Daghan sa mga nidaog sa miaging piniliay nga nipukan o nipilde sa kasamtangan nga naglingkod ang naglisod karon sa pagpatuman sa gitawag og malinawon nga pagpuli o transition sumala sa gilagda sa Local Government Code.
Gusto sa mga nidaog nga maghimo og malinawon nga transition diin hatagan sa katin-awan ang mga molingkod sa mga kasamtangan ug umaabot pa nga mga programa sa LGU, unsa ang mga kabtangan sa LGU, apil na ang paghatag sa mga gikinahanglan nga mga dokumento ug uban pa nga mga katin-awan ug mga inbentaryo.
Mao unta kini ang trabaho sa gitawag og local governance transition team (LGTT).
Apan kasagaran mahitabo, walay malinawon nga transition nga matuman ug moabot na lang ang katapusang adlaw sa termino (udto sa Hunyo 30), dili lang gihapon magkatagbo ang mopahawa ug ang mopuli kanila.
Ngano man kini?
○ ○ ○
Adunay mga nangapilde nga dali ra kaayo nakadawat sa ilang kapildihan, makahimo pa gihapon sa ilang naandan nga buluhaton hangtod sa katapusang adlaw sa ilang termino.
Mao kini sila ang makahimo sa gimbuhaton nga gilatag sa balaod kabahin sa malinawon nga transition.
Apan aduna sab mga nangapilde nga maglisod pagdawat sa ilang kapildihan ug dili na ganahan pa nga motrabaho hangtod sa katapusang adlaw sa ilang termino ug pasagdan na lang ang ilang mga sakop nga maoy mohimo sa ilang katungdanan ug responsibilidad.
Kon dili motabang sa usa ka malinawon nga transition ang mga napilde, mahimo kining dakong problema sa mga mopuli tungod kay magsugod man sila sa uno. Ila-ilahon pa nila ang tanang mga empleyado, ang ilang mga katungdanan, ang ilang mga opisina, apil na ang mga problema nga giatubang sa maong opisina ug uban pa nga mga isyu. Malangan ang pag-atubang sa importanteng mga buluhaton tungod kay magtuon pa man og maayo ang mopuli ug dili dayon matagad ang angay buhaton sa mga namunoan.
Pangutana - gi-monitor ba sa DILG ang pagpatuman sa gimando nga malinawon nga transition? Laing pangutana - unsay gihimo sa DILG sa mga LGU nga wala motuman sa maong lagda?
○ ○ ○
Parehas ra kini sa gimando nga pag-submiter sa gitawag og Statement of Contribution and Expenditure (SOCE) sa tanang mga kandidato, nidaog ug napilde, apil na ang mga political parties ug party-list.
Kasagaran sa motuman niining maong lagda kadtong mga nidaog, ang mga nangapildie kasagaran dili na interesado pa nga motuman, ang uban kalimtan na lang, ang uban sab pasagdan na lang nga ang ilang paryente o sakop sa pamilya maoy mo-fill up sa Comelec form.
Nagtuo sila nga moryu-moryo lang ang pagpatuman sa SOCE ug maoy rason nga dili na sila kaayo andam motuman niini o magpataka na lang. Makurat na lang sila kon makadawat na og summons gikan sa Comelec og manduan nga patubagon sa ilang kalapasan sa balaod, labi na gyud kadtong nigasto sa sobra nga kantidad alang sa ilang kampanya. Kon mahitabo kini, sama sila sa gihampak og double jeopardy - napilde pa sa piniliay unya kasohan pa tungod sa wala pagtuman sa SOCE.
○ ○ ○
Ngano man gyud nga mogasto man og dako ang mga kandidato alang sa kampanya nga kon hunahunaon, dili man nila mabawi ang ilang gasto pinaagi sa ilang suweldo nga madawat?