ni Mariedel Macua
Political Science Student
UC-Main Campus
Ang Pilipinas usa ka yutang puno sa grasya, daghang kalasangan, kadagatan, ug kabukiran nga nagtagbo sa daghang bahandi. Apan luyo niining katahom, adunay kamatuoran nga nagpadayon hangtod karon: “Ang adunahan nagkadato, ug ang kabus nagkalisod pa gyud.” Dili lang kini pulong, kon dili tinuod nga hulagway sa atong nasod.
Sumala sa datos sa Philippine Statistics Authority ug mga pagtuon sa Oxfam, gamay ra kaayong porsiyento sa populasyon ang nagkupot sa kadaghanan sa bahandi sa nasod, samtang ang kadaghanan sa mga Pilipino nagpadayon sa pakigbisog aron lang makakaon ug mabuhi. Bisan og nisaka ang ekonomiya sa Pilipinas, daghan gihapon ang wala makasinati sa kausaban.
Dato unta ang atong nasod sa kinaiyahan. Abunda ang yuta, dagat, ug mga minahan. Apan bisan pa niini, daghang mga Pilipino ang nagpuyo gihapon sa kakabus. Ang mga mag-uuma nagtrabaho sa yutang dili ila, ug ang mga mangingisda, nga mao unta ang tag-iya sa dagat, nag-antos tungod sa kakulang sa suporta ug pag-abuso sa kinaiyahan.
Dato ta sa mga rekurso, apan pobre sa hustisya ug pagtagad. Samtang ang dagkong mga kompanya ug politikal nga pamilya nagpadayon sa pagpadako sa ilang kita, ang mga nagtrabaho sa yuta ug dagat mao pa’y labing kabus.
Usa sa mga hinungdan niini mao ang gahom sa mga pamilyang politikal nga dugay na kaayo naglingkod sa gobiyerno. Sa pipila lang ka mga apelyido nagpunting ang gahom, busa lisod kaayo alang sa ordinaryong tawo nga makasulod sa tinuod nga serbisyong publiko. Ang mga proyekto ug pundo sa gobiyerno kasagaran maadto sa bulsa sa pipila tungod sa pagkurakot imbes gamiton alang sa edukasyon, healthcare, ug panginabuhian. Ang kurapsyon nagpalapad sa gilay-on tali sa dato ug kabus, ug kini mao ang labing dakong sakit sa atong demokrasya.
Tungod niini, daghan sa katawhan ang nawadan na og pagsalig sa sistema. Ang eleksyon nga unta simbolo sa paglaom, nahimong dula sa kwarta ug impluwensya. Ang hustisya mura’g balanse sa papel, apan sa tinuod, molingi lang kini sa mga adunahan.
Apan bisan pa sa tanan, ang kasingkasing sa Pilipino dili gyud mapalong. Sa matag kalamidad, nagtinabangay gihapon ang katawhan. Ang atong pagkamanggihatagon, maluloy-on, ug pagkamalahutayon mao ang tinuod nga bahandi sa atong nasod. Apan aron matinuod nga maangkon nato ang kalambuan, kinahanglan usbon ang atong sistema, gikan sa gahom sa politika, hangtod sa pagtagad sa mga kabus. Ang katawhan kinahanglan mopili sa tinuod nga mamuno, dili lang sa ngalan o kwarta.
Ang Pilipinas usa ka yutang dato, apan unsa’y pulos sa kadato kon ang katawhan naglisod gihapon? Panahon na nga ang bahandi sa nasod mapahimuslan sa tanan.
Kay kon makat-on ang atong gobiyerno ug katawhan sa tinuod nga pagserbisyo sa usa’g usa, diha pa nato masulti nga ang kalambuan tinuod nga para sa tanan.