga kaso sa HFMD mao ang Bucana ug Calinan, pulos dunay 13 ka mga kaso, gisundan sa Buhangin nga naay siyam ka kaso, Talomo nga dunay walo, Matina Crossing nga anay unom, ug Tacunan nga dunay lima. (Rojean Grace G. Patumbon)

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph