Gitun-an karon sa ulohang buhatan sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB ) kon ipatuman ba ang usbaw sa plitehan o paghatag og subsidy sa krudo taliwala sa padayon nga pagsaka sa presyo sa lana.
Sa interbyu niadtong Martes, Hunyo 24, 2025, si LTFRB 7 Director Eduardo Montealto Jr. niingon nga ang LTFRB Central Office ubos sa pagdumala sa Department of Transportation, hugot nga nagbantay sa sitwasyon, ilabi na ang epekto sa kausaban sa presyo sa lana sa kalibutan.
“Mao nang dunay plano karon nga maghatag og fuel subsidy o fare increase nga atong pagpilian karon pero wala pa gyud nay decision. Kami nga taga regional offices nagahulat pa og unsay final nga paggawas sa memorandum circular,” ingon ni Montealto.
Gitumbok ni Montealto nga ang bisan unsang pag-adjust sa plitehan kinahanglan dunay rekomendasyon gikan sa mga ahensiya sa ekonomiya sa nasod, lakip ang Department of Economy, Planning, and Development (kanhi NEDA) ingon man ang Department of Trade and Industry (DTI), ug kinahanglan nga tagdon ang mga panglantaw sa mga operator sa transportasyon ug sa mga pasahero.
“Dili namo ma-determine og kanus-a kay tungod lagi aning lisod ning ibalanse kon sa increase ta, maapil man ang mga commuters,” ingon ni Montealto sa dihang gipangutana kon kanus-a gipaabot ang pagpagawas sa pahibalo.
“Ang fare man gud basta dunay changes, mugamay o mutaas kinahanglan og data and recommendation from NEDA, mao na ang gi-studyohan nila karon og balance gyud ba kay nagkuan man ta karon og data kani sa mga transport groups, commuters, and DTI if naay inflation,” ingon niya.
Petisyon sa Pagtaas sa Pamasahe
Sa lahi nga interbyu kaniadtong Lunes, Hunyo 23, si Ellen Maghanoy, chairperson sa Federation of Cebu Transport Cooperatives niingon nga adunay mga hisgut-hisgot bahin sa posibleng pagsaka sa plitehan apan wala pa mahuman.
Matod niya nga ang gisugyot nga P1 nga pagtaas sa plitehan wala pa gihimong opisyal tungod kay walay memorandum circular nga gipagawas.
“Naay coming nga fare increase pero wala pa finalize. Kato ilang P1 nga fare increase, wala pa sila nagpagawas og memorandum circular,” ingon ni Maghanoy.
Tungod sa pagtaas sa presyo sa gasolina, niingon si Maghanoy nga mas bug-at ang palas-anon alang sa mga operator sa modernong public utility vehicles (PUVs) nga kasagaran nagamit og diesel.
“Ang among modern jeepneys naggamit og diesel ug ang among mga sakyanan daghan og konsumo niini,” matod niya.
Gibutyag ni Maghanoy nga grabe ang epekto nga gibati sa mga operator nga nagbayad pa og utang alang sa ilang modernong mga unit.
Matod ni Montealto, dunay pending petition sa P5 nga pagpausbaw sa plitehan nga gisang-at usa ka tuig na ang milabay, apan hangtod karon wala pa gihapon transport group o kooperatiba sa Central Visayas nga nagsumite og pormal nga petisyon sa pag-adjust sa plitehan taliwala sa pagsaka sa presyo sa gasolina. /CDF uban sa report nila ni Frances Ibo & Dane Riechel Oja, Visayas State University Interns