Kanita inaus na la ding malda agnan ding talatuki na at nganang sinabi:
“Ninu man ing bisang maging talatuki ku
sukat dang isakwil ing sarili da at pusanan da la
ring salapung da at taluki la kanaku.
Uling ninu mang buri dang iligtas ing sarili da abating de iti,
dapot ninu man ing abating da ing bye da para kanaku
at para king aral ayligtas da iti.
Nanu ing kayapan iti para kaninu man
ing nabangnan de ing mabilug a yatu,
dapot masayang ya mu ing kaladwa da?
O nanu ing malyari nang ipamalit para karing kaladwa da?
Ninu man ing palkarine da ku at ding amanu ku
kaniting mapangatawan at makasalanang dai,
ing Mambang ning Tau ipalkarine na la kabud munta ya
king ligaya ning Ibpa na kambe da ring angeles.”
~ Marko | 8: Sunis 24-38
(Mark 8: 24-38)
“Deng mangayap a tau mamaglakwan lang pamana karing karelang apu,
dapot ing pibandyan na ning makasalanan mililipat karing maka-Dyos.”
~ Diparan | Dangka 13: Sunis 22
(Proverbs 13:22)
“Deng matenakan atin lang pibandyan at kalayawan,
dapot ding bolang gigisanan da ing sablang akakawa da.”
~ Diparan | Dangka 21: Sunis 22-20
(Proverbs 21:20)
“Uling ing lugud king salapi ya ing uyat ding miyayaliwang kauryan ning karokan.
At ding mapilang tau, magdulap la kareng salapi;
melili la king tutung kasalpantayanan at tutusukan da la king dakal a kalungkutan.
For the love of money is the root of all kinds of evil. And some people, craving money,
Dapot ika, Timoteu, tau na ka ning Dyos; inya sa't mamulai kang parayu karing mangaroka bage deti.
Pakikwanan ing katalarwan at ing maka-Dyos a bye,
kambe ning kasalpantayanan, lugud, pamagppilit, at kabanayaran.”
~ Mumunang Timoteu | Dangka 6: Sunis 10-11
1 Timothy 6:10-11
“E ka lulugud king salapi. Magi kang ganap king nung nanu ing atin ka.
Uling ing Dyos nganang sinabi, “E da ka paburen, E da ka paymburisan.”
~Ding Udyus | Dangka 13: Sunis 5
Hebrews 13:5
“At kanita nganang sinabi, “Mangilag!
Magbante laban karing miyayaliwang kauryan ning kasakiman.
Ing bye e ya masususkad kapamilatn ning makananu karakal ing atin ka.”
~ Lukas | Dangka 12: Sunis 15
Luke 12:15
Nganang sinabing Sri Sukadeva Goswami,
"Ing salapi e ya mandatila king metung a dane. Mililipat ya mabmula king metung a gamat
paunta king aliwa. Katatawlyan alang ninu man ing makapagpasasa king salapi,
at magdatila iting pibandyan na nuing Kakataskatasang Pangatau ning Pundyos.”
~ Malagung Talasuyu |Dangka 14: Saunis 24
(Srimad-Bhagavatam 5.14.24)
"Ing kapulungan ding tau; parating mimiisip nung makananung manakitang salapi
at iti malyari ya para king ligaya da ring panamdan a magdala king pangasira da ring sabla.”
~ Malagung Talasuyu |Dangka 5: Saunis 4-24
(Srimad-Bhagavatam 5.14.24)rimad-Bhagavatam (4.22.33)
***
Likas king tau ing bisang dakal a pibandyan o dakal a salapi—masalapi king makuyad a amanu—pakakalulu ya man o mabandi. Abilang la karing taliri deng e bisang maging mabandi o masalapi. Inya sa't kabud mikaisip ne atin neng male king pibandayn.
Kaku ya ini! Kaku ya ita! Kaku la reta! Kaku langan deng sablang ayayabut da reng mata! Inya sa't pakikwanan na iti kapamilatan ning pamamanintunan bang mikapanakitan. Galinglado pamu migigising ne at katipa na bale munta ne king pipagobran na o nung ibat ya keng masalaping lipi, manintunan ya pa mu rin iti bang dakal ya salapi at pati na pibandyan.
Gigisanan na ing panaun na bang manakitan—masalapi ya man o pakakalulu—bang mikapanakitan bang mipasalapaing dakal o masikan kapanintunan o baliwas. Magmula king kayanakan angga na king ketwan antita ing daraptan da reng tau at ing malilyari, magtagumpe la man o ali, akakalingwan da ing pamisuglung da king Apung Ginu at ing alang-anggang bye.
Nanung ulaga na nita nung akalingwan ya ing parasan na ning bye ketri king yatu? At nanu ing ulaga ning tubwan ya ing mabilug a yatu nung abating mu ne man ing kaladwa mu?
***
Dake Talabaldugan
mipaapus – mipayapus, e sasaryang minapus, mengapayapus; mipakyapus. English: imitated unintentionally or without intention. Alimbawa king pamangamit: “Mipaapus .yang mengaragul mata ing anbak a malati inyang akit ne ing atsi nang ginaligatsu nneg ikit ne ing geyak da keng Santakrusan ing masanting a lalaking artista.”
***
DIPARAN, KASEBYAN at KABALDUGAN
Maralas dang sasabyan da reng kabalen ing antini:
“Kurap mu ing paynawa.” Ing tau o pati na ring miyayaliwang mabibye keti king yatu keraklan kukurap la anting paynawa sagulin ding mata king pamaglalawe. Milalako la pagal deti.
Kabaldugan: Mangabaldugan iting saguling paynawa nung makananung deng mata e la binang mipapaynawa nung e mu neng mipipyak-pyak la kaybat papaynawa lang kusa a awsan. Metung ya mu iting pang-penandit a paynawa nung malyari yang awsang paynawa ing sinakurap.
***
MIKANLAPIT at MISUGLUNG KABALDUGANG AMANU
patugut – e na babalaus ing nanu mang gagawan, isipan o babalakan king kasalungsungang penandit.
patanat – anti king patugut, e na babalaus ing nanu mang gagawan, isipan o babalakan king kasalungsungang penandit.
puknat – anti king patugut at patanat, e na babalaus ing nanu mang gagawan, isipan o babalakan king kasalungsungang penandit
paynawa – ipatugut, ing nanu mang gagawan, isipan o babalakan king kasalungsungang penandit.
umpe – anti king paynawa, ipatugut, ing nanu mang gagawan, isipan o babalakan king kasalungsungang penandit.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king muirbiliuqeitpo@gmail.com mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.