SA MIAGING tuig, atong gipatik dinhi ang usa ka istorya sa biktima sa human immunodeficiency virus (HIV) nga mipalayo sa iyang pamilya sa kabalaka nga maangin sa kauwawan ang iyang kabanay tungod sa iyang gidangatan.
Isip paghinumdom sa masakit nga kasinatian sa biktimang si alyas Rheanna, anak sa adunahang pamilya nga nagpuyo sa mahalon nga subdivision sa Davao City, hilabihan ang iyang gibating kaguol dihang nasayran niya nakatakbuyan siya og HIV niadtong tuig 2014.
Unang nasayud lamang sa iyang kahimtang mao ang iyang pinangga nga inahan, kinsa misugilon sab sa iyang mga anak, apan milimod sa kahimtang sa anak ngadto sa iyang bana.
Ila kining gihimo tungod kay nahadlok sila nga dunay dautang mahitabo sa iyang amahan kung masayud sa tinuod nga kahimtang.
Isip saksi kining tigsuwat sa unos sa kinabuhi nga naagian sa biktima samtang nagpatambal siya sa dakbayan sa Davao, daw gikumot sab ang akong kasingkasing samtang magsud-ong sa masakiton nga biktima.
Tungod sa iyang kahimtang nga daw nawad-an siya og paglaum nga mabuhi sa kalibutan, ako siyang gidasig nga manlimbasog sa kaugalingon uban sa mga pag-ampo sa Ginoo.
Una nakong gihimo mao ang paghatag niya og kopya sa Prayer Book ug kanunay nga pagbisita sa iyang giabangan nga balay sa Boulevard, Davao City.
Sanglit dunay mga kakulian nga di malikayan, napugos ang biktima nga moadto sa Northern Mindanao aron hingpit siyang mahilayo sa iyang pamilya.
Sa maong lugar siya nag-antos sa grabeng kalisud sa kinabuhi nga panahon nga masakit siya tungod sa kaubos sa iyang resistensya, way pamilya nga moatiman niya.
Hangtud nga dunay mga panahon nga mosangko sa iyang huna-huna nga magpakamatay nalang siya.
Bisan didto na siya sa maong lugar, apan tungod kay dako ang iyang pagsalig nako, kanunay gihapon siya nga magpatambag kung unsa ang iyang maayong himuon.
Sanglit nagtuo ako nga duna akoy responsibilidad sa akong isig ka tawo, kutob sa akong mahimo uban sa mga pag-ampo, ako siyang gidasig nga mopauli sa ilang balay.
Ug tuod man, sa kapistahan ni Mary Immaculate Conception niadtong Disyembre 8, nakahukom siya nga mouli sa ilang pinuy-anan dungan sa paghangyo nga sugaton siya sa terminal ug ihatud sa ilang pinuy-anan.
Samtang padung siya sa Davao City, hugot ako nga nag-ampo nga madawat siya sa iyang amahan, mapasaylo sa iyang nahimo nga kasal-anan.
Ug sa dakong milagro, gidawat siya sa iyang kabanay sa dakong kalipay nga mipauli siya human sa taas nga panahon nga nawala sa ilang panan-aw.
Karon, malipayon na ang biktima ug mas samot siyang nadasig nga magpakabuhi ning ibabaw sa kalibutan.
Human sa dakong unos nga naagian sa iyang pamilya, dako ang ilang pasalamat kay ning panahon sa kapaskuhan, magkahiusa na ang tibuok pamilya nga magsalo sa mga panalangin ug gasa sa kaluwasan nga gisaad ni Ginoong Hesus.
Tungod sa nahitabo, akong nakonsidera nga ang buling (stigma) sa pagbaton sa maong balatian sa biktima nawagtang tungod sa diwa sa Pasko.
Mag-amping sa kaugalingon
Sanglit padayon ang pasaka sa ihap sa makamatay nga balatian, angay nga mag-amping ang tanan ug edukahon ang komunidad.
Angay nga magpakabana sa mga programa nga pasiugdahan sa mga Barangay Health Center, Municipal/City Health Office, ug Department of Health.
Di tugotan nga madugang sa 38,114 nga kaso sa HIV nga natala gikan Enero 1984 hangtud Oktubre 2016.
Sa kinatibuk-ang ihap, mikabat sa 28,947 ang nahisakop sa men who have sex with men (MSM) category, nga dominante sa maong pagtakboy.
Ang ihap naglakip sa 17,650 ka balatian nga nakuha pinaagi sa homosexual contacts, ug 11,297 nitakboy pinaagi sa bisexual contacts, suma sa HIV-Aids Registry of the Philippines.
Sa buwan sa Hulyo ngadto Oktbure 2016 nga period lamang, dunay 2,597 acquired HIV pinaagi sa MSM, naglakip sa 1,650 homosexual contact, ug 947 bisexual contact.
Ang MSM ug kadtong nisud sa transactional sex mao ang duha ka sektor nga gilantaw sa World Health Organization (WHO) isip eligible nga mogamit sa Pre-Exposure Prophylaxis (PrEP) aron pugngan ang HIV.
Hinuon ang WHO, sa laing bahin, nagsulti nga wa sila nagrekomenda sa paggamit sa PrEP ngadto sa tanang Pilipino nga nabalaka sa pagbaton og HIV.