Gipahimangnoan sa Commission on Audit (COA) ang Kagamhanan sa Dakbayan sa Mandaue tungod sa labaw sa katunga nga plantilla positions sa 2023 ang wala mabutangi og kawani bisan dunay P766,165,842.35 nga pundo alang sa mga serbisyo sa kawani.
Sumala sa state auditors, kon napuno ang posisyon sa siyudad subay sa plano, nakatampo unta kini sa mas episyente nga serbisyo sa publiko gawas nga mahatag usab og opurtunidad sa mga kwalipikadong aplikante nga makatrabaho.
Sa ilang rekomendasyon, ang COA niawhag sa City Government nga padalion ang hiring process ug ikonsiderar nga mahimong regular nga kawani ang daghang job order (JO) personnel alang sa mga bakanteng posisyon.
Apan ang maong sitwasyon komon nga nasuta sa COA reports sama sa dakbayan sa Sugbo ug ubang local government units. Dili kaha kini gituyo tungod sa laing interes? Dili rason ang walay aplikante, kay matod sa COA, kanunay daghang JO employees matag LGUs. Siyaro og way kwalipikado?
Apan kon magbalikbalik ang daghang plantilla positions, basin wala na kini panginahanglana? Kini human nakadagan nga normal ang serbisyo sa LGUs. Mas maayong papason o dili mag-budget para sa samang plantilla para sa sunod tuig.
Dili kaha kini modus? Kinahanglan nga palawman ang pagsusi sa Department of Interior and Local Government (DILG) bahin sa ‘unfilled position’ kon dili ba kaha ‘modus’ sa lokal nga finance office uban sa mga lokal nga piniling opisyal?
Pananglitan, ang wala magasto nga budget sa plantilla position dili kaha apil sa madeklarar nga savings? Kining savings usa sa gikataho nga kuhaan kanunay sa ilang dugang dagko nga bonuses. Kon mamatud-an kini sa pagsusi sa DILG, maklaro nga gituyo ang unfilled positions.
Mas maayong mapalawman pag-ayo ang nagbalikbalik nga nasuta sa COA sa pinansiyal nga kahimtang sa mga lokal nga kagamhanan dili lang sa dakbayan sa Sugbo ug Mandaue, apan sa tanang LGUs sa nasod.
Kuwarta kini gikan sa buhis sa katawhan. Busa manginlabot sa paggasto sa kuwarta nga gikan sa panudlanan sa kagamahanan alang sa tukma nga serbisyo, tino nga programa ug dayag nga proyekto.