“NINU mang mimisip a ing metung a mabibye
ing makamate o apapate ya, e na asasanak.
Ninu mang ati king belwan balu nang ing sarili
e ya makamate o apapate.
Para king kaladwa alang beytan o kamatayan.
E ya naman malalaus, o mababating kapilan man.
E ya mibabait, alang-angga ya, alang patugut mandatila,
e ya mamamate at ya ing minunang dili.
E ya mamamate nung ing katawan paten ya.
O Parta, makananung ing tau a balu nang ing kaladwa
e ya asisira, e mibabait, alang-angga, e apapataimik,
makapate o apapate ne ing ninu man?
Nung makananu yang manaliling bayung imalan,
tatabili na la ring luma, makanyan mu naman,
ing kaladwa tatanggap yang makayatung katawan,
tatabili na la ring luma at ding e na malyari.
Ing kaladwa e ya malyaring pamututan ning nanu mang sandata,
e ya naman asilab ning api, e na abasa ning danum,
e na apabayutuk ning angin.
Ing metung a kaladwa e ya apapakli at e alalaso,
e ya asilab o apalangi mu naman.
Ala yang angga, laganas ya nu man karin,
e ya ayayalilan, e ya akimut, at ya naman kapilan man.
Masasambitlang ing kaladwa e ya mayayakit,
e ya adaralumat, e ya apapataimik, at e ya ayayalilan.
Nung balu mu iti, e me dapat pagmalunan ing katawan.
Dapot, nung sakali, aiisip mung ing katawan
parati yang mibabait at pane mamamate,
ala ka pa mu namang sangkan bang managulele.
Ninu mang mibait na, ing kamatayan bitasa ya;
at para king mete na, ing pangabait bitasa ya.
Inya pin, king e apangilagan a pamanupad king tungkulan,
e ka manalugege.
Ding sablang mabibye e la makalto king kamumulan da,
makalto la king kasalungsungang kabilyan,
at e na la na naman makalto pasibayu ampat malaso la.
Inya nanu para nanu ing pamanagulele.
Ding mapilan akakit de ing kaladwa anting makapagmulala,
ding aliwa awsan deng makapagmulala,
ding aliwa darandaman dang makapagmulala ya,
kabang ding aliwa, agyang kaybat da nang mekarandam dikil kaya,
e de asanak talaga.
O sapni nang Barat, ing manuknangan king katawan
ala yang angga at e ya apapate.
Inya pin e ka dapat paylungkut kaninumang lelangan.”
~Dalit ning Kakataskatasang Panginwan, Dangka 2: Sunis 19-30
***
King Kadwang Aklat nang Apostol Pablu karing Korintyanu, nganang sinabi:
“Balu ke ing tau kang Kristo a king milabas a labing-apat a banwa mikulung ya king katlung banwa. Nung ati yu man king katawan o ala yu king katawan e ku balu—ing Dyos ing makibalu. At balu kung ing lalaking ayni—mesukul ya king paraiso at mekarandam yang bage a e malyaring ipasyag, bage a ninu man e malyaring sumabi.”
Mangabaldugan mung—anting kaladwa--aliwa itamu ing katawan at malyari ta’yang lakwan o dasan ing katawan anting metung a imalan, saken o bale.
E ta’ya bandi ing katawan anti keng sasabyan da reng keraklan a “ing kaladwa ku” o “ing kaladwa na” uling itamu ing makibandi—agyang pangsamantala mu—at malino a aliwa itamu ing katawan a makibandi king kaladwa.
Lakwas yang matas ulaga ing kaladwa kesa keng katawan uling ing katawan masisira ya, mamamate ya at malalaso ya. Ing katawan ing menibat king gabun anting “material energy” at aliwa itamu uling ing kaladwa makadiwa o “spiritual energy” ya. Ing mumuna pang-samantala o pangsaguli ya mu at ing kadwa pang-alang-angga ya.
Inya sa’t sukat ta yang paulagan ing kaladwa kesa keng katawan. Makanyan man, e ta ya sukat paburen masira kabud ing katawan uling anti keng sirang saken—e ta makapaglakbe nung ala yu ing katawan kabang gagamitan ne o agagamit ne pa ning kaladwa.
***
Dake Talabaldugan:
laglág¹ – (panguri) nabu/menabu, lagas/melagas, baldug/mebaldug, nakbag/menakbag, lagmak/melagmak. English: fallen down or off, dropped off. Alimbawa king pamangamit: “Laglag la reng bulung at bunga ning byabas uli ning masikan a bagyung milabas.”
laglág² – (panguri) kewani, pikawani, salbag, pisalbag. English: to separate. Alimbawa king pamangamit: “Laglag ing gewa ning makibandi kareng migalsang talapagobra na keng palayan.”
laglág³ – (panguri) pinitna, sigsag/sigsagan, pemutut, pengili. English: cut to pieces. Alimbawa king pamangamit: “Laglag na la reng kwayan a seli nang kwayan Pentung uling gamitan na la kanung paglande keng kubu da keng marangle.”
lagmák – (panguri) lugmuk, subsub/misubsub/makasubsub, mikasat, makakasat, misakab/makasakab. English: fallen down or helplessly prostate. Alimbawa king pamangamit: “Lugmuk na ing kabyayan da reng ortelanu pauli ning mababa dang ulaga king pamanyali ning talapamala keng pamangan da reng memalen.”
lagnát – (palagyu) sanat, libub, sakit a nung kapilan bina ya kapali ing katawan. English: fever. Alimbawa king pamangamit: “Matas ya lagnat ing bingut inya tepalanan ne kanwan king kaputut a imalan a misoso keng aslam ning kayang ima.”
***
Gawing mekalingwan karing kapampangan!
Ing “Gosu ring Kaladwang Sasyo” metung yang pamagpalimus deng Kapampangan kanitang minuna a nung nu tunggal-tunggal da lang tutuliran deng pibale-bale bang magpalimus la. Magdala lang gitara at gagale de ing gosu dikil karing kaladwang ati pa king purgatoryu bang apagpamisa at mikabus la at makayuli na ligaya banwa. Malambat na iting mekalingwan a gawi ding kabalen tamu at marayu nang mipasibaywan pang pasibayu.
***
Pamipalino: Ing Kapisik magnasa ya at manwalang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kalinangan Kapampangan kapamilatan ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwang kapaglalangan-panyulat a misulat king pigmulan at tune kulitan kambe ning dalise at mapagmasabal a pamisip at parasan.
Ing panyulat ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangalan kapamilatan ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampangan. Ing Kapisik ala yang kikilingan a kapanaligan, aguman o ninu man nung e ing Lubusang Katutwan.
Malyaring sumulat king garciakragi@yahoo.com para karing kutang o munikala.