Usa ka bulan human ang Philippine Atmospheric, Geophysical, and Astronomical Services Administration (PAG-ASA) nipahibalo sa pagsugod sa ting-ulan niadtong Marso 29, 2024, ang Central Visayas nakatala na og upat ka kamatayon sa leptospirosis.
Ang mga nangamatay natala gikan sa mga kaso nga natala gikan sa Enero 1 hangtod Hunyo 15, 2024.
Sa ihap sa nangamatay sa rehiyon, ang upat gikan sa Sugbo diin duha niini natala sa Cebu City, tag usa sa Mandaue City ug Daanbantayan.
Apan sa pagpangutana sa Cebu City Health Department aron mailhan ang duha nga nangamatay, ang opisina wala pa nitubag hangtod sa oras sa pagmantala.
Samtang, sa mga kaso sa Bohol, kini nag-una sa listahan nga adunay 19 nga natala, gisundan sa Cebu Province nga adunay siyam, pito-Cebu City, lima-Negros Oriental, usa-Lapu-lapu City, ug usa-Mandaue.
Kini ang gipahibalo ni Dr. Eugenia Mercedes Cañal, regional epidemiologist sa Department of Health Central Visayas Center for Health Development sa online forum sa usa ka hotel sa dakbayan sa Sugbo, Martes, Hunyo 25, 2024.
“Leptospirosis is not a viral, it’s a bacterial. Its bacteria name is Leptospira, nga actually zoonotic siya, so, didtu siya muhabitat sa animals. Ang infected animals, iyaha na ipagawas sa iyang ihi didtu sa soil or water,” matod ni Cañal.
Apan sa dihang gipangutana bahin sa nangaging mga datos gikan sa miaging tuig, wala pa makahatag si Cañal.
MATAPTAN
Bisan pa sa mga datos nga natala atol sa kakusog sa El Niño, gipasabot ni Cañal, ‘nga kon ang usa ka mananap mataptan sa bacteria nga Leptospira, mokatap ang bacteria sa higayon nga ang mananap mopagawas sa ihi ug hugaw sa yuta o tubig’.
“It can affect people who can walk and wade the flood, its not just about the flooding though kay katung ingun naku nga ang Leptospira kay ma excrete siya through ihi and hugaw. So, asa man muadto ang ihi ug hugaw, so pwede siya sa yuta or tubig,”pasabot ni Cañal.
Gipahinumdoman ni Cañal ang mga tawo nga ang leptospirosis dili lang sakit nga kasagaran makuha sa panahon sa ting-ulan kay bisan unsang bukas nga samad kon adunay direktang exposure sa yuta o tubig nga kontaminado sa bacteria gikan sa ihi ug hugaw sa mga mananap, matakdan gyud.
Gihatagan niya og gibug-aton nga ang mga tawo, labi na kadtong adunay mga samad, kinahanglan nga maglikay sa kontaminado nga tubig ug baha sa panahon sa ting-ulan.
“Leptospirosis is not only from rats. We can also get it from livestock, pet animals, but very common from rats,” matod ni Cañal.
Si Cañal niingon nga ang gobyerno nigahin og libreng tambal alang sa leptospirosis.
“Naa man tay gitawag nga pwede ta mahatagan og Prophylaxis which is mao na siya ang Doxicyclin,” matod ni Cañal. / CDF