Basta gani dunay bagyo nga mobisita sa nasod, dako gyud kaayo ang kadaot nga moresulta ug makita dayon ang dakong depekto sa atong mga karsada, taytayan ug uban pa nga mga proyekto nga gihimo sa atong nasod.
Labi na gyud sa mga karsada, mga taytayan apil na ang mga mugna batok sa baha, makita dayon kon unsa ka sub-standard ang maong mga proyekto.
Tiaw ba nga sa budget nga gitangag sa maong proyekto, kuhaan dayon kini sa 20% nga komisyon sa mga kurakot nga kongresista, dugangan pa ang para sa mayor, kapitan sa barangay, apil na ang pahat alang sa contractor ug ang mahibilin nga matod pa, mokabat na lang sa 60 ngadto sa 55% ang nahibilin para sa proyekto, lisod na hunahunaon nga lig-on o standard pa ang maong proyekto.
Sama niadtong flood control project sa usa ka lungsod sa Bohol nga gibaha, migawas nga kawayan ra diay ug dili puthaw ang gigamit alang sa maong proyekto.
Tungod niini, dali ra kaayo nga gibanlas sa baha ang maong flood control project.
Pangutana - diha bay gikasuhan sa pangurakot sa maong proyekto, tubag - wala.
○ ○ ○
Parehas adtong usa ka contractor nga midangop na lang sa District Engineer aron mangayo og tambag human pangayoa sa gobernador ang 35% nga komisyon bisan pa man kon wala pa masugdi ang maong proyekto.
Walay nahimo ang contractor og mihatag na lang kay wa man gyud lung-i sa gobernador ang pagpangayo sa komisyon nga hilabihan kadako.
Gitambagan siya sa District Engineer nga imbes usa ka kilometro ang maong karsada, himoon na lang niya nga 800 ka metros, ug mao gyud kadto ang miresulta.
Pangutana - nganong nakalusot man ang maong proyekto bisan kon kulang sa gitas-on ang maong karsada? Nganong wala may gikasohan o gireklamo sa COA o sa Ombudsman?
Kay gamay na man lang kaayo ang nahibilin nga budget alang sa maong karsada, unsa may mapaabot nato nga kaayohan sa maong sub-standard nga karsada panahon sa baha?
○ ○ ○
Dihay gusto nga mo-invest alang sa atong agrikultura pinaagi sa bag-ong mga pamaagi. Sa padayon namo nga hisgot-hisgot, iya ko nga gipangutana kon unsa man gyud ang dakong problema sa agrikultura sa atong nasod.
Akong gitubag nga daghan kaayo ang problema, pero ang usa sa mga problema nga akong nakita nga angay unta nga usbon mao ang kakulang sa gana ug interes sa atong mga politiko kon maghisgot na og programa para sa agrikultura.
Magpitokpitok lang ang mata ug magyanguyango lang ang politiko samtang among giesplikar ang mga programa o proyekto nga gusto unta namo ipatuman. Pero human niini, walay buhaton o kon duna man gani, hilaw ang kasibot pagtuman sa among mga hangyo.
Ngano man?
Kay mas gusto nila ang proyekto nga farm to market road (FMR) kaysa tagaan namo sa mga ayuda sa agrikultura kay aduna man silay komisyon nga makuha, samtang picture-picture man lang ang ilang mapaabot kon tagaan sila sa ayuda sa agrikultura sama sa traktora, harvester, ug uban pa.
Subo palandungon nga dili sila interesado sa mga proyekto para sa pag-ugmad sa agrikultura kay mas gipalabi nila ang makasapi sa komisyon sa FMR projects.
Sa panahon nga diha pa ako sa Department of Agriculture, maihap lang ang mga LGUs nga gusto sa ayuda alang sa agrikultura kay mas daghan kanila ang gusto og FMR.
○ ○ ○
Human ang grabing baha nga miresulta sa bagyong Kristine, daghan ang nangita og asa na ang gisulti sa Presidente sa iyang SONA karong tuiga nga 5,500 ka mga kompleto nga flood control projects.
Asa na man tuod ang maong mga proyekto nga migugol og dakong kantidad aron lang mahuman kini?
Kinsa may makahatag og katin-awan niini? Kon dili kini ipatin-aw sa mga katawhan, unsa may angay buhaton aron mapasabot og giunsa paggasto ang pipila ka bilyon ka pesos alang sa maong 5,500 nga flood control projects?
Nganong wala may kongresista nga nangahas pagtuki niini sa Kongreso, taliwala sa dakong baha ni Kristine?
Kanus-a man matul-id kining maong klase sa pangurakot?
○ ○ ○
Panahon sa SONA, makita dayon ang parada sa mga kongresista, nindot ug mahalon ang gisuot nga gamit, mahalon nga mga relo, kwentas, ug uban pa.
Sama sa dunay contest sa palamiay, pamahalay ug panindotay sa ilang gisul-ob panahon sa SONA.
Pero daghan kanila maglisod pagpasabot kon nganong nakapalit man sila sa mga mahalon nga mga gamit kon sweldo lang ang ilang gisaligan pagka kongresista? Giunsa nila pag-budget ang ilang sweldo matag bulan nga nakapalit man sila og minilyon nga mga butang? Sa dili pa kongresista, ordinaryo lang og mga sakyanan, ang uban gani mogamit lang sa ilang service car sa gobiyerno. Pero sa nakongresista na, nakapalit na man dayon og mga Lexus, Toyota Land Cruiser, Nissan Patrol ug uban pa nga mga mahalon nga sakyanan.
Dis-a man nila kuhaa ang kwarta nga gipalit sa maong mga sakyanan?