Adunay giingon sa ininglis nga might is right.
Mao kini ang nahitabo karon sa West Philippine Sea (WPS) diin gipakita na sab sa nasod sa China nga wala niya tahora ang gipagarpar nga katungod sa nasod sa maong lugar ubos sa balaod sa United Nations Convention on the Laws of the Sea (UNCLOS).
Kon dunay barko sa nasod nga moadto sa barko nga gihimo’ng kampo sa mga Pilipinong sundalo sa WPS aron magdala og mga pagkaon ug ubang mga gamit, babagan dayon kini sa mga barko sa China ug paulanan og tubig. Delikado kini kay mahimo’ng malunod ang barko ug maghatag kini og dakong kadaot sa mga ekipo sa barko sama sa sonar ug radar.
Daghan kaayo ang mga barko sa China nga naglawig ug nagpundo sa maong lugar ug mahimo kaayo nila nga babagan ug dili palutson ang si bisan kinsa nga mosulay pag-adto sa gihimo’ng kampo sa mga sundalong Pinoy.
Tungod kay walay ikasukol ang atong mga sundalo sa kusog ug pwersa nga gipakita sa China, igo na lang intawon sa pagtagawtaw ang atong mga lider ug ang pag-file og diplomatic protest batok sa China.
Bisan kon dunay gi-file nga diplomatic protest, nasayod na kita kon unsay dangatan sa maong protest, sama ra sa gisalibay sa bintana ang maong protest tungod kay bisan didto sa UN Security Council, gamhanan gihapon ang China ug mahimo niya nga i-veto ang bisan unsang resolusyon nga ipagawas sa maong ahensiya.
Dili tahuron sa China ang balaod nga gisaligan sa Pilipinas tungod kay mo-insister ang China sa iyang kaugalingon nga balaod nga maoy husto.
Pangutana – kinsa may mohukom kon kinsay husto ug kinsay dili husto, United Nations?
Walay mahimo ang UN sa ingon ani nga kagubot ug tungod niini, mogawas ang giingon nga might is right, kon kinsay gamhanan maoy husto.
* * *
Asa ra man kutob ang katungod sa usa ka nasod sama sa Pilipinas kon ibangga ang gamhanan nga nasod sama sa China?
Kon mag-inusara ang usa ka nasod, huyang ug dili gyod lig-on ug wala gyod mahimo ang maong nasod batok sa usa ka gamhanan nga nasod.
Pero kon moapil og alyansa sa laing mga nasod, apil na ang lig-on nga mga nasod ug magpirmahanay og kasabutan sa pagtinabangay, mahimong lig-on ang huyang nga nasod ug dili na kini mahimong daugdaogon pa.
Apan bisan pa sa maong alyansa, mamahimong huyang gihapon ang usa ka nasod kon huyang sab ang pangagamhanan sa maong nasod.
Labi na kon molikay sa paghatag og kaugalingon nga baruganan ang maong lider ug maghulat lang sa baruganan sa uban.
* * *
Naglibog ang bag-ong nakapasar nga abogado.
Mo-resign ba siya sa iyang trabaho sa gobierno aron mang-laban o padayunon lang niya ang iyang gihuptan nga posisyon sa gobiyerno unya bahala og dili siya kapang-laban?
Kon dili siya manglaban, unsa may gamit sa iyang pagka-abogado?
Kon manglaban siya ug mo-resign sa trabaho, gapasabot kini nga maundang na ang iyang pagdawat sa regular nga sweldo matag bulan ug maghulat na lang siya og dunay magpalaban kaniya?
Siyempre, kon bag-ong abogado, nihit pas hunasan ang mopalaban kaniya kay adto man moduol sa mga abogado nga taas na og kasinatian sa panglaban. Puslan mang mogasto, adto na lang igasto sa banggiitan kay sa mosulay lang sa bag-ong abogado.
Nakapasar lagi pero dako lang gihapon nga problema ang giatubang.