Ing metung a baintau kitnan ne ing apu na,
“Ingkong, makannau kayung mebye king milabas a lang technology...
alang computer
alang drone
alang bitcoin
alang Internet connection
alang TVs
alang air conditioners
alang cars
alang mobile phones?"
Nganang mekibat ning apu...
"Nung makananung ing dai yu mabibye kayu king kasalungsungan...
alang pangadi
alang lunus,
alang galang,
alang GMRC,
alang tutung pamagaral,
e mayap a pangatau,
alang ganaka karing tau,
alang kamarinayan,
alang kabanayaran,
alang katapatan.
Ikami, taung mebye libutad ding banwang1930-1980, ikami ring mipagkaluban kalam.
Ding bye mi mabye lang patune.”
¶ Kabang mamayalungan kami at makasake bisikleta, e ke misulud helmet.
¶ Kaybat ming megaral, ikaming gagawa karing sarili ming homework
at parati kaming mamyalung keng taldawa anggang lumbug ya ing aldo.
¶ Mkeyalung kami kairng tune kakaluguran, e virtual a kakaluguran.
¶ Neng mawa kami, minum kami karing fountain ibat karing ulu o sibul, danum gripu, e mineral water.
¶ E kami migaganaka at mikakasakit agyang pisulu mi ing pamangan keng metung a pinggan o tasa kambe ring kakaluguran.
¶ E ke mibayat timbang king pamamangan inape o pasta aldo'ldo.
¶ Alang milyari karing bitis mi agyang pakatapak kami.
¶ E ke ginamit food supplements ba'mung mandatilang malusug.
¶ Ikaming gagawa karing sarili ming pyalugan at pemyalungan mi la.
¶ Deng pengari mi e la masalapi. Pigkaluban da kaming lugud, e lamak a makalabwa
¶ E ke mika- cell phone, DVD, PSP, game console, Xbox, video games, PC, laptop, internet chat . . . dapot atin kamingf tune kakaluguran.
¶ Delawan mi la ring kakaluguran mi agyang e ke meyagkat at pisulu at metula kami keng pamangan kambe ring kamaganak da. Deng pengari pakatatuknang la keng malapit bang'ting upayang asagad mi ing panaun abe la ring kamaganak.
¶ Mika-black and white photos kami, dapot manakit kang makule panalala karing larawang deni.
¶ Makayangat kami at pekamapigaganakang dai, uling ikami ding tatawling dai a mekirandam karing pengari da.
Ikami mu naman ding minunang mepilitan makirandam karing anak da.
Limited edition kami,
Pagsamantalanan yu kami. Makapanigaral kayu kekami. Uling mipalad kaming mabating na saguli mu.
~(ctto)
***
Maragul a pamiyaliwa ing bye ding minunang dai kesa kareng dai king kasalungsungan. Mapagmaragul la reng kayanakan ngeni uling bala da, isip da, lakwas lang masaplala karing balu dang makabayung paralan. E da kasi balu at e da malyaring balikdan ing meging bye da reng pengari da at balu da ita mung ngeni, kabang deng pengari da balu da nung nanu ing balu da reng anak da.
Deng mangatwa ngeni, makapag-Facebook la, Instagram, Pati na YouTube mu naman. E da balu, deng pengari da ilang minunang migsane kareng apps ning Adobe. Makapag-Photoshop la, Premiere, InDesign, Illustrator, at pati na AI o Artficial Intelligence.
Wa pin, ating mangatwang paylakwan keng nung nanu la reng bayung technology. Dapot, makanyan man, mapilan la mu deta. Abilang mu la kareng taliri mu. E da balu, inya mu makapagaral la ngeni, o nanu mang agagawa da—penibatan da na ita reng pengari da.
Deng pengari da, denasan da ing Woodstock, ing pamagbayu keng music at ila mabye na la inyang sinikat la reng Beatles, Bob Dylan, Rolling Stones, Doors, Pink Floyd, Jimi Hendrix, David Bowie, Sting, Led Zeppelin, Bob Marley at dakal pang aliwang magelingan a manigtigan, angga na king panaun ning Punk Rock (Sex Pistols, The Clash, Elvis Costello, at dakal pang aliwa), Reggae (Bob Marley, Peter Tosh, Jacob Miller) Ska (The Specials, Joe Kackson), New Wave (The Cure, Police, Smiths, Tears for Fears, A-Ha, New Order, Blondie, Duran Duran, The Cars, Talking Heads, Morrisey at dakal pang aliwa) Grunge (Nirvana, Pearl Jam, Alices in Chains, Rage Against the Machine, at dakal pang aliwa) deng rock bands ning pulumbanwana – (Green Day, Linkin Park, The Strokes, Foo Fighters, Coldplay, Muse, Kings of Leon, My Chemical Romance, Evanescence at Arctic Monkeys) at Metal Rock (Pangunan da reng Metallica, Megadeth, Judas Priest at dakal pang aliwa). Angga na la mu keng YouTube makapanalbe kareti.
Makanyan man,
Ngara pin ning metung a kasebyan: “Papunta kayu pa, pauli na kami!”
***
Masayang Kayaldawan king kanakung malambat nang kakaluguran – Mrs. Connie-Panganiban Vda. De Panibio, Ima nang Jerome “Jec” Panibio at manuknangan ngeni king Quezon City. Ya ing minuna kung akaluguran matalik inyang bayu kung meyaring college king UST at manintunan kami keng matung a Chinese Telephone Directory king Lungsud ning Cubao kanita.
***
Dake Talabaldugan:
1.nasnas – galut na, luma na, gutgut na. English: worn-out clothes; threadbare. Alimbawa king pamangamit: “Nasnas na ing susulud ning matwa uling mangapaburen ne karing anak nang peparagul nang masalese dapot e da belikdan iti.”
***
DIPARAN at KASEBYAN
Maralas dang sasabyan da reng kabalen ing antini:
“Panaun na pang Mahoma yan!”
Mangabaldugan a minunang kaugalyan ita inya e na makabage keng kasalungsugan a panaun.
Kabaldugan: Buri nang sabyan, luma na. E na usu. Melakwan na keng kasalungsungan a gawi.
***
MIKANLAPIT at MISUGLUNG KABALDUGANG AMANU
1.luma – akalipasan na ning panaun.
2.laun – mengari king luma, akalipasan na ning panaun.
3.laus – akalipasn na ning panaun a legawan, katenakan
4.malambat na – marakal nang panaun ing milabas
5.malwat na – mengari king malambat na, marakal nang panaun ing milabas
6.matwa – taung akalimbatawan na ning panaun
7.mekalingwan na – tau o bage a akalingwan na ning panaun
8.milabas – ding aldo, bengi, galingaldo o nanu mang uri ning panaun a e na datang pasibayu.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king muirbiliuqeitpo@gmail.com mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0905-2162-419 o keng Facetime: 0999-3654-490.