Misaka ngadto sa 241 ang kaso sa Cervical cancer sa Central Visayas sa 2024 ug tungod niini, gitinguha sa mga health official nga hingusgan pa ang ilang vaccination ug screening.
Sigun sa Department of Health (DOH) 7, nagkasaka ang mga kaso sa maong sakit sulod sa upat ka tuig. Sa datus nga ilang gipahibawo nga niadtong 2021, nakatala lang sila og 51 apan miabot kini og 205 pagka 2022, pagsulod sa 2023 naabot kini og 218 samtang 241 sa 2024.
Misaka usab ang nakalas sa susamang petsa gikan sa 45 sa 2021 ngadto sa 51 sa 2022, pagka 2023 naabot og 123 ug 163 sa 2024. Ang padayon nga pagsaka nagtukmod kanila nga kinahanglan na nga ipalambo ang ilang screening, early detection, ug ang lapad nga access sa human papillomavirus (HPG) vaccination.
Ang maong kalambuan gipahibawo atol sa Cebu Cervical Cancer Elimination Summit sa Biyernes, Septiyembre 5, 2025 diin nagtigum ang mga local government officials, medical societies, advocacy groups, ug ubang sector aron palig-onon ang tinguha batok sa maong sakit.
Giawhag sa mga health official ngadto sa mga ginikanan nga ilang pabakunahan ang ilang mga anak nga babaye gikan sa 9 anyos pataas sanglit ilang gipahibawo nga ang early protection naghatag kini og lig-on nga panagang batok sa Cervical cancer.
Si Obstetrician-gynecologist Dr. Pherdes Galbo mibutyag nga ang pagpabakuna kinahanglan ubanan kini sa regular screening sanglit ang mga babaye karon peligro na sa HPV bisan sa linghod nga pangedaron.
“Our youngest now goes as young as 21 years old and exposure starts at 13. That’s about eight years of development of cervical cancer,” matod ni Dr. Galbo.
Ang pangulo sa DOH 7 Non-Communicable Diseases Section, Joan Antonette Albito mipahibawo nga ang ilang screening misaka gikan sa 3,728 ka mga babaye niadtong 2021 hangtod 14,946 sa 2024, nga nagpasabot nga nagkataas usab ang kahibalo sa mga tawo ug ang ilang access alang sa pagpugong nga makaangkon sa maong matang sa sakit.
Iyang gidugang nganong malangay sa pag-detect ang usa ka babaye nga duna na sila niini nga sakit tungod sa mga babag sama sa gasto, kalayo sa ilang nahimutangan, kahadkok ug walay namatikdan sa ilang panglawas.
Si Rosalie Tamala nga usa ka cancer patient ug advocate unang na-diagnosed niadtong 2020.
Iyang gipaambit ang iyang kasinatian ug gidasig ang mga kababayen-an nga magmatngon sa ilang panglawas.
Kinahanglan nga mopaubos gyud sa regular nga checkups ug kung duna nay makita kinahanglan nga patambalan. / AYB