NAMAHAYAG si Executive Secretary Salvador Medialdea nga gipirmahan na ni Presidente Rody Duterte ang usa ka Executive Order nga naghulma sa usa ka “consultative committee” nga gilangkuban sa 25 ka mga sakop nga maoy morepaso sa 30-anyos nga 1987 Constitution.
Mao kini ang maghatag dan sa pag-usab sa sistema sa atong gobyerno ngadto sa pederalismo, usa sa mga saad ni Duterte sa iyang pagkandidato sa pagkapresidente aron masulbad na, matod pa niya, ang rebelyon sa mga komunista ingon man sa mga Muslim sa Mindanao.
Wa pa nganli ang mga sakop sa maong consultative committee, apan si Medialdea niingon nga anaa na kini sa Office of the President ug gilangkoban kini sa mga representante gikan sa nagkalain-laing mga sektor sa atong katilingban. Sa unahan, nahisgutan ang ngan sa Sugbuanon nga si kanhi Supreme Court Chief Justice Hilario Davide Jr.
Apan hangtod karon, gidebatehan pa sa atong mga magbabalaod sa Senado ingon man sa House of Representatives kon unsa ang mas labing maayo nga paagi sa pag-amendar sa atong Batakang Balaod. Dunay pabor sa usa ka Constitutional Convention (Con-Con), samtang dunay pabor sa usa ka Constituent Assembly (Con-Ass).
Kadtong pabor sa Con-Con namahayag nga mao kini ang magpakita sa tinuod nga sentimiyento sa katawhan kay ila mang pinili ang mga delegado nga mousab ug mopanday sa Batakang Balaod. Ang maong delegado gipaabot nga di madani sa pamulitika kay di man sila mahimong mokandidato sa labing unang eleksyon ubos sa bag-ong Constitution.
Samtang ang pabor sa Con-Ass miingon nga mas dali kini kay ang mga magbabalaod na man ang mousab sa Constitution. Di na kinahanglan nga mopili pag mga delegado. Busa, makadaginot ang gobyerno sa paggasto sa eleksyon sa mga delegado ug dugang gasto sa ilang suweldo, lakip na sa ilang staff.
Total ang mga magbabalaod pinili man usab sa katawhan. Di sab makareklamo ang lain-laing mga sektor sa katilingban kay nagkadaghan na man ang ilang mga representate sa House of Representatives nga napili pinaagi sa party-list system.
Si Presidente Duterte mismo, matod pa ni Medialdea, namahayag nga pabor siya sa usa ka constituent assembly.
Si Senate President pro-tempore Franklin Drilon niingon nga adunay consensus sa panginahanglan sa pagrepaso sa 1987 Constitution. Ang pagrepaso niini maglakip sa iyang mga probisyon, sa sistema sa gobyerno ingon man sa mga probisyong ekonomikanhon. Apan mag-agad pa sila sa mga rekomendasyon sa consultative committee kon unsa ang mga probisyon nga angay nga amendahan.
Matod pa ni Drilon, konsultahon sa consultative committee ang nagkalain-laing mga sektor sa Metro Manila, Baguio, Cebu ug Cagayan de Oro ug sa ubang mga dapit alang sa pag-amendar sa 1987 Constitution.
(Ang atong paghisgut-hisgot mahitungod sa balaud madungog na matag karon ug unya sa mga tampo nga dunay punto legal ngadto sa tulomanon nga “Alang Kanimo Kapuso” nga gisibya gikan sa ala-una ngadto sa alas dos sa hapon sa sibyaan DYSS Superadyo sa RGMA network.)
(Sa mga reaksyon kang Atty. Eddie O. Barrita: E-mail: edbarrita@gmail.com; Cell # 09165805285; Room 201, 18 Cherry Court Bldg., Gen. Maxilom Ave., Cebu City)