Garcia: Nung Nanu ing Sasamban Ya Mu Naman ing Dasan (What You Worship That’s What You Also Attain)

“Ampat apagpasasan da na ing pambanwang tula,

mibabalik lang pasibayu keting labwad ning kamatayan.

Inya pin, kapamilatan ding tuntunan ning belwan,

darasnan da mapundat mung saya.

Dapot detang sasamba king pamanyuyu Kanaku,

migunamgunam king Kanakung makapaymbabo aske—para karela darala Ku

nung nanu ing kakulangan da at tatangkapan nung nanu ing atin la.

Nanu man ing idaun ning ninumang tau karing aliwang diwata,

O anak nang Kunti, makatagulaling para Kanaku mu kabud,

dapot miyayampang alang tune pamisanak.

Aku kabud ing nanabang at ing kapupuntalan ning daun.

Detang e makakilala king Kanakung kalikasan miraragsa la.

Deng sasamba karing diwata mibait la karing diwata;

deng sasamba karing maglage at diwa mibait la karing antitang lelangan;

deng sasamba karing pipumpunan miraras la karing pipumpunan;

at deng sasamba Kanaku mye la kambe Ku.

Ninu mang miyampang Kanakung ating lugud at tagulaling a bulung,

bulaklak, bunga o danum, tanggapan Ke ya.

O anak nang Kunti, ing sablang daraptan mu, ing sablang kakanan mu,

ing sablang yampang at pamye, pati na ring pamagdimut a daraptan mu,

dapat mung gawan mengaring ampang para Kanaku.

Kapamilatan niti mikabus ka karing sablang ablas karing mayap o marok a dapat,

at kapamilatan ning tuntunan ning pamisakwil mikabus ka at miras Kanaku.”

~ Dalit ning Kakataskatasang Ginu ǀ Dangka 9, Sunis 21-28

(The Song of God ǀ Chapter 9, Verses 21-28

***

Balang metung kekatamu ating sasamban. Ating sasamba keng balen. Atin sasamba kareng salapi. Ating sasamba keng legwan ning pangsamantalang katawan a keraklan katawan ning babai, uling iti kanu ing pekamalagung lelangan ning Apung Ginu ngara deng sasabi.

Miyayaliwa la reng sasamban da reng tau. Ating makatula at atin mu namang makasdan. Ating sasamba king aldo, kairng bunduk api, danum o angin. Deng aliwa sasamban da la reng pulitiku, artista, rock personalities o deng mabanding tau. Deng santu o pipumpunan o ancestors, deng diwata o demigods o santu pati na reng mengamate sasamban da la mu naman ding aliwa.

Atin pa pin sasamba kareng asu o “DOG” kesa keng Dyos o “GOD”. Bala pamalit da la reng sese da keng Apung Ginu uling paypagal la, gagamit lang dakal a panaun at lingap karing asu da dapot ala na lang panaun keng Apung Ginu. E la ditak deng makanyan. Mayayakit la kareng social media.

Deng aliwa naman magigisan la panaun makirandam o manalbe kareng favorite rock stars o movie stars da. Titipunan da la plaka, larawan at pelikula. Ila namung ati karing isip da parati at pena-penandit.

Karing libingan, maralas lang daralo ding mekad e da naman sasaryan dapot ilang-ila ring isipan da. Mekad e da naman balu. E da balu anti na la namang sasamba karing meyangu da bye pengari o kamaganak ding aliwa. Worship of the dead o ancestors ita.

Karing pisamban o templu, ating magpanata karing santu o diwata. Ating lalakad makasiklod at mangapudpud na la intud anting panta da king santung panaligan da. Ilang pangadyan da at karela la manyawad nanu-nanung saup. Alimbawa: Bang mipaldan ing sakit da o manyambut la keng lotto. Bala akakalingwan da nang ing Dyos pa u rin ing sukat samban at parikilan daun.

Ing para karing aliwa a “lugud” o “pamalsinta” ya namang gigisan king panaun, pagal at isip da. Deng lalaki ing palsintan dang babai yang parikilan da king sablang gagawan da. O ding babai ing palsintan da namang lalaki.

E ta na la pisasabyan pa ring aliwa.

Nung king tawling inawa mu isipan mu ing asu mu, ing balen mu, ing pibandyan at kata-katang salapi, ing meyangu bye pakamalan mu, o ing patulunan mung santu yang king isip at pusu mu, nu ka kaya munta sumangid ning bye mu?

Malino ing pangaku ning Ginung Kakataskatasan ketamu ngan king Dalit ning Ginung Kakataskatasan, Dangka 8: Sunis 6:

“At ninu man, king penandit ning kamatayan, lakwan ne ing katawan na, Aku mu ing agaganaka na kabud, tambing nang tanggapan ing Kanakung kalikasan. Kaniti alang pamikakunu.”

Malino ita ne, abe.

***

Dake Talabaldugan

mipatambakan (pangdiwa) apatambakan kapamilatan ning pamakisabing mayap o pamamilit. English: got dumped with something due to persistence or persuasion. Alimbawa king pamangamit: “Mipatambakan mu rin ing dalan king puruk a masuluk inyang miyalilan na la ring punbaranggay at punbalen a sadyang manungkulan.”

mipatamnaman (pangdiwa) miyasikan o mitamnaman kapamilatan ning pamakisabing mayap o pamamilit. English: got planted with some crops due to peristence or never giving up. Alimbawa king pamangamit: “Kalambat na nang alang apupupul ning makibandi keng dayat oneng ngeni makapalut ne uling mipatamnaman ya mu rin ing dayat na inyang milabas a banwa karing apakisabyan nang ortelanu.”

mipatampa (pangdiwa) tinud gamat e sasaryan o pauli ning pangabigla o pangataranta. English: slapped unintentionally or due to being stunned or shocked. Alimbawa king pamangamit: “Matudtud yang kasalungsungan inyang mipatampa ya keng sarili nang lupa i Dikung uling dinugpa ya ing kamaru keng lupa na.”

***

SADYANG GAWI at AMANU DA RENG KAPAMPANGAN

Deng tau Mawli, neng ken lang bebe dagat pakatuknang balu da nung kapilan ing atab o high tide uling buri da parati lang makadya bang kanita e la mangabulus deng asan, ema at paro da kareng karelang plasdan. Deng aliwa ken mung lawe da keng bulan o karing batwain o biga—balu da na nung kapilan dagul ing danum. Deng kayanakan karela gagamit lang kalendaryu.

Makanyan man, deng bayung kayanakan ken na la mung online moon calendar lalawe nung kapilan ing atab. King kelambatan a payntungul dakal ing makalingwan namu naman ing sadyang gawi da reng taung Mawli at e na marayu ita.

***

Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.