Bisan pa man nga ang mga Sugboanon wala pa hingpit nga nakarekober gikan sa makalilisang nga danyos nga gibilin sa Bagyong Tino, aduna na pu’y laing hulga nga nag-ung-ong.
Usa ka Low Pressure Area (LPA) ang nasigpatan sa habagatang bahin sa Guam ug kini gipaabot nga magdala na usab og kahadlok ug kabalaka.
Kining maong LPA gipaabot nga mag-anam-anam og kakusog, ug posibleng moabot sa kategoryang bagyo karong adlawa, Huwebes, Nobiyembre 6, ug kategoryang super typhoon sa hinapos sa semana.
Sa higayon nga makasulod kini sa Philippine Area of Responsibility (PAR) inig ka Biyernes sa gabii o Sabado, nganlan kini og Bagyong Uwan.
Ang sentro sa Bagyong Uwan gibanabana nga 1,985 kilometro sa amihanang-sidlakan sa Mindanao. Matod sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (Pagasa), gilauman kini nga mo-landfall sa Northern Luzon apan wala pa matino ang tukmang lokasyon ug oras.
Angay gyud natong bantayan kini pag-ayo, ilabi na nga ang US Joint Typhoon Warning Center nagtaho nga ang maong bagyo posibleng modala og hangin nga moabot sa 203 kilometros matag oras ug paghuros nga moabot sa 250 kph inig ka Dominggo, Nobiyembre 9, ibabaw sa Philippine Sea.
Sa Bagyong Tino daghan kaayong pamilya ang nawad-an og balay, kabtangan nga gipang-anod, ug mga sakyanan nga nangaguba ug nangaanod nga nagkantidad og minilyon ka pesos. Ang mga post sa social media karon puno sa mga pagpakiluoy.
Ang usa ka inahan nag-ampo alang sa tabang tungod kay ang iyang mga biste ug ubang kabtangan sa balay gipang-anod ug wala gyud siyay nasalbar. Wala siyay kuwarta nga ikapalit og bag-ong senina og gatas para sa iyang anak.
Ang akong silingan sa Barangay Quiot adunay igsuon nga nagpuyo sa usa ka subdivision sa Dakbayan sa Talisay, kansang balay gilunopan sa baha.
Wala gyud silay nasalbar nga gamit. Ilang duha ka sakyanan nadanyos. Niadtong Martes sa gabii, Nobiyembre 4, niabot siya sa Quiot uban sa iyang duha ka anak, tapot ra sa lawas ang ilang dala ug nagtiniil kay hasta ang ilang tsinelas gianod sa baha.
Nihangyo siya nga makipuyo una sa iyang igsuon tungod kay dili na mapuslan sa kasamtangan ang ilang pinuy-anan. Aduna pud koy laing kaila sa Barangay Tisa nga nagpakiluoy sa mga may malumo og kasingkasing nga mopaambit sa ilang mga sinina nga wala gamita, kay bisan gani panty wala gyud silay nasalbar. Kining mga sugilanona angay nga motandog sa atong mga kasingkasing ug mohatag og leksiyon sa atong mga opisyales sa kagamhanan.
Tingali, panahon na gayud nga ang mga Local Government Unit (LGU) maghunahuna og kaduha, o labaw pa, sa paghatag og mga permiso sa mga developer nga maghimo og housing project sa kabukiran. Ang mga kahoy mao unta ang atong mga tigpugong sa tubig-ulan, apan gipamutol kini alang sa mga subdivision.
Wala’y mahimong housing project kon wala’y pagtugot gikan sa gobiyerno.