“Inya sa sasabyan ku kekayu, e ko migaganaka para king nung nanu ing kanan yu,
O agyang para karing katawan yu, nung nanung isulud yu.
Ing bye migit ya king pamangan, at ing katawan migit ya karing imalan.
Isalang-alang yu la ring ayup: e la tatanam, e la mamupul,
Ala lang bale simpanan o kamalig, at ing Dyos pakanan Na la.
Makananu kayu lakwas kaulaga kesa karing ayup!
Ninu kekayu ing pauli ning pamigaganaka makapiragdag karangkal king katas na?
Nung kanita ala kayung akarapat agyang karing mangalating bage,
O ba’t migaganaka kayu karing aliwa?
Isalangalang yu la ring tukal, nung makananu lang tutubu.
E la gugunyat, e la naman mikukutun; sasabyan Ku,
makanyan man agyang i Sulumon king sablang ligaya na
e ya migayak anti king metung kareni.
Dapot antini na la pipiblasan ding dikut king dayatan,
a ngeni mimiral, at bukas mitatangab king kalang,
makananu na kang lakwas piblasan, ay ikang malati kasalpantayanan?
E yu pagdulapan nung nanu ing kanan yu o nanu ing inuman yu;
E kayu mu naman migaganaka.”
~ Lukas | Dangka 12: Sunis 22-24
(Luke 12:22-24)
***
Ing pamigaganaka magmula king kapagnasan a abandyan me ing metung a bage o mekad aliwang mabibye. Ing aliwang mabibye mekad buri meng asese o akapalsinta. Piganakan mu kanita nung makananu meng apaburyan keka, nung makananu na kang apalsintan.
Isipan mu: “Nanu kaya ing gawan ku bang aburyan na ku?” E ka mipatudtud, e ka makapangan masalese o mekad e ka pin makapangan at e ka tutuknang mimisip bang magi yang keka o magi meng asawa. Yang parati ing laman ning isip mu at nu ka man marap akakit me o akakit me karing sablang bage lalawen mu, darandaman me karing balang bage darandaman mu. Ababau me banglu. Pati king paninap mu amamalitan me.
Katuki nita ya pin ing kapigaganakan a mekad e me akwang abandyan bage ya man o tau. Inya sa’t pena-penandit mimisip kang paralan bang akwa me—miras ya keka at maging “bandi” me. E mu pa aranasan ing antita?
Kumwari ikwa mu ne ing pakikwanan mu. Abandi me o megi yang kapalsinta mu o tau mu o sabyan mu nang ayasawa me. Ati na ka na namang kapigaganakan kanita. Gaganakan mu na naman mekad lakwan na ka o pamalit na ka. Mekad mate ya.
Atin ka pa mu ring kapigaganakan. At nung mabating ya keka, lakwas na kang kumasna king kapigaganakan. E na mapupus ing kapigaganakan mu uling atin kang maling kapanwalan a ika ing makibandi. Ika ing magpasasa. Ika mung atin karapatan bumandi. Ala nang aliwa pa. Ika mu.
Ating wakas ing kapigaganakan. Pisabyan te keng tutuking Duminggu ne, abe?
***
Patagal a Masayang Kayaldawan king kanakung matalik a kakaluguran—Jasmin Batac Mercado a manuknangan na ngeni king Australia. Napun ing kayaldawan na, Oktubri 9.
***
Dake Talabaldugan:
mipabakas (pangdiwa) binakas, memakas e sasaryan, e pignasan at e binalak. English – left a markor showed a hint of image unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “Mipabakas keng panalala nang Ating ing sadya dang pamalsintang Esyu inyang ikit na ing luma nang imalan keng simpanan ati king likwan dang bale.”
mipabakas (pangdiwa) binakas, mekibakas e sasaryan, e pignasan at e binalak. English – shared on a bet unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “Neng ikit nang Berung a swerti ya napun i Isku mipabakas ya keng pamanaya keng kabayung mapanyambut parati keng siglulu.”
mipabaklas (pangdiwa) binaklas, memaklas e sasaryan, e pignasan at e binalak. English – skinned or stripped something of its cover unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “Mipabaklas yang balat patukoledyung i Dadung inyang balu nang panulu pala ita keng sakit keng dungus na.”
mipabala (pangdiwa) binala, memala e sasaryan, e pignasan at e binalak. English – warned someone or some people unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “Agyang asne kapanupayang tau i Igi—mipabala ya kareng linub alang kapayntulutan king mula da napus a kapitangan bengi.”
mipabali (pangdiwa) binali, migbali kabud e sasaryan, e pignasan at e binalak. English – took an advance payment or salary untimely unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “Mesakit ya palang bigla ing anak nang Abing inya mipabali yang ala king oras keng pipagobran da king Apalit.”
***
SADYANG GAWI at AMANU DA RENG KAPAMPANGAN
Balang mumuli ya kanita ing Kapisik, paglutu neng ima nang lagat paro. Ing lagat metung a ulam a nung nu ing pampalasa durunutan da at gigisa bayu da ibulug ing pekamumunang diling sangkap. Nung lagat paro manggang mura o sagiwa ing gagamitan. Ing manga tatalipan ya kaybat gagayatan ya at agnan ning balat paro daraldakan da keng almiris bang lumwal ing sabo. Ing sabo makwa yang sasamut da kabud bubukal na ing gisang ginayat a balat paro at ginayat a manga kambe ning bawang at sibuyas.
Balamu ata king balen ning Makabebe mu karin malulutu ing lagat antini subali keng lagat lagat apalya. Ing lagat metung a lutu ding kabalen a malagad naming tutung lulutu da karing sibabale ngeni inya sa’t makapigaganaka a karing daratang a pulumbanwa makalingwan na at ala nang maglutu pang pasibayu. Sana naman ali. Sana maglutu ta pa.
Nung alang paro o nung kakanan mu mu kabud gule at bungang tanaman, ing “yuba” o “tao pe” (asasali karing Isik o gagawang tokwa) yang mayap a panalili karing paro.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.