Sa wala lang tuyoa, nakaestorya nako karong bag-o lang ang akong amigo nga kanhi opisyal sa gobiyerno.
Tungod kay taud-taod na sab mi nga wala nagkita, siyempre kumustahay dayon, apil ang pamilya, hisgothisgot dayon sa panglawas, mga pamaagi nga mapadayon ang maayong panglawas ug uban pa nga mga butang.
Hangtod nilakbit ang among kukabildo sa iyang mga kasinatian samtang diha pa siya sa gobiyerno nagtrabaho.
Matod pa niya, nagtuo siya sa una nga pobre gyod ang nasod ug pobre sab ang iyang katawhan. Ug tungod sa kapobrehon, mao kini hinungdan kon nganong mahal ang presyo sa pagkaon ug nagmantinil lang intawon og dili maayo nga pagkaon ang katawhan.
Apan sa dihang nakalingkod na siya sa iyang posisyon, nakita niya nga daghan diay kaayo og ayuda ang gobiyerno ug naghulat lang kini nga gamiton sa mga tawo aron maharuhay ang ilang kinabuhi.
Ang problema lang, matod pa niya, hilabihan kadaghan sa mga gikinahanglan nga i-submit sa gusto nga mogamit niini ug tungod sa kadaghan, mabugnaw na lang ang tingkoy sa mogamit unta kay lisod man buhaton ang uban. Tungod sa kadaghan sa mga dokumento nga i-sumiter, sama ra sa dili gusto ang gobiyerno nga magamit ang maong ayuda sa katawhan. Imbes himuong sayon, gilisodlisod na man hinuon nila ang mga patakaran ug mao kini ang hinungdan nga wala nay nangahas pa nga mogamit sa maong ayuda.
Gawas pa niini, nakalimot ang nagdumala sa maong ayuda nga adunay lig-on nga kompetensiya ang gobiyerno kon pautang nay hisgutan.
Adunay daghang mga bombay nga dali kaayo mosugot sa pautang nga walay bisan gamay nga kolateral, ug walay daghang pirmahan o i-sumiter gawas lang sa gamay nga notebook nga mao ray pirmahan sa moutang.
Mas palabihon pa nila nga mo-utang sa mga bombay kaysa sa mo-utang sa pahulam o ayuda sa gobiyerno.
Ang resulta – wala magamit ug napundo lang ang kwarta nga gigahin unta aron pagtabang sa panginabuhi o negosyo sa mga katawhan.
Gilawa-lawaan lang kining maong pundo ug wala gyod magamit sa katuyoan nga maayo. Usik ang maong pundo nga wala mapahimusli, matod pa niya.
○ ○ ○
Nidugang pa siya nga samtang nakig-estorya siya sa mga mayor sa mga paagi nga makahatag og kalambuan sa pagkaon ug panginabuhi sa mga lungsoranon, nagpitok-pitok lang ang mata sa mga mayor ug sama sa interesado kini samtang naminaw sa pagpasabot.
Nagtuo intawon ang akong amigo nga andam mobuhat ang mga mayor sa ilang nasabtan nga paagi nga dili na magkinahanglan og dakong pundo o kaha, ayuda sa nasyonal nga pangagamhanan.
Pero ang resulta, walay gihimo ang mga mayor kay iyang nahibaw-an nga mas interesado pa ang mayor sa mga infra projects ug wala silay interes sa mga paagi nga dili sila makadawat og komisyon.
Tuod man, nindot ang mga pamaagi nga mahatagan og panginabuhi ang katawhan pero mas nindot ang pagpadagan sa mga proyekto nga makadawat og komisyon ang mga mayor.
Ngano man? Tungod kay kanunay man nila gipangandaman ang sunod nga piniliay. Tungod kay kwartahay man ang piniliay sa nasod, nakahuna-huna ang mga mayor nga walay kumo kon andam sila pirmi sa daghang kwarta aron dili maglabad ang ilang ulo panahon sa kampanya.