Nanawagan si Commission on Elections (Comelec) Chairman George Garcia sa mga magbabalaod nga iduso ang hingpit nga kausaban sa Party-List System Law sa nasod.
Matod ni Garcia, gikinahanglan ang usa ka "complete overhaul" sa Republic Act No. 7941 o ang Party-List System Act nga gipirmahan nga balaod ni kanhi Presidente Fidel Ramos niadtong 1995 pa.
Ang tumong sa amendment mao nga malakip ang mga desisyon sa Korte Suprema bahin sa mga marginalized ug underrepresented nga sektor, kwalipikasyon sa mga nominado ug pagkwenta sa gidaghanon sa ilang mga representante sa Kongreso.
Sa 2025 elections, adunay gitagana nga 63 ka mga puwesto alang sa party-list representatives. Apan mokabat sa 156 party-list groups ug organizations nga malakip sa opisyal nga balota sa 2025 elections ug mag-ilog sa maong mga puwesto.
Aron makakuha og usa ka puwesto sa House of Representatives, ang usa ka party-list group kinahanglan nga makakuha og labing menos dos porsyento sa tanang boto sa maong eleksyon. Kon molabaw pa sa dos porsyento ang makuha nga boto, pun-an ang ilang representante apan di molabaw sa tulo.
Si Garcia niingon nga daghang mga pagsaway ug mga pasangil ang giatubang sa mga party-list groups, ilang mga nominado ug bisan sa Comelec. Ang balaod nagtumong sa pagpalambo sa proporsyonal nga representasyon sa House of Representatives.
Ang party-list system maghatag unta og kahigayunan nga marepresentahan ug dunay tingog sa Kongresso ang mga sakop sa marginalized ug underrepresented sectors sama sa mga mamumuo, mga mag-uuma, mga kabos sa dakbayan, indigenous communities, kababayen-an ug kabataan.
Apan migawas ang desisyon sa Korte Suprema nga nagkanayon nga human sa period bukas na ang party-list system sa tanang mga pundok. Nahimo na nga for-all ang party-list system.
Sukad niadto, ang party-list system gisaway nga backdoor entry sa House of Representatives sa mga political dynasties, dagkong negosyo ug bisan sa mga incumbent nga opisyal sa gobiyerno.
Si Garcia miingon nga ang mas labing sayon nga buhaton mao ang pag-amendar sa maong balaod.
Sa maong amendment klaruhon ug ilista ang tanang mga sektor nga angay representahan didto sa Kongreso ubos sa party-list system.
Gikuwestiyon usab ang kwalipikasyon sa mga nominado nga morepresentar sa usa ka sektor. Nabantayan nga ang mga nominado sa usa ka party-list group di gani sakop sa sektor nga girepresentahan. (edbarrita@gmail.com)