Kapin sa usa ka gatos ka mga opisyal sa National Food Authority (NFA) ang gisuspenso ubos sa kamanduan sa Office of the Ombudsman, tungod sa giingong kalambigitan nila sa kontrobersyal nga pagbaligya sa rice buffer stocks.
Sa usa ka pamahayag niadtong Lunes, Marso 4, 2024, si Department of Agriculture Secretary Francisco Tiu Laurel Jr. niingon nga ilang ipatuman ang kamanduan sa Ombudsman, epektibo sa Marso 4 batok sa 139 ka mga opisyal, lakip si NFA administrator Roderico Bioco, assistant administrator for operations John Robert Hermano, ug pipila ka regional managers ug warehouse supervisors gikan sa tibuok nasod.
“Kinokondena at hindi palalampasin ang anumang uri ng korapsyon. Kaisa ako ng Ombudsman sa layunin nating alamin ang katotohanan at parusahan ang dapat maparusahan,” matod ni Laurel.
“I have been in contact with the Office of the Ombudsman ever since this controversy erupted. I also created a special panel of internal investigators to determine culpability and see how we can prevent it from happening again in the future,” dugang niya.
Matod ni Laurel nga temporaryo siyang mopuli sa pagdumala sa NFA aron malikayan ang pagkalangay sa mga serbisyo ug proyekto sa ahensya.
Sa sayo pa, si Bioco ni-file og leave of absence aron mahatagan og dalan ang imbestigasyon sa maong butang, nga “greatly disadvantageous to the government.”
Ang imbestigasyon naglangkob sa pagbaligya sa ginaling nga bugas nga gitipigan sa bodega sa NFA sa kantidad nga P25 ang matag kilo nga walay bidding. Ang mga lugas sa humay gipalit sa tag P23 matag kilo.
Sa laing bahin, si Senador Imee Marcos misang-at sa Lunes, Marso 4, 2024, sa Senate Resolution 940 nga nagtinguha sa pagpahigayon og inquiry sa “highly suspicious” nga P93.75-million nga halin sa 75,000 ka sako sa stock sa bugas ngadto sa duha ka mga negosyante.
Naalarma siya tungod sa naglungtad nga El Niño phenomenon, nga nakaapekto sa stock sa bugas sa nasud.
Niadtong Pebrero 12, si NFA Assistant Administrator for Operations Lemuel Pagayuman nipadala og suwat reklamo ngadto sa Office of the President nga nagbutyag sa ilegal nga pagbaligya sa “treated and fit for consumption” nga stocks sa bugas ni Bioco ngadto sa duha ka rice traders.
Si Bioco sa ubay-ubay nga memorandum niingon nga ang stocks sa bugas nag-anam na o nagkadaan, busa gitugot ang pagbaligya niini.
Si Hermano niadtong Nobiyembre 13, 2023 nipagawas og memorandum nga nagmando nga i-rebag ang stocks sa bugas sa mga container nga walay NFA markings.
Matod ni Pagayuman nga pre-select na ang mga mamalitay tungod kay wala nay laing bidder o buyer ang gitugotan nga makaapil sa bidding aron makapalit sa NFA stocks.
Sa panawagan alang sa usa ka imbestigasyon, gipasiugda ni Marcos nga ang hingpit nga pag-review sa mandato sa NFA mahinungdanon aron maatubang ang kakulang sa bugas sa kalibutan.
Namatikdan ni Marcos nga ang iyang namatay nga amahan, si kanhi Presidente Ferdinand Marcos Sr., nitukod sa NFA niadtong 1972 aron pagpalit og humay gikan sa mga lokal nga mag-uuma, pagpalig-on sa presyo sa bugas alang sa mga konsumidor nga Pilipino, ug pagsiguro sa igo nga buffer stock alang sa mga kalamidad.
“However, the agency has repeatedly fallen short of its required buffer stock and been unable to cope with higher farmgate prices of palay, which rose to as high as 27 pesos per kilo last year. Although palay’s farmgate price has dipped to P23, the NFA had earlier pegged its capacity to subsidize local farmers at only 17 to 19 pesos per kilo,” matod sa senador.
“The NFA has been unable to support all local farmers desperate for aid, especially when rice smuggling forced them to sell their harvests below the cost of production,” dugang niini. / TPM sa SunStar Philippines