“INYA sa’t mamangan ka man o miminum o nanu pa man ing gagawan mu,
daptan mu para king ikaligaya ning Apung Ginu. E mu la bubuyu deng aliwa ba’lang mitalabu, Udyus la man o Greku o pisamban na la ning— agya mang pakikwanan kung pamatulan ku la ring balang metung king balang paralan. Pauli ning e ku pantunan ing pangsarili kung ikakayap dapot ing ikakayap ding keraklan; bang’ting upayang mikabus la.”
~1 Korintyanu Dangka 10: Sunis 31-33
(1 Corinthians 10:31-33)
“O anak nang Kunti, ing sablang daraptan mu, ing sablang kakanan mu,
ing sablang yampang at pamye, pati na ring pamagdimut a daraptan mu,
dapat mung gawan mengaring ampang para Kanaku.“
~Dalit ning Kakataskatasang Panginwan, Dangka 9, Sunis 27
(Bhagavad Gita Chapter 9: Sunis 27)
***
Anting Kristyanu, maulaga ing pamanyimba kekatamu. Antita mu naman ing pamangumpisal at pamakinabang. Deti makasaup la bang luminis tamu pilubluban mgi tamung karapat-dapat marap king Apung Ginu o king dambana kilub ning pisamban. Deng “Holy Sacraments” dake na la ning kekatamung kasalpantayanan at mumusi la bang dasan tamu ing tuntunan ning kabanalan o pamandapat kabanalan o agya mung kayapamn mu man.
Ating limbun a kekatamung tutukyan bang apiganaka ing banal a dapat da at meging bye da reng nwan a talasuyu ning Dyos. Ing pamanyulu keng limbun metung a pamakisamak karing para tamung sasalpantaya king Dyos at metung mu naman talapaganaka kekatamu king Dyos. King limbun daralan tamung kasakitan at pamagpakumbaba lub kapamilatan ning pamaglakad marayu kabang asna kalisangan ing panaun batamu ping abalikdan ing pamibye-bye da ring lilimbun dang mebye nwan a pakalarawan.
Dapot ing kutang, kareti tamu malyaring ipakit o ipasyag ing pamipaulaga tamu king Apung Gino kambe ning pamipakamal tamu kaya? Nung kasing manwala tamung ing Dyos binate na ing aske tamu keng aske na, king paralan ning pamisip at katutwan, sukat tamu mu namang isipan a ing Apung Ginu buri na ing pamakisamak tamu Kaya.
Buri na ing makitalamitan tamu Kaya. Buri Na ing pakisabyan taya at lalapitan neng malungkut tamu at pati namu naman neng masaya tamu. Buri Na ing Ya ing pipangisnawan tamung saldak karing sablang kapigaganakan at kaligaligan tamu at buri Na mu naman ing Ya ing mumuna tamung lalapitan bang iyampang tamu ing tula, saya, tagumpe malati man o maragul.
Buri Na ing miminum tamu mu o mamangan tamu mu yampang tamu pa Kaya nanu man iti. Buri Na sablang gagawan tamu, isipan o kapagnasan daraun tamu Kaya. Iti makapasyag karing mesambitlang mapilan a sunis ibat karing aklat belwan king bungad ning Kapiisk ngening Duminggu.
Buri ta lang akakit deng anak tamung mamyalung, masigla, masaya at sasagakgak king ayli at lalapitan da katamu bang idake da kekatamu ing tula da. Buri ta lang akakit masaya at pauli ning lugud tamu karela sasaya tamung migit keng kakasaya ra uling balu tamung matula la.
Karing sunis mu namang mesambitla, mayayakit ing agya man adwa la reti, asisilip ta na ing pamanagkat Na kekatamu ning Ibpa bang akwa tamu ing ligaya kapamilatan ning pamakitalamitan Kaya karing sabla tamung daraptan at lakwas na nung daraun tamu Kaya o susuglung ta la reti king pamakiyugne tamu Kaya.
Lakwas mayap kaniti at ikakatula na nung ing kayapang daraptan tamu darake tamu naman kareng para tamu.
***
Dake Talabaldugan:
1. kalaykay/kaleke – (palagyu) aswe, paglinis bwak at buntuk, makisikit-sikit a ipan. English – fine-toothed comb, harrow. Alimbawa king pamangamit: “Dakal ya ikwang kutu keng kaleke ginamit na nabengi keng buntuk nang Beng.”
2. kalbit – (palagyu) tagkil a mabilis, gamit maralas ing taliri. English – fast touch using the finger. Alimbawa king pamangamit: “E ya migising agyang mekatapilang kalbit i Saring uling asne kapuyatan napus a bengi.”
3. kalkal¹ – (palagyu) kalke, kalutkut, pamanintun gamit la ring gamat. English – scratching or scraping off with the fingers and fingernails. Alimbawa king pamangamit: “Pane ing kalkal ning manuk keng gabun angga na inyang linto ya ing ubingan keng kulkul a agawa na at metuktuk ya.”
4. kalkal² – (palagyu) kalakuti, lati-lating pakasalikut o pakatangkap a kasangkapan o gamit. English – knick-knacks, trinkets, ornaments. Alimbawa king pamangamit: “Metung a langgotsi ing kalkal nang Taling a mepanako kabang masisilab keng kabalantyan nabengi.”
5. kalì – (palagyu) kilkul a paliging malati, bambang. English – excavated canal or ditch, drainage along the road. Alimbawa king pamangamit: “Mengasabat la keng katambak a sukal deng kali inya inyang biglang muran limbug ya ing baranggay.”
***
PAMANGAPAMPANGAN: Kaleldo na naman paruminggu namu, at dakal a kapagmasusyan ing mangaplayari kanyan bayu pa man ing Nwan a Paruminggu o Holy Week. Atin lang maralas sabyan deng makatwa neng makanyang panaun —“Byernis santung e mu nanu o Maleldo e mu nanu.” Buri dang sabyan, sukat yang igalang ing Kaleldo o ring aldo sakup niti. E la dapat piraptanan kamulangan o bage e manayun. Alimbawa king pamangamit: “Byernis santung e mu nanu pane naman ing inumang alak at e da na gaganakan deng tau ing maulagang sangkan niti.”
***
Agkatan da kang mambag o midake nanu mang Kapampangan a kawatasan, sanese, sisti, kasuryan o nanu mang dikil king Kapampangan. Nanu mang kutang o sisti king misulat king Kapisik, malyaring ikutang o malinawan king talasulat. Pakiparala king email address, garciakragi@yahoo.com o iyaus o i-text king +639988948624 o +639423924399. Nung karapatdapat ya’t makayagpang king dalerayang tuntunang Kapisik, masa kang mirinang kapakibatan at milimbag ya sanu man kareng tutuking dangka ning Kapisik. Ipisik me, abe!
r