Gisubli sa Korte Suprema nga dili balido ang kaminyuon kon ang nagkasal way legal authority, di awtorisado, apan balido kon usa o duha sa magtiayon sa tinud-anay nagtuo nga awtorisado ang nagkasal kanila. Mao kini ang unod sa desisyon sa Labawng Hukmanan sa kaso nga Eloisa Maliwat-Melad v. Amancio Reyes Melad, et. al. (G.R. No. 267998, April 23, 2025) nga sinuwat ni Associate Justice Mario V. Lopez (retired).
Sa maong kaso gi-dismiss sa Supreme Court Second Division ang petisyon nga gipasaka sa asawa nga ideklarar nga dili balido ang ilang kaminyuon tungod kay ang nagkasal kanila dili usa ka huwes, sukwahi sa iyang pagtuo sa dihang gikasal sila.
Ang magtiayon gikasal sulod sa City Hall sa Tarlac City, Tarlac.
Nalista sa ilang marriage contract nga ang solemnizing officer mao si Judge Conrado De Gracia.
Sa paglabay sa kapin sa 20 ka tuig, ang abogado sa asawa niingon nga ang tawo sa hulagway sa ilang kasal dili si Judge De Gracia, apan si Rosalio Florendo, iyang kauban sa Tarlac City Rotary Club.
Gipasaka sa asawa ang petisyon sa Regional Trial Court (RTC) sa pagpaanular sa ilang kasal tungod kay way awtoridad ang solemnizing officer.
Gisalindot sa RTC ang petisyon tungod kay kuwang ang ebidensya sa pag-ila nila ni Judge De Gracia ug ni Florendo.
Gawas pa niana, ang asawa mismo niangkon nga nagtuo siya nga si Judge De Gracia maoy nagkasal kanila.
Gidasonan sa Court of Appeals (CA) ang desisyon sa RTC. Matod sa CA, ang marriage contract usa ka public document ug maoy prima facie o initial proof sa kaminyuon ug sa mga detalye niini.
Pakyas ang asawa sa paghimakak niini. Gidapigan sa Korte Suprema ang desisyon sa RTC ug CA.
Usa sa mga formal requirements sa usa ka balido nga kaminyuon ubos sa Article 3 ug 4 sa Family Code mao ang awtoridad sa solemnizing officer sa nagkasal.
Ubos sa Article 7, gilista ang mga awtorisadong mokasal nga naglakip sa mga incumbent nga huwes sulod sa ilang hurisdiksiyon.
Samtang ang Article 35(2) nag-ingon nga ang kaminyuon dili balido kon ang nagkasal way awtoridad, gawas lang kon usa o ang duha nga gikasal nagtuo nga awtorisado ang nagkasal.
Ning maong kaso, ang Korte Suprema niingon nga ang asawa napakyas sa pagprobar nga ang nagkasal way awtoridad.
Ang marriage certificate nagpakita sab nga si Judge De Gracia usa ka incumbent judge nga may hurisdiksiyon sa Tarlac City ug dunay legal authority nga mokasal ubos sa Family Code.
Mahitungod sa alegasyon nga ang nagkasal kanila dili si Judge De Gracia, ang Korte Suprema niingon ang ang asawa wala mopresentar og identification ni Judge De Gracia o ni Florendo. Pulos lang mga alegasyon.
Ang asawa ug ang iyang abogado wala mopresentar og documentary o testimonial evidence nga mopaluyo sa ilang alegasyon.
Matod sa Korte Suprema kinahanglan nga tahuron ang legal presumption pabor sa marriage contract bahin sa awtoridad sa solemnizing officer kon way klaro ug kombinsido nga ebidensiya sukwahi niini.
Dugang niini, ang asawa mismo niangkon nga nagtuo siya nga sa dihang gikasal sila, nga ang nagkasal kanila mao si Judge De Gracia ug wala siya mokuwestiyon sa iyang awtoridad.
Nilanat pa og hapit tulo ka dekada una pa mopagawas ang asawa sa iyang pagduda nga dili huwes ang nagkasal kanila apan pakyas siya sa pagprobar niini. Busa nagpabiling balido ang ilang kaminyuon.(edbarrita@gmail.com)