Niadtong Marso 11, 2025, gisikop si kanhi Presidente Rodrigo Duterte sa Philippine National Police ug sa Interpol ubos sa usa ka warrant of arrest nga giluwatan sa International Criminal Court (ICC) tungod sa iyang giatubang nga kasong crimes against humanity nunot sa duguong gubat kontra druga.
Maoy pag-abot ni Duterte sa Ninoy Aquino International Airport sa kaulohan gikan nga mitambong sa usa ka rally didto sa Hong Kong.
Human masikop, gidala siya sa Villamor Air Base ug unya gibalhin sa ICC headquarters sa The Hague, Netherlands diin pabilin siyang gidetinir.
Matawag ba kadto nga usa ka extradition? Gilalisan pa kini hangtod karon.
Alang sa makanunayon, klaro ug masangputon nga extradition proceedings, lakip sa pag-aplay og warrant of arrest, hold departure order ug piyansa, giaprobahan sa Supreme Court (SC) En Banc ang Rules on Extradition Proceedings sa resolusyon nga penetsahan og Abril 8, 2025, ang A.M. No. 22-03-29-SC nga gipagawas niadtong Lunes, Oktubre 27, 2025.
Ubos niini, ang extradition mao ang pagkuha sa usa ka extraditee gikan sa Pilipinas, ang requested state, aron ibutang ubos sa gahom sa langyaw nga awtoridad, ang requesting state, aron manubag sa criminal investigation batok kaniya o kaha pagtuman sa gipahamtang nga silot ubos sa balaod kriminal sa requesting state.
Samtang ang extraditee mao ang si bisan kinsa nga ania sa Pilipinas o gikatahapan nga ania sa sulod sa teritoryo sa Pilipinas kansang extradition o provisional arrest alang sa extradition, gihangyo sa requesting state.
Ang extradition proceedings pagahimuon aron pagsuta kon ang maong extradition request nakatuman ba sa balaod, treaty ug pagtimbang-timbang kon ang maong tawo angayan ba nga makuha gikan sa Pilipinas.
Ang maong proceedings gitawag nga summary ug dili maglakip sa pag-ila kon sad-an o inosente ba ang extraditee.
Gitugotan lang ang extradition kon ang krimen parehong gisilotan dinhi sa Pilipinas ug sa requesting state.
Bisan kon managlahi ang termino ug mga elemento sa krimen, tugotan gihapon kini kon ang maong salaod giila nga usa ka krimen sa Pilipinas ug sa requesting state.
Kon ang extraditee kinahanglan nga moserbisyo sa silot nga pagkabilanggo o sa laing matang sa paghikaw sa kagawasan, mahimong tugotan ang extradition kon ang nahibilin nga sentensiya nga serbisyohan labing minos unom ka buwan.
Magsugod ang extradition kon ang Secretary of Justice o ang iyang gitudlo nga awtorisadong state counsel sa Office of the Chief State Counsel mopasaka sa usa ka verified petition sa extradition court.
Ang petisyon kinahanglan nga maglakip sa tanang impormasyon nga gilatid ubos sa lagda ug maglakip sa tanang supporting documents nga gisertipikahan sa consular officer sa requesting state dinhi sa Pilipinas.
Sa dili pa moluwat og warrant of arrest, ang extradition court kinahanglan nga morepaso kon ang petisyon nakatuman sa lagda ug mga balaod ug nga dunay probable cause nga ang tawo nga ginganlan pareho sa tawo nga giila sa warrant of arrest, indictment o desisyon sa requesting state, nga ang kalapasan usa ka extraditable offense ug nahimo kini sa maong tawo.
Kon matuman kini, ang korte moluwat og warrant of arrest nga mahimong ipatuman bisan asa sa Pilipinas.
Kon masikop, ang extraditee prisuhon sa detention facility sa National Bureau of Investigation (NBI) sa siyudad o lalawigan nga nahimutangan sa korte.
Kon dili, idetinir siya sa detention facility nga labing duol sa korte. Ang korte mahimo sab nga moluwat og hold departure order, kon hangyuon, aron mapugngan ang extraditee sa pagbiya sa Pilipinas, gawas lang sa katuyoan sa extradition. (edbarrita@gmail.com)