“Magmula keni
angga king kanatba daralakit ya
-karin.
Umpisa napun
angga king salunsungan dinalakit ya
-ing bukas.
Magmula king ala
angga king pamikit midalakit ka
-keni.
Umpisa king bukas
angga king ngeni sinubli ya king
-napun.
Manibat keni kaybat ning pamikit,
muli ya mu king
- ala!”
“Pamandalakit”
nang Ajejandro Sigwa, Ka-4 ning Mayu 2002
“Makapalpikasala man
Kanaku lang paniglawan
Alino mung mengatagan
Kening ka’kung pisantungan.
Nu’na anti pangalablab,
Bulung miyanyud king atab?
Lakwas meng darayu tangab,
Lakwas ya pang kakalabkab.
Mikit katang sinakurap
Legwan mu lusuk linaplap;
Ngeni bina kung magdulap
King aske mung sinakildap.
Pamaniglo anting danup
O kawang ka’ku sisinup;
Pamaglingad alang saup
Dalumdum ka’ku sasakup.
Pamisangkan pamampan ku
Pilubluban meging lisu;
Katapatan telukbung ku
King panamdam binang lilu.
Ika naman kasi pusu
Mengari kang kislap gintu.
Agyang ing aslag andam mu
Anti kang kildap mibubu.
Isip ku mangasalapid
Wangis bulak mipapayid.
Sula-sulagpo king gilid
King diwa ku makatakid.
Pamun metung kalaraman
E laus king pilibluban;
Laut ning ka’kung kaysipan
Uli ning panalumduman.”
“Pamaniglo”,
~ nang Ajejandro Sigwa,
Ka-28 ning Abril, Banwang 2007
“King tawling aldo ning dimla, agaganaka da ka;
Ding taliri mu gagapang la anting araru king lawta;
Pipalutang daya...ing are mengarapug na.
A, ring bini ring katilpu ila namang lungkas
at ding biga manikal la...
Lwa ning gugupung panaun karing banwa tumulas na;
Dapot bayu pa malyari iti, mangaskad pamu ing laput at burak.
Bang sulagpo king mamala at magpalwa
karing sablang matang alang sangkan king pamanangis da.
Anting sangkan ding kanaku,
e anting sangkan ding ulu o sibuyas karing mata
nung e sangkan ning mebuguk a panandam
inyang tawling mikit kata
karing tawling penandit
ning tawling bengi
king tawling aldo ning dimla...
tawling penandit king tawling bengi
king tawling aldo ning tawling bye ku.
Pasibayu, atin na namang dayang daragus
karing bayung yamut ku!”
“Tawling Aldo ning Dimla”
nang Miguel Serrano, Ka-11 ning Pebreru ,
Banwang 2004
***
Adwa na mung aldo at manalili na namang bulan. Ing bulan ning Pebreru mengari ya mung metung a pambulung sinalipapo at miglakbe sinaguli keng kelwalasan nung sikluban at kabud namu mebalag anting taklang batwin a dinugpa king kalalamlalaman ning dayat malat bang karin na mandatila king kekaban ning panaun.
Tinuki ne mangalilan ya ing linapit ing anti mu namang kakalabkab king aping makabalut kaya bang alilan ya ing lumang bulan a migduyan king dimlang bala ala nang kapupusan.
Ing katutwan ning pamagbayu o pamanalili anti yang masalang batwin a kislap-kislap kabang gugulisak na king metu-yatu ing pabulusuk a panyatang na anting kayalili ning bulan a milabas a Pebrereu a bala alang nanu na man. Pilan namung gising at kamulagat mu ing balat mu tutulu na king pawas a maralikat bang ipabalu kekang tambing a pamun na king Panaun ning Dimla at malaus na ka, Kaleldo!
E bali, kanining bulan na la man magumpisang mamukadkad ding makule at mangabanglung sampaga!
***
Dake Talabaldugan
minutut – (uyat amanu: putut) memutut. pinutut, mengutud, migpakuyad, memawas kaba. English: one who did the cutting down, cutting short, did the abbreviation. Alimbawa king pamangamit: “E da tambing abalu nung ninu ing minutut keng metung nang bakting ning kubung mitwag napun pauli ning masikan a angin.”
minutut – (uyat amanu: utut) dinapat pamanutut o pamanalduk, pamanyipsip,o pamaninum gamit ing makapatilus a asbuk. English: one who sucked to drink some liquid directly from the source: as in baby sucking his mother's breast. Alimbawa king pamangamit: “E na na buri ing sususu keng tsupun ning anak nang Saring inya minutut n'ya mu keng tindaragul na manibat inyang sinawa ya.”
***
DIPARAN, KASEBYAN at KABALDUGAN
Maralas dang sasabyan da reng kabalen ing antini:
“Masaspak ne ing aldo!” Payari na ing galingaldo, magmula na ing munag at ing aldo bala aspakan ne ing banwa at pati na reng biga. Iti ing tanda ning tawli na la reng tau keng asikan at lakwas na deng ortelanu.
Kabaldugan: Buri na sabyan magumpisa na ing aldo at abak na.Panaun na bang mibangun at maglulun dase para kareng malukang pakatuknang keng taldawa, Nung ali malakwan la kareng manasik, papalut o mamalakaya keng laut o manasan karing ligawan.
***
MIKANLAPIT at MISUGLUNG KABALDUGANG AMANU
tuklu – dugpa da reng bitis, makasapin man o ali keng gabun o nanu mang malyaring pidugpan da reng bitis.
dalpak – mengari keng tuklu, dugpa da reng bitis, makasapin man o ali keng gabun o nanu mang malyaring pidugpan da reng bitis. Ing pamiyaliwa na keng tuklu, mabayat a dugpa iti.
dakurak – sasaryang pamagdugpa da reng bitis keng nanu mang bage o pati na tau o aliwang kaladwan; misan pati na keng bage a payak anti mo keng dangalan,karapatan at dakal pang aliwa.
damusak – anti mu naman king dakurak, sasaryang pamagdugpa da reng bitis keng nanu mang bage o pati na tau o aliwang kaladwan; misan pati na keng bage a payak anti mo keng dangalan,karapatan at dakal pang aliwa.
lakbang – pamaglagpus a pamaglakad keng nanu man a ati keng lalam ning maglakad o lalakbang.Gagawan bang makasulung king pamaglakad.
takbang – mengari keng lakbang, pamaglagpus a pamaglakad keng nanu man a ati keng lalam ning maglakad o lalakbang. Gagawan bang makasulung king pamaglakad.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king muirbiliuqeitpo@gmail.com mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.