Sumala sa mga ekspertso, ang dili maayo nga pagplano nilabay nga mga dekada maoy hinungdan sa dugay na nga problema sa pagbaha sa Dakbayan sa Sugbo, ug ang pagsulbad niini magkinahanglan og lig-on nga politikanhong mga lakang gikan sa kasamtangang mga lider.
Si Architect Jhomarie Villarojo, atol sa usa ka forum nga giulohan og, “Bahâ! Tracing Cebu’s Lost Waterways, Facing the Floods,” sa Palm Grass, The Cebu Heritage Hotel niadtong Sabado, Agusto 17, 2025, niingon nga ang kasamtangan ug ang nangaging administrasyon adunay bag-ong pamaagi sa isyu, nga nibiya sa “reactive solutions” ngadto sa usa ka konkretong plano.
Si Villarojo, Head sa Planning and Design Division sa Cebu City Planning and Development Office, niingon nga ang konkretong pagplano ug pagpatuman aron masulbad ang problema sa baha wala sa nangaging administrasyon, ug nakapasamot sa sitwasyon ang urbanisasyon.
Matod niya, sulod sa daghang katuigan, ang siyudad aduna lang “reactive solutions” sa baha apan ang kasamtangang administrasyon gusto og konkretong plano, nga naglakip sa pagtuon sa daang mga mapa aron mailhan ang kanhi mga basakan o sapa nga bahaon na karon.
Si Villarojo niingon nga ang estratehiya sa syudad mao ang pag-update sa drainage master plan ug paggamit sa mga solusyon nga gipaluyohan sa datus, sama sa geofencing sa Google, aron matumbok ug masulbad ang mga problema.
Matod niya, kini nga proseso naghatag og respeto sa katungod sa kasamtangang mga nagpuyo ug usa ka taas nga proseso.
Gikontra kini sa kanhi opisyal sa syudad nga si Ed Rama. Matod niya, ang niaging administrasyon ubos ni Mayor Raymond Alvin Garcia nihimog aksyon niini diin adunay gipirmahan nga updated Comprehensive Land Use Plan (CLUP).
Kini nga plano naglakip sa mga inisyatibo aron mapugngan ang pagtukod sa mga upland areas nga 600 metros ibabaw sa level sa dagat.
Matod usab ni Rama nga gi-update sa administrasyon ni Garcia ang sewerage master plan uban sa Japan International Cooperation Agency (JICA).
Iyang gibasol ang kasamtangang pagbaha sa nangaging mga administrasyon nga wala mopatuo sa natural nga dagayday sa tubig.
Agig tubag, giklaro ni Villarojo nga ang iyang naunang komento nag-refer sa mga dekada gikan sa 1950s hangtod sa 1990s, diin wala’y konkretong plano. / EHP