Gi-ratify sa Senado ug sa House of Representatives niadtong Miyerkules ang bicameral conference committee report nga naghimong upat ka tuig sa tulo ka tuig nga termino sa mga opisyales sa barangay ug Sangguniang Kabataan (BSK).
Ang maong bicameral report nag-consolidate sa Senate Bill No. 2816 ug House Bill No. 11287, nga nag-amendar sa Republic Act No. 7160, ang Local Government Code of 1991, ilabi na sa termino ug petsa sa sunod nga barangay and SK elections (BSKE).
Mahimo kining balaod kon pirmahan kini ni Presidente Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr.
Kon pirmahan kini sa pangulo, ang sunod nga BSKE ipahigayon sa unang Lunes sa Nobiyembre sa sunod tuig imbes sa Disyembre 1 ning tuiga.
Sa balaudnon nga giulohan og “An Act Setting the Term of Office of Barangay Officials and Members of the Sangguniang Kabataan, and for other purposes,” ang mga opisyales sa SK adunay usa ka upat ka tuig nga termino, samtang ang mga opisyales sa barangay adunay tulo ka upat ka tuig nga sunod-sunod nga termino.
Ang boluntaryo nga pagluwat sa katungdanan dili pagailhon nga pagkabalda sa termino sa usa ka opisyal.
Ubos niini, ang mga opisyales sa barangay ug SK mas taas og termino kay sa mga kongresista, gobernador, mayor, ug ubang mga lokal nga opisyales nga tagtulo ra ka tuig ang termino.
Subay niini, ang tanang mga incumbent barangay ug SK officials magpabilin sa ilang puwesto hangtod nga mapili ang mohulip kanila.
Ang mga incumbent elective barangay officials nga anaa na sa ilang third consecutive term sa samang posisyon di na mahimong makadagan sa maong posisyon sa November 2026 BSKE.
Si Kabataan Rep. Raoul Manuel nga nisupak sa pagpasar sa HB 11287, nipasidaan nga ang balaudnon mahimong makuwestiyon sa Korte Suprema kay supak kini sa ilang desisyon nga nag-ingon nga ang “BSKE must not be postponed without grave and sufficient reasons.” Samtang si election lawyer Romulo Macalintal niawhag sa pangulo sa pag-veto sa maong balaudnon kay susama ang legal flaws niini sa Republic Act No. 11935, nga nisuway sa paglangay sa December 2022 BSKE.
Sa kaso nga Macalintal v. Comelec (2023), gideklarar sa Korte Suprema nga unconstitutional ang maong balaod.
Ang nakalahi sa balaudnon ug sa RA 11935 mao nga ang balaudnon nagpataas sa termino sa mga barangay og SK officials ngadto sa upat ka tuig, samtang ang RA 11935 igo lang nag-oktaba sa 2022 BSKE.
Apan matod pa ni Macalintal, managpareho ra ang epekto, ang pag-oktaba sa December 1, 2025 BSKE ngadto sa unang Lunes sa Nobiyembre 2026, ug pagtugot sa mga incumbent barangay officials nga magpadayon sa puwesto “in a holdover capacity”— na-extend ang termino nga way mandato sa katawhan.
Ang Kongreso matod niya makasitar sa termino sa mga opisyales sa barangay apan dili sila makalugway sa ilang termino pinaagi sa pag-oktaba sa eleksyon. (edbarrita@gmail.com)