Editoryal: Hiniusang lihok

Ang 6.9 magnitude nga linog nga nitay-og sa amihanang Sugbo niadtong Septiyembre 30, 2025, dili lang usa ka natural nga trahedya, usa sab ka pagsulay sa atong sistema sa pagdumala ug pagtubag sa mga emerhensiya. 

Ang gipangayo nga klaro nga plano ug koordinasyon nga aksiyon ni Board Member Celestino “Tining” Martinez III dili lamang personal nga reklamo, apan maisip nga  panawagan nga angayang ipasabot sa tanang sektor nga ang kahimtang sa atong sistema sa kaluwasan ug relief distribution kinahanglan nga mapasayon ug palambuon.

Kon ang ayuda gikan sa probinsiya modiretso sa barangay nga walay pahibalo sa LGU, kini magdala sa kalibog sa mga biktima ug nagsapaw nga kalihukan sama sa relief distribution.

Wala ta maproblema sa ayuda apan ang problema mao ang decentralized nga pamaagi sa disaster response.

Nagpaila nga kinahanglan nato nga adunay klaro nga disaster management framework nga nagpasabot sa papel sa Probinsiya, sa mga LGU, ug sa mga ahensiya sa nasyonal.

Samtang, ang tubag ni Cebu Gov. Pamela Baricuatro nanawagan og panaghiusa, mao ang husto ug angay nga pamaagi. 

Apan, ang panaghiusa dili mahimo nga kutob lang sa pulong; kinahanglan kini nga adunay konkretong mekanismo atol sa pagtrabaho: regular nga reporting, transparent nga impormasyon, ug coordinated ang distribution system. 

Dili kini panahon sa pamolitika apan panahon sa pagpadayag nga ang atong liderato adunay tin-aw nga direksyon.

Ang trahedya sa linog naghatag ug dakong leksyon: nga ang kalig-on sa usa ka komunidad dili lamang makita sa gidaghanon sa ayuda nga madawat, apan kaseguruhan nga ang ilang mga lider nagtinabangay ug nagtinud-anay sa ilang aksiyon.

Kon ang probinsiya ug mga LGU magpadayon nga magtinabangay ug magtin-aw sa ilang papel, mas paspas ug mas epektibo ang pag-ayo sa atong mga lungsod.

Kay ang tinuoray nga panaghiusa ug koordinasyon mao ray makapabarog pagbalik sa Sugbo gikan sa mga pagkahagba.