Daghan tag mahinumduman matag adlaw sa Kalag-kalag: mga minahal nga mitaliwan nas laing kinabuhi, mga tradisyon sa pag-ampo ug padagkot og mga kandila, ang pagduaw sa mga lubnganan nila ug ang paghalad sa mga pagkaon nga ilang kinaham sa dihang buhi pa sila.
Ato na ning naandan basta moabot na ang Nobiyembre 1 nga Adlaw sa mga Santos ug Nobiyembre 2 nga Adlaw sa mga Kalag. Matag tuig, nahimo na ning kabahin sa mga adlaw nga way klase ug way trabaho tibuok nasod, sanglit ang Nobiyembre 2 sikit man kaayo sa Nobiyembre 1 nga mao gyud untay legal nga Pista Opisyal.
Si Papa Gregorio III nga nangulo sa Simbahang Katoliko niadtong 731-741 maoy misugod ining kasaulogan sa Nobiyembre 1 sa dihang gipahinungdan niya ining petsaha ang usa ka kapilya sa Roma alang sa tanang mga Santo. Nasundan ni sa pagsaulog sab sa Nobiyembre 2 sa dihang dunay Madre Superyora nga mideklarar sa maong petsa isip Adlaw sa Tanang Kalag niadtong ika-10 nga siglo.
Sukad niadto, nahimo nang dakung selebrasyon ang nagsunod nga duha ka adlaw matag tuig. Karon dinhi sa Pilipinas, giubanan na kinig mga hikay, paglipay, ug panagtagay.
Apan dili baya puros lang paghandom sa mga Santos ug mga kalag ang tanang Nobiyembre 1 sa atong kasaysayan.
Niadtong Nobiyembre 1, 1565, dakung sunog ang miulbo sa Mactan sa dihang mipadala og bangis nga kasundaluhan si Miguel Lopez de Legazpi sa maong isla aron kini dauban.
Iya ning gihimo kay nagsige ma'g sukolsukol niya ang mga taga-Mactan. Pagkahuman, mibawos pud dayon ang mga taga-isla pinaagi sa pagronda sa kampo sa mga Katsila sa Cebu ug ang pagsunog sab sa 20 ka balay sa mga kauban ni Legazpi.
Laing maulbuhon nga panghitabo sa Nobiyembre 1 sa kasaysayan sa Cebu mao kadtong diha sa sam-ang sa Lungsod sa Talisay niadtong 1988. Adlaw sa mga Kalag kadto sa dihang usa ka bomba ang miulbo sa maong sam-ang. Siyam ang nangamatay ug kwarenta ka tawo ang naangol sa insidente.
Ang suspetsado usa ka batan-ong ginganlag Merelito “Jongjong” Aznar nga sakop sa sa usa sab ka prominenteng pamilya. Apan bisan sa giingong kalambigitan niya sa maong panghitabo, si Aznar gideklarar sa korte nga walay labot o tulubagon niini.
Makaguol tinuod, apan kabahin na nis atong kaagi, sa gusto natog sa dili. Mao nga sa taliwa sa atong pagsaulog, hinaot nga dili nato kalimtan kining mga tipik sa atong kasaysayan, labi na ang mga nahimong biktima sa mga insidente sa kabangis ug inhustisya.