Ang piniliay usa ka sagrado nga proseso sa demokrasya diin ang katawhan adunay katungod sa pagpili sa mga lider nga alang kanila makatabang sa pagpalambo sa komunidad. Apan, sa kadtong adunay mga mokuwestiyon kabahin sa resulta sa piniliay, ang pagpangayo ug hustisya pinaagi sa legal nga paagi, usa ka lehitimong katungod sa matag kandidato bisan pa man nga naparot sa eleksiyon.
Sa pagkakaron, duha ka mayoral candidates sa dakbayan sa Mandaue ug Sugbo—sila si Jonas Cortes ug Michael Rama—ang nipadangat og pormal nga reklamo batok sa nigawas nga resulta sa bag-ohay lang natapos nga Mayo 12 election.
Si kanhi Mandaue City Mayor Cortes, niprotesta sa pagproklamar ni Thadeo Jovito “Jonkie” Ouano nga nidaog pagka-mayor. Gihisgotan sa iyang petisyon ang mga kalapasan ug kakulian nga iyang nakita nga alang kaniya gikinahanglan ipaubos sa imbestigasyon tungod kay nagduda siya nga gimaniobra ang resulta.
Sa laing bahin, si Rama, nga nahimutang sa ikatulo nga dapit sa mayoral race sa Dakbayan sa Sugbo, ang nangayo og katin-awan, sa giingong mga irregularidad sa pagduma sa eleksyon ug nagduda nga nakabenepisyo ang duha niya nga kaatbang nga mga kandidato nga sila si Mayor-elect Nestor Achival ug outgoing Mayor Raymond Alvin Garcia.
Ang maong mga reklamo gipaagi sa legal nga plataporma ug ilang katungod isip kandidato ug lungsoranon.
Busa, angayan nga ang mga katawhan mopadayon sa pagbantay sa proseso sa Commission on Elections (Comelec), nga maoy gitahasan nga manalipod sa integridad sa piniliay. Ang transparency ug accountability sa Comelec maoy pundasyon sa pagsalig sa publiko sa resulta sa eleksyon.
Sa kataposan, angay nato nga panalipdan ang proseso nga makagarantiya nga ang matuod nga tingog sa katawhan maoy modaug. .
Busa, gikinahanglan nga iyagyag ang transparency aron mahatagan og katagbawan o tubag ang maong mga reklamante nga nagpasabot kanila way nahitabong tikas sa piniliay.
Sa tanang panahon, ang kamatuoran ug kaangayan ang angayan nga mopatigbabaw aron nga magmalinawon ang tagsa-tagsa ka mga hunahuna.