Sa politika, ang panaghiusa ug adunay susamang panglantaw ingon man hiniusang prinsipyo mahinungdanon aron mahimong epektibo ang liderato. Apan sa labing uwahing kalambuan nga hitabo sa Cebu City, nga may kalabutan sa relasyon nila ni Vice Mayor-elect Tomas Osmeña ug Mayor-elect Nestor Archival, nagpakita nga bisan nga taud-taod na ang panag-uban sa usa ka partido politikal mahimong mahugno tungod sa managlahing sa baruganan.
Ang pag-apruba sa revised Comprehensive Zoning Ordinance sa Cebu City Council niadtong Hunyo 25, 2025, nahimong usa ka tinubdan sa kontrobersiya ug gihulagway ni Osmeña nga usa ka “pagbudhi” ngadto sa Carbon Market vendors ug sa urban poor.
Matod niya, kini nagpakita sa pagkabungkag sa panaghiusa sa Bando Osmeña Pundok Kauswagan (BOPK) ug posible nga mosangpot sa mas lawom nga bangi tali sa mga lider sa umaabot nga administrasyon.
Kinsay tinud-anay nga nangbudhi? Ug unsa’y mas bug-at nga pasumbingay sa “pagbudhi” o ang tuyo nga mapadayon ang dugay nang napadaplin nga Comprehensive Land Use Plan (Clup)?
Si Mayor-elect Archival, nipasabot nga wala siya motambong sa final vote sa ordinansa, ug mipahibawo nga nibiya siya sa sesyon aron malikayan ang pagpanghilabot sa maong “landmark ordinance.” Ang Clup, matod niya nga nilanat na sa 29 ka tuig nga nag ung-ong. Kining ordinansa, bisan unsaon, mao ang gikinahanglan aron kini ipatuman. Kini nga punto nagpadayag nga ang iyang desisyon base sa usa ka long-term vision alang sa dakbayan, dili lang sa kagustuhan sa pipila.
Apan sa pikas bahin, si Osmeña, mibutyag nga iyang buwagan ang partido aron matuman ang iyang saad sa urban poor. Nituo siya nga ang ordinansa gigamit sa mga oligarko aron ipalusot ang mga interes sa dagkong negosyante sama sa Megaworld, ug nagduda nga aduna’y kuwarta nga nalambigit luyo sa pag-approve sa maong ordinansa.
Sa kalibutan sa pamalaod ug urban planning, ang zoning usa ka teknikal ug legal nga proseso. Ang Carbon Market, nga sukad pa sa 1996 gi-classify nga commercial zone, gibalikbalik ang isyu sa institutional classification nga tuyo unta sa mga vendor aron mapadayon ang ilang posisyon ug seguridad sa yuta. Apan sa usa ka lig-on nga panan-aw, ang zoning kinahanglan base sa urban development vision nga balance sa economic growth ug social equity.
Ang sayop nga tali sa duha ka lider mao ang kapakyas sa open communication.
Namatikdan nga daw wa magtagad sila si Archival ug Osmeña atol sa ilang oath-taking nga nakapakuryuso sa mga Sugbuanon. Maisip ba kini nga adunay krisis sa liderato sa Dakbayan sa Sugbo?
Kon tinuoray nga ang kasabutan sa vendors gilangkuban sa usa ka covenant tali ni Osmeña ug Archival, nagkinahanglan og katin-awan aron mapasabot ang hingtungdan.
Sa kritikal nga panan-aw, ang tinuod nga pangutana dili lang kon kinsay nangbudhi apan kinsay wala mopatigbabaw isip sa tinuod nga lider. Si Archival mitutok sa dugay nang giandam nga plano alang sa tibuok dakbayan. Si Osmeña, mitutok sa pagpanalipod sa mga marginalized. Apan kon ang duha kabahin sa kasabutan, nan kinahanglan unta nga nagtinabangay sila hangtod sa katapusan.
Sa pagkakaron, ang Cebu City aduna na usab usa ka leksyon sa politika: ang pagtinabangay ug ang pagkamatinud-anon mas bug-at itandi sa papel nga kasabutan. Ug ang tinuod nga lider, mopatigbabaw sa kalisod, dili motalikod kon makasugat na og kalisdanan o kasakit.