Bisan layo pa ang piniliay, layo pa pod ang filing sa certificate of candidacy, bibo na kaayo ang kalandrakas sa pamolitika.
Kalit lang migawas ang mga hulagway ug ngalan sa mga tawo nga nagpakita kunohay sa ilang pagpangga sa katawhan pinaagi sa paghatag og mga pahimangno, mga timbaya sa kasaulogan sa pista o anniversary, apil na ang paglutaw sa daghang “praise releases” sa Pisbok.
Buyno, masabtan sab nato ngano nga ila kining gibuhat. Public awareness ug name recall ang tawag aning mga paagiha.
Nagkinahanglan sila og public awareness para sa pagahimuon nga survey sa mamahimo’ng mananaug sa piniliay sunod tuig aron mogawas nga taas ang ilang rating. Kadtong taas og rating tagaan sab og dakong puruhan nga modaog ug kasagaran mahitabo, adto mosaliring ang gitawag og financial supporters.
Dili lisod paghimo og “tulisitisyon” kon dako ang puruhan nga modaug kon ikompara sa kandidato nga ubos kaayo og rating.
Nagkihanglan sab sila og name recall kay kasagaran mahitabo, kadtong ngalan o hulagway nga pirmi makita mao sab ang pangalan nga lawom og dulot sa pangutok sa tawo ug dali ra mahinumdoman, labi na sa panahon sa piniliay nga daghang mga ngalan ang makita sa botante.
Ang makahimo niining maong mga kalihukan kadto lang dunay plano sa politika unya daghang kwarta. Kadtong nagplano sa politika, pero walay daghang kwarta, patago-tago lang usa unya kon pangutan-on, dili lang usa mo-klaro sa iyang tinubagan tungod sa usa ka hinungdan – aron dili makagasto og sayo.
Kon gamay ra iyang kwarta unya gastuhon niya pinaagi sa pagpaila sa iyang kaugalingon, maglisod na siya sa kampanya tungod kay panahon sa kampanya, importante man nga adunay kwarta nga mapakita ang kandidato. Kon “pobre” ang imahe sa kandidato, labi na kon mauton pod og kinaiya, nihit ra kaayo ang modapig kaniya.
○ ○ ○
Dihay usa ka kandidato kaniadto nga malampuson kaayo sa natad sa negosyo. Human siya nidaig pagka-kagawad, naglantugi dayon sa iyang hunahuna nga dili siya angay nga mag-kagawad lang, nagtuo siya nga mas angay siya sa mas dako nga posisyon sama sa usa ka kongresista.
Misamot ang iyang kalatagaw sa dihang nahibalag niya ang usa ka manalagna ( fortune-teller) nga misulti kaniya nga iyang nakita nga siya na ang sunod nga kongresista sa distrito.
Ambot og giunsa pagkombinsir sa manalagna, basta kay milansad gyod ang kandidato pagka-kongresista, bisan pa sa pagsupak sa iyang asawa ug mga anak tungod kay wala sila motuo sa tagna ug nasayod sila nga kusog kaayo ang kasamtangan nga kongresista. Imbes mangusog sa kampanya, imbes magsigi og suroysuroy sa lainlaing mga dapit, relax ug chill ra kaayo ang kandidato tungod kay matod pa sa manalagna, segurado na ang iyang kadaugan.
Unsaon pa man kuno nang kampanya-kampanya nga siya na man ang sunod nga kongresman ug mao kini ang hinungdan nga nag-praktis na lang ang kandidato sa iya nang pagka-kongresman puhon.
Pustorawo na siya pirmi, nindot na og sakyanan ug taas na siya og sinultian, gawas pa nga pirmi na siya nga daghang kuyog nga mga alalay.
Tuod man, pag-ihap pa sa mga boto human sa piniliay, nangamote gyod intawon ang gitagna nga mamahimo’ng kongresman, ug na kwits ang iyang minilyon nga donasyon ngadto sa manalagna.
Ang una niyang gihimo pagkahibalo nga pildi siya mao ang pag-adto sa manalagna pero wala na niya kini igkita pa.
Na kwits ang iyang minilyon nga negosyo, na-kwits ang iyang mga kabtangan, mibalhin na lang sila og puyo kay maglisod na sila og padayon sa panginabuhi tungod sa taga-liog nga utang.
Unsay leksiyon niini – dili gyod maayo nga magpatagna lang kay mausab ang dagan sa utok.