Sugdan na sa Commission on Elections (Comelec) ang Random Manual Audit (RMA) nga gimando sa balaod alang sa 2025 midterm elections sa Lalawigan sa Sugbo pagsiguro nga sakto o nitukma ang ihap sa mga balota atol sa Mayo 12 nga piniliay.
Kini maoy gipahibawo ni Atty. Marchel Sarno ang Election Supervisor sa Comelec Cebu Province sa Miyerkules, Mayo 14, 2025.
Subay sa gipahigayon nga raffle sa Comelec Central Office napili ang 11 ka mga lugar diin ipahigayon ang RMA diin 33 ka mga clustered precincts ang susihon niini.
Nalakip sa mga napili nga lokalidad ang Argao, Badian, Toledo, Daanbantayan, Catmon, Sibonga, Consolacion, Cebu City (first district), Cebu City (second district), LapuLapu City, ug Mandaue City.
“Manually i-count ang ballots dayon i-compare nato sa electronically counted nga ballots, and then atong tan-awon how accurate ang atong machine,” matod ni Sarno.
Giklaro ni Sarno nga ang himuon nga RMA dili makausab sa resulta sa gipahigayong eleksyon sa Sugbo.
Kini agi lang pagsusi kon nagtakdo o tukma ba ang kuwentada sa Automated Counting Machine (ACM) nga gigamit.
Matod sa election supervisor nga kon itandi sa milabay nga mga katuigan sa pagpahigayon og piniliay, nakakuha ang Comelec og 99.99 percent nga accuracy rate sa mga gigamit nga machines.
Kini maoy hinungdan nga daghang mga election protest nga giduso sa mga napilding kandidato ang wala molampos gumikan sa positibong resulta sa pagtukma sa kuwentada sa ACM ug sa manual counting.
“Its part of the report. So far, tanang protesta in relating sa election since 2010 wala gyu’y ni prosper kay accurate ang atoang machine. Maong og imong hunahunaon walay naka-file kaayo, questioning the accuracy of the machines kay since 2010 naay ning-file pero walay nakasulti nga nag-differ ang results,” dugang ni Sarno.
Wala hinuon kini magpasabot nga isalikway na sa Comelec ang mga reklamo sa mga napilding kandidato.
Iyang gidugang nga dunay proseso nga angayang agian una makaduso sa reklamo.
Kon dunay makitang discripancies sa gihimong proseso, ilakip sab kini sa report sa evaluation committee sa Comelec aron imbestigahan ug susihon kon unsay nakaingon sa kakulian.
Ang himuong RMA gilauman nga molungtad sulod sa usa ka semana nga gipanglantawan nga pasiugdahan sa trained audit team sa Department of Education (DepEd) nga wala mosilbi isip electoral board members niadtong piniliay.
Subay sa uwahing datos sa Comelec 7, natala niini ang 89.40 porsiyento nga voters turnout sa Sugbo atol sa bag-o lang nahuman nga eleksyon.
Base sa maong datos moabot sa 3, 046, 535 ka mga botante ang nibotar atol sa adlaw sa pinliay.
Samtang sa samang adlaw, usa ka lihok protesta ang gipasiugdahan sa mga sakop sa Bayan Central Visayas kauban ang mga progresibong grupo sa Sugbo sa atubangan sa Cebu Provincial Capitol aron pakigbatukan ang napahibawo nga resulta sa 2025 National ug Local midterm elections.
Usa sa panawagan niini ang pagpahigayon og manual vote counting.
Matod ni Sarno nga wala ni problema tungod kay nagpasabot lang nga buhi ang demokrasya ug kagawasan sa pagpadayag. / ANV