Renato S. Pono
Mantuyong, Mandaue City, Cebu
DALAGANG gulang si sinai. Upat silang managsuon ug si sinai ang nagpabiling dalaga. Diha na untay nag-ibid-ibid kang Sinai, apan wa pa gani makadiga ang ulitawo gidispatsar na niya. Gipakapinan pag mahalang nga pulong: “Ayaw nag balik, ha!”
Ang mga apo sa iyang mga igsuon nangaulitawo ug nangadalaga na. kanyahay nga sulog-sulogon siya. “Ante, nabiyaan na diay ka sa tren?” “Milukso ka na sa kalendaryo, Anti!” “Nagminyo unta ka, Ti, kay og mamatay ka naay mohilak nimo, mopas-an sa imong lungon!”
Apan ang tanan niyang nabati wa niya hatagig bili. Ang iya rang mga igsuon ang kanunay niyang ikasandurot ug ikasabot. Usa ka higayuon niana.
“Nasar, Berna ug Cleofe,” ni Sinai nga may gipamati sa iyang lawas; dugay na kini nga magsuolsuol apan iya lang giagwanta ug wa magsaba sa iyang mga igsuon. “Paminawa ra ko ning itugon ko kaninyo. Mamatay man gyud ta, di ba?”
“Sinai, naunsa ka nga nanugon ka na man?” Kahingawa ang gibati ni Nasar sa iyang igsuon. “Grabe ba ang imong gibating sakit?”
“Ah, di man tingali,” ni Sinai.
“Sinai,” ni Berna, laing igsuon ni Sinai, “moadto ta sa ospital. Magpahiling ka og unsay sakit nimo.”
“Bitaw, “ ni Cleofe nga ilang kamanghuran.
“Di ko…” supak ni Sinai. “ Daghan ang na-ospital apan pag-uli gisulod nag lungon!”
“Unsa may imong panugon, Sinai?” Nahinumdom si Nasar.
“Kon mamatay ko, ayaw ninyog samari ang akong lawas! Kon inyo kong imbalsamahon kana lang indeksyon.”
Wa na maglangas ang mga igsuon ni Sinai. Igo ra silang nagtinan-away sa usag-usa. Daan man god kini si Sinai nga hadlukan og samad. Mangluspad dayon og makakita sa kaugalingon niyang dugo.
Nagkagrabe ang gibati ni Sinai sa iyang sakit. Bulan pa gani mihugo na ang iyang lawas. Dad-on unta nila sa ospital si Sinai apan hugot kining mibalibad.
“Pasagdi, nga, ako, mamatay… akong… panugon… tu-ma-na… ga-yu-u-ud!”
Wa kabuntagi nabugtoan sa gininhawa si Sinai… Nagkapuliki silang managsuon, mga anak nila ug mga apo sa angay nilang buhaton ug andamon.
Diha na ang haya ni Sinai ug indeksiyon ray silbi hulip sa imbalsamasyon sa minatay tungod sa tugon sa namatay. Apan si Nasar wa na magtamod sa panugon sa iyang igsuon. Di na siya motuman niini kay iya gayud ipa-imbalsamar si Sinai, kay ang iyang duha ka anak nga tua sa Amerika di buot ipalubong dayon ang ilang Tiya Sinai samtang wa pa sila moabot.
Daghang nagbilar nianang unang gabii. Diha na ang mananabtan. Si Nasar nga diha sa atubangan sa haya mipahibalo sa mga tawo nga ugma dili ihinayon ang paglubong kay iyang ipaimbalsamar ang minatay.
Dihadiha dayon ang mga nanagbilar nga nagsud-ong sa haya kalit nga nanglingiw nga mipahilayo sa kahadlok sa ilang nakita. Ang uban naniyagit sa kalisang ug gipanguyawan. Iyahayg pamarog ug nanibat. Pila na lang ka buok ang nahabilin, kay ang dila ni Sinai mitaas morag kurbata nga miabot sa pusod ang katas-on.
Nausab dayon ang hukom ni Nasar ug mituaw nga di na niya ipadayon ang pagpa-imbalsamar sa lawas ni Sinai aron matuman ang panugon sa iyang igsuon. Ug dihadiha dayon nag-anam kahipos ang dila ni Sinai ngadto sa naandan ug natak-om ang baba sa minatay! (Katapusan)