Usa ka lokal nga magbabalaod nikuwestiyon sa kaepektibo sa kampanya batok sa dengue sa dakbayan sa Sugbo human niabot sa 2,831 ka mga kaso ang natala niadtong Oktubre 3, 2024, dakong pagsaka sa 674 ka kaso nga natala sa samang panahon sa miaging tuig.
Atol sa regular session sa konseho niadtong Miyerkules, Oktubre 16, si Konsehal Mary Ann de los Santos niawhag kang Mayor Raymond Alvin Garcia nga tukion pag-ayo ang pagdumala sa City Health Department (CHD).
“Until when do you take drastic actions to effect change for the better? This very data reflects the incompetence and shows how unfortunately mismanaged the CHD is,” matod ni De los Santos.
Nipadayag siya sa iyang kabalaka sa dihang gitubag sa konseho ang report ni CHD head Daisy Villa sa mga kaso sa dengue sa Siyudad niadtong Miyerkules.
Si De los Santos miingon nga bisan pa sa mga datos nga magamit sama sa gitaho sa departamento, wala’y konkreto, komprehensibo nga solusyon ug aksyon aron maminusan ang mga insidente.
Iyang gikuwestiyon kon ang City Government ba ni-evaluate sa dengue campaign program sa mga barangay o nakig-alayon ba sila sa pagpakusog sa programa.
Siya niingon nga ang paglabay sa mga kahinguhaan ug pagdumala sa mga kaso anaa sa maabot sa CHD. Apan, sumala ni de los Santos, “somehow, somewhere, the city falters.”
Dugang pa, si Konsehal Rey Gealon nangayo sa Department of Health (DOH) 7 alang sa teknikal nga tambag ug aksyon sa makapaalarma nga gidaghanon sa mga kaso sa Siyudad kalabot sa pagdeklarar sa usa ka dengue outbreak.
Gihangyo usab niya ang CHD nga makig-alayon sa DOH 7 sa ilang aksyon batok sa dengue.
Ang SunStar Cebu nisuway sa pagkontak kang Garcia kon motawag ba siya og public health emergency tungod sa pagsaka sa mga kaso sa dengue, apan ang naulahi wala pa motubag sa mga mensahe sa Dominggo, Oktubre 20, 2024.
Kaniadto, niadtong Septiyembre 30, si Garcia niingon nga wala niya nakita ang panginahanglan sa maong deklarasyon.
Mao sab ni Villa, kinsa nitug-an sa SunStar Cebu nga kanunay anaa ang dengue, nga niingon nga uso ang pagsaka sa kaso sa dengue matag duha ngadto sa tulo ka tuig ilabi na kon mag-uwan.
Ang datus nga gitaho ni Villa ngadto sa Konseho nagpakita nga niadtong Enero, adunay 94 ka kaso sa dengue sa siyudad; 100 ka kaso ang gitaho niadtong Pebrero; 73 sa Marso; 57 sa Abril; 55 sa Mayo; 59 sa Hunyo; 283 sa Hulyo; 790 sa Agusto; 1,065 sa Septiyembre; ug 255 niadtong Oktubre 1-3.
Sa 2,831 ka mga kaso, 941 ang nakumpirma, samtang ang nahabilin nga 1,890 gisuspetsahan nga mga kaso, ug sa kinatibuk-an nga 17 nga namatay, 11 ang kompirmado ug unom ang gisuspetsahan-ang gitaho.
Sa 2023, adunay 573 nga mga kaso, nga adunay 28 nga nakumpirma nga mga kaso ug upat nga gidudahang namatay.
“The annual dengue cases in Cebu City exhibit a temporal trend with a peak in 2019 (2,945 cases) and the lowest point in 2021 (256 cases). Most dengue cases were recorded during July to September, exhibiting a strong seasonal pattern and primarily concentrated within the wet season,” matod ni Villa sa iyang report.
Mahitungod sa mga aksyon nga gihimo, si Villa nitaho nga ilang gipatuman ang “5S” sa dengue prevention campaign ngadto sa publiko, nga mao ang search and destroy, secure self-protection, seek early consultation, support vector-control measures, ug sustain hydration.
Ang SunStar Cebu nisuway sa pagkontak kang Villa aron mangayo og komento sa hangyo sa konsehal, apan wala pa motubag ang doktor hangtod sa panahon sa press.
Sa sayo pa, si de los Santos nipadangat usab sa seryosong kabalaka sa konseho labot sa giingong sayop nga pagdumala ni Villa sa CHD. / JPS